Pojęcie państwa - omówienie

Nazwa państwa:
Starożytność:
- Grecy oznaczali je nazwą polis - oznaczało miasto i było przystosowane do stosunków politycznych świata greckiego, ale było przeszkodą do oznaczenia państwa obejmującego duże obszary (np. daleki Wschód- dlatego mówili na nie ludy); ogólnie mówili wspólnota (ogół obywateli)
- Rzymianie: civitas- państwo jako gmina obywatelska; res publica- jako wspólnota ludzka; rozszerzanie potęgi Rzymu dało nazwę imperium; z czasem dodano słowo status (ustrój= status Romanus)
b) Średniowiecze:
- regnum, regne, regno, reign, Reich + terra, terre, Land = wzrost znaczenia pierwiastka terytorialnego
- terminy civitas i res publica odnosiły się zarówno do państw, jak i do gmin miejskich
- status - określa ustrój
c) XV/XVI w.:
- we Włoszech termin stato- oznaczał organizację władzy politycznej
- N. Machiavelli zastosował ten termin do państwa jako takiego (,,Książę”)
- Jean Bodin- res publica jako termin ogólny w stosunku do państwa
- Niemcy: XVIIIw. termin Staat jako oficjalna nazwa; G.Jellinek uważał go za najbardziej ogólny
d) Polska:
- nazwa państwa ukształtowała się dzięki ustrojowi demokracji szlacheckiej
- słowo „rzeczpospolita” używano w znaczeniu ogólnym państwa, szczególnie do monarchii
- A.Frycz Modrzewski- „O poprawie Rzeczypospolitej”
- ta nazwa stopniowo zaczęła odnosić się do ustroju republikańskiego
- używano też słów: republika, regnum, królestwo, policja, korona
-dzisiejsze znaczenie terminu państwo wpr. w XIXw.
2) Składniki państwa:
a) ludność:
- ogół osób fizycznych zamieszkujących teren danego państwa i podlegających jego jurysdykcji
- obywatele pozostający w stałej więzi prawnej z państwem oraz cudzoziemcy(mają obywatelstwo) i bezpaństwowcy (nie mają obywatelstwa)
- organy państwowe określają ich zakres praw i obowiązków (np. zwalcznie przestępczości)
-obywatelstwo- trwały węzeł prawny łączący osobę fizyczną z danym państwem; posiadanie go oznacza konieczność przestrzegania prawa obowiązującego w danym państwie
- sprawa obywatelstwa należy do kompetencji państwa- ono je nadaje i odbiera, ale musi liczyć się ze zwyczajami występującymi w świecie
- obywatelstwo można nabyć wskutek urodzenia (nabycie pierwotne) lub przez naturalizację, repatriację, reintegrację (pochodne). Przez urodzenie to ,,prawo krwi” (ius sangnis)- posiadanie obywatelstwa przez rodziców (większość Europy w tym Polska, Ameryka Pd. i Pn.); racja ,,prawa ziemi” (ius soli)- miejsce urodzenia - cudzoziemcy: oficjalnie nie można ich wpuszczać do państwa, ale robi się to przy zachowaniu pewnych powiązań (np. zakaz pracy bez zgody odp. Organów państwa pobytu)

(…)

…- w XVIIIw. termin morze terytorialne- w początkach XXw. doszła przestrzeń powietrzna, a potem także szelf kontynentalny
- ekspansja terytorialna naturalnym procesem dziejowym
- wiele wojen i konfliktów miało podłoże terytorialne
-składa się z przestrzeni lądowej, morskiej i powietrznej; szczególnie ląd jest utożsamiany z terytorium państwa
- granice mogą być lądowe (między 2 państwami), morskie…
... zobacz całą notatkę