Polityka a gospodarka
Pierwsze podejście mówi, że są to dwie odrębne dziedziny, badane zupełnie oddzielnie. Taka analiza zawsze ma charakter pobieżny, gdyż system gospodarczy jest wynikiem polityki. Wpływ gospodarki na kondycję państwa jest coraz większy a nie coraz mniejszy. Oznacza to słabnięcie państwa, coraz mniejsza część jego zasobów jest przez nie kontrolowana, procesy globalizacyjne polegają na erozji państw, które są uzależnione od przepływu kapitału, inwestycji zagranicznych, makrotrendów (presja ekonomiczna korporacji). Wiele funkcji przejmuje sektor prywatny, w tym wielkie firmy, np. sfera socjalna, pracownik ochraniany jest przez firmę. Połączenie gospodarek powoduje reakcję łańcuchową kryzysów gospodarczych, np. kryzys w Azji 1997-98.
Wpływ gospodarki w autorytaryzmie a w demokracji.
Gospodarka centralnie planowana ma model totalitarny, w którym gospodarka podporządkowana jest polityce. Model grup interesu - gospodarka służy konkretnym grupom, czasem o sprzecznych interesach prowadzących do walki o władzę i wpływy. Ma najczęściej miejsce model pośredni, który zakłada gospodarkę pierwotnie podporządkowaną polityce, ale z czasem i tak wytworzy się grupa interesu czerpiąca korzyści.
Gospodarka w okresie tranzycji
Okres tranzycji charakteryzuje się ogromnym przyzwoleniem politycznym, tylko wtedy można przeprowadzić „terapię szokową”. Populizm jest bardzo częstym zjawiskiem, społeczeństwa nie wiedzą, czego się spodziewać, można im więc wiele obiecać. Zaistnieć może skrajny liberalizm dziewiętnastowieczny - wyzyskujący słabszych. Gospodarka jest bardzo istotnym elementem gry wyborczej, gdyż obywatele interesują się „swoim portfelem”.
Związek polityki i gospodarki w demokracji
Demokracja powstawała w warunkach wolnego rynku (USA, WB), był to rozwój powolny i naturalny. Wynikło to z powstania klasy średniej, korzystającej z wolnego rynku najbardziej, podziału państwa i kościoła, sfery duchowej i materialnej. W państwach islamskich z tego powodu brak indywidualizmu, który w Europie i demokracji jest podstawą, a każdy ma prawo do swych poglądów i ich obrony, a praca kolektywna nie jest cenioną wartością. Zwrócono na to uwagę w latach 60' XX w. - na integrację gospodarek, na wybór: opiekuńczość państwa czy indywidualizm finansowy, redystrybucyjna funkcja państwa. W latach 70' postawiono tezę, że demokracja jest bezpośrednio związana z rozwojem gospodarki, wg Dahla do jej utrzymania potrzebna jest gospodarka stabilna i silna. W państwach z min. 6000$ PKB per capita nie występują totalitaryzmy - jeżeli państwo jest bogate, musi być demokratyczne. Są jednak państwa, które nie znają tych wartości, więc mimo PKB wysokiego nie mają demokracji (Chiny, Arabia Saudyjska, Singapur). Przy większej ilości kapitału istnieją większe możliwości.
(…)
… skrajny indywidualizm, myślenie o sukcesie jednostkowym. Eliminuje jednostki najsłabsze, darwinizm w drodze kariery. Kariera polityczna nie oznacza zwiększenia kapitału, rządzą ludzie już majętni. Wartości purytańskie i protestanckie.
Kapitalizm europejski - społeczny model gospodarki rynkowej. Rząd aktywnie wpływa na rynek, wysoka stopa redystrybucji dochodu narodowego, wysokie podatki mające niwelować dysproporcje. Ma korzenie w wartościach chrześcijańskich, jałmużna i pomoc ubogim. Istnieją programy rządowe, antydumpingowe, solidaryzm społeczny. Skrajną formą jest kapitalizm nordycki, gdzie zawsze jesteśmy objęci opieką państwa - duża rola związków zawodowych. Do lat 80' członek partii socjaldemokratycznej musiał być członkiem związków zawodowych, do lat 90' rządziła predominująco z małymi przerwami. Taki system uczy lenistwa i jest mało innowacyjny, narzuca jednakowość społeczną.
Kapitalizm azjatycki - np. Japonia, silne związki rządu i sfery biznesowej, często pozaformalne, kultura dużych firm rządzących rynkiem, kolektywizm nad indywidualizmem. W systemie awansu decyduje wiek i doświadczenie, ukierunkowanie jednostki, współodpowiedzialność np. za firmę, brak mobilności i zmiany miejsca pracy.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)