To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ZAPISY 9. Legaty i fideikomisy
Pojęcie i rodzaje legatów______________________________________________________
Z a p i s ( l e g a t ) - rozporządzenie ostatniej woli, na podstawie którego spadkodawca udziela przysporzenia majątkowego pewnej osobie kosztem spadku.
Zapis był jednostronnym przysporzeniem poszczególnych przedmiotów za pomocą sukcesji szczegółowej. (testament - sukcesja ogólna)
Zapis oznaczał nie tylko rozporządzenie ostatniej woli, ale także jego przedmiot.
Służyły często do zaopatrzenia żony, dzieci, które nie dziedziczyły.
zapisodawca - osoba pozostawiająca komuś jakiś zapis
zapisobiorca - osoba na rzecz której zapis został ustanowiony
Trzy rodzaje zapisu znane przez prawo rzymskie:
zapis s z c z e g ó ł o w y
zapis u n i w e r s a l n y
m o r t i s c a u s a c a p i o
2 rodzaje zapisu rozróżniane przez prawo rzymskie (inne kryterium niż powyżej)
starszy - legat (według prawa cywilnego)
młodszy - fideikomis (według prawa cesarskiego)
Legat______________________________________________________________________
Dawne prawo rzymskie znało tylko jedną formę zapisu szczegółowego - legat (legatum)
Sporządzenie legatu: wymagano testamenti factio activa sporządzany był bowiem w testamencie albo w kodycylu potwierdzonym w testamencie.
Obciążenie zapisem: początkowo tylko dziedzic testamentowy, potem ten kto otrzymał cokolwiek ze spadku.
Czasem zapis obciążał także zapisobiorcę, który musiał ze swej strony świadczyć zapisobiorcy dalszemu było to tzw. sublegatum.
Zapisobiorca: musiał mieć testamenti factio passiva; mógł być osobą trzecią nie będącą dziedzicem albo też dziedzicem wówczas określano go jako prelegatariusza a zapis jako prelegat.
spadkodawca mógł wyznaczyć dla zapisobiorcy substytuta
Rodzaje legatu:
legatum p e r v i n d i c a t i o n e m (windykacyjny)
Bezpośrednie oddanie ( bez pośrednictwa spadkobiercy) przez testatora rzeczy lub służebności będącej w chwili rozporządzenia testamentu jego własnością kwirytarną.
Na skutek legatu przysługiwała legatariuszowi rei vindicatio o wydanie zapisanego przedmiotu
legatum p e r d a m n a t i o n e m (damnacyjny)
Pierwotnie odnosił się tylko do pieniędzy.
Zapis ten nie stwarzał na rzecz zapisobiorcy żadnego prawa rzeczowego, ale osobiste roszczenie przeciw dziedzicowi o przeniesienie zapisanej korzyści majątkowej.
(…)
… zapisobiorcy, ewentualnie oddać równowartość
Legatariuszowi służyło przeciw dziedzicowi:
c o n d i c t i o
a c t i o e x t e s t a m e n t o
W razie odmowy pretor udzielał zapisobiorcy missio in possessionem
legatum s i n e d i m o d o
Pewien rodzaj legatu per damnationem - zobowiązywał dziedzica do zezwolenia (zniesienia) by legatariusz zabrał rzecz mu zapisaną.
Nie potrzebny był osobny akt przeniesienia…
… prawnej ze strony konsula w drodze extraordinaria cognitio
Od Klaudiusza - fideikomisy były zaskarżalne do pretorów (dwóch - tzw. praetores fideicomissarii), w prowincjach natomiast do namiestników
Od tej pory fideikomis stał się instytucją prawną, odróżniano więc:
legat (wedle prawa cywilnego)
fideikomis (wedle prawa cesarskiego)
Różnice między legatem a fideikomisem:
fideikomis nie wymagał ścisłych…
…
Zbliżenie się do siebie poszczególnych typów legatów.
Najważniejszy typ - legatum per damnationem.
Usunięcie formuł przy legatach, dopuszczenie języka greckiego zbliżenie legatów do fideikomisów (Justynian zrównał je całkowicie).
Nadal zakaz samowolnego zabrania zapisu (interdictum quod legatorum o zwrot)
Interdictum quod legatorum - restytutoryjny interdykt przysługujący spadkobiercy pretorskiemu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)