Pojęcie i zakres genealogii

Pojęcie i zakres genealogii:
Istotnym elementem kształtującym społeczeństwo, determinującym tworzenie się jego struktur są związki wypływające z pokrewieństwa. Współczesna historiografia zwykła szukać przyczyn tworzenia się owych grup przede wszystkim w uwarunkowaniach politycznych, gospodarczych i społecznych. Badania genealogiczne mają sens jedynie wówczas gdy będzie się je prowadziło w socjologicznym kierunku. Zadaniem genealogii historycznej jako nauki pomocniczej historii pozostają badania anonimowego społeczeństwa przez wydzielanie grup społecznych i klasowych, grup rządzących. Duże możliwości tkwią również w badaniach nad dziedzictwem kulturowym, tworzonym w ramach różnych grup społecznych. Genealogia umożliwiająca badanie dróg przechodzenia od jednej grupy do drugiej, od klasy do klasy ułatwić może rozpoznanie wielu kształtów konkretnych kierunków ideologicznych czy politycznych.
Rozwój badań genealogicznych:
Historia pochodzenia człowieka zawsze stanowiła przedmiot zainteresowania. Już w starożytności powstawały księgi rodzaju, w średniowieczu katalogi władców i możnych feudałów, później kroniki i tablice genealogiczne. Dopiero XVII wiek przynosi dzieła tworzone ze sporym krytycyzmem i ostrożnym traktowaniem źródeł genealogicznych w czym przodują historycy francuscy. Dopiero ostatnie ćwierćwiecze XIX wieku przyniosło zdecydowany zwrot w badaniach. Genealogia zdołała opracować własny przedmiot badań i własne metody. Szczególna to zasługa Ottokara Lorenza i Otto Forst - Battaglia. Zahamowanie badań przyniosły rasistowskie poczynania wielu historyków niemieckich.
Polska twórczość genealogiczna w zasadzie rozwijała się podobnie jak na Zachodzie. Stąd katalogi władców i biskupów, kroniki możnych rodów. Przykładem XVI wiecznego panegiryzmu są dzieła Bartosza Paprockiego - Gniazdo cnoty i Herby rycerstwa polskiego. Również kolejne wielkie dzieło polskiej genealogii to Orbis Polonus Szymona Okolskiego. Natomiast herbarz Kaspra Niesieckiego Korona polska zyskał sobie opinię najbardziej krytycznego opracowania w ówczesnej Europie i jest pożyteczny do dzisiaj. Genealogia jako nauka pomocnicza historii miała w Polsce dobre początki. Jej osiągnięcia rozpoczyna wydana w 1895 roku Genealogia Piastów opracowana przez Oswalda Balzera. Duży wkład wniósł Franciszek Piekosiński dzięki badaniom nad genezą rycerstwa polskiego oraz Władysław Semkowicz i jego uczniowie dzięki ich studiom osadniczo- genealogicznym.
... zobacz całą notatkę