To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Pojęcie i podział rzeczy Rzecz (res) - w rozumieniu dzisiejszego prawa cywilnego jest to materialna część przyrody, mająca byt samoistny i tworząca określone dzieło.
Rzecz (res) w rozumieniu prawa rzymskiego to jakiekolwiek dobro, nawet niedostępne dla zmysłów.
W koncepcji rzymskich jurystów wyodrębnić można było pewne podziały rzeczy dokonywane wg różnych kryteriów:
Res corporales - res incorporales - rzeczami w prawie rzymskim były przedmioty materialne (res corporales) jak i niematerialne (res incorporales). Te pierwsze można było dotknąć, były dostępne dla ludzkich zmysłów, np. krzesło. Te drugie były tworami abstrakcyjnymi, istniejącymi z mocy obowiązującego prawa, np. służebności, wierzytelności, spadek (uprawnienia o charakterze majątkowym).
Res commercio - res extra commercium - jeśli jakaś rzecz była dopuszczona do obrotu gospodarczego nosiła miano res in commercio, jeśli była z niego wyłączona nosiła miano res extra commercium. Takie wyłączenie mogło nastąpić albo na podstawie prawa boskiego albo na podstawie prawa ludzkiego. Wyłączenie na mocy prawa boskiego:
- Res sacrae - rzeczy sakralne poświęcone bóstwom (świątynie)
- Res Sante - rzeczy święte (znaki graniczne, bramy miast)
- Res Religiosae - rzeczy religijne, poświęcone kultowi zmarłych (groby)
Wyłączenie na mocy prawa ludzkiego:
- Res Publicae - rzeczy publiczne (drogi, teatry, łaźnie)
- Res Omnium Commune - rzeczy wspólne (powietrze, woda morska)
Res mancipi - res nec mancipi - podział ten wywodził się z najdawniejszego prawa zwyczajowego. Formalnie zniesiony został dopiero po kodyfikacji justyniańskiej. Res mancipi były to grunty italskie, niewolnicy, czworonożne zwierzęta juczne i pociągowe oraz najstarsze służebności gruntów wiejskich. Res mancipi obejmowało także podstawowe składniki majątkowe rolników. Wszystkie pozostałe rzeczy to res nec mancipi.
Rzeczy ruchome - nieruchomości - podział ten znany był już w ustawie XII tablic. Nieruchomości to rzeczy których nie można było przenosić z jednego miejsca na drugie. Są to grunty (pewien wycinek powierzchni ziemi) oraz wszystko to co w trwały sposób jest z gruntem związane. Wszystkie pozostałe rzeczy to ruchomości.
Rzeczy zamienne - rzeczy niezamienne - tymi pierwszymi są najczęściej przedmioty, które się liczy, waży i mierzy (np. pieniądze, wino, olej); można określić ich przynależność do pewnego gatunku - genus. Te drugie można określić ze względu na ich cechy specyficzne, jak np. niewolnik Marcus. Rzeczy zużywalne - rzeczy niezużywalne. Rzeczami zużywalnymi są takie przedmioty, których byt fizyczny ulega unicestwieniu w wyniku jednorazowego użycia np. jedzenie. Do rzeczy zużywalnych należą również pieniądze, bo przestają istnieć dla tego, który je wyda. Rzeczy których byt nie ulega unicestwieniu w wyniku jednorazowego użycia są rzeczami niezużywalnymi.
.
(…)
… uzyskiwany okresowo z rzeczy w wyniku gospodarczego oddziaływania na nią (pożytki naturalne) lub na podstawie jakiegoś stosunku prawnego (pożytki cywilne)
- Pożytki naturalne - miód z pasieki, owoce zebrane z drzewa
- Pożytki cywilne - odsetki z pożyczonych pieniędzy
By stosunek prawny dotyczył owoców, musiało nastąpić ich odłączenie od rzeczy macierzystej. Mogło to być dwojakiego rodzaju
- Fructus seperati…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)