Materializm to ogólna nazwa systemów filozoficznych twierdzących, że jedynym realnym bytem jest świat materialny, zaś wszelkie idee są tylko wytworem psychiki człowieka.
Spirytualizm - w filozofii (metafizyce) jeden z kierunków monizmu zakładający, że w świecie rzeczywistym istnieją tylko substancje duchowe (dusze). Tym samym spirytualizm przeciwstawia się wszelkim kierunkom materializmu. W historii filozofii pojawiają się dwie odmiany spirytualizmu.
Spirytualizm idealistyczny Reprezentowany jest przez Berkeleya. Zakłada on, że w świecie rzeczywistym istnieją tylko substancje duchowe. Ciała są zaś układami wrażeń wytwarzanymi przez podmiot poznający a więc nie istnieją jako substancje.
Spirytualizm realistyczny Zakłada, że w świecie rzeczywistym istnieją tylko substancje duchowe i nie ma innych substancji. Ciała istnieją rzeczywiście, lecz są tylko odmianą substancji duchowych. Pewną koncepcją bazującą na tym założeniu jest monadologia Leibniza. Leibniz zakłada, że ostatecznym budulcem świata są monady czyli dusze. Monady dzieli on na:
posiadające świadome życie psychiczne, czyli dusze
posiadające nieświadome życie psychiczne, czyli ciała.
Monizm - filozoficzny pogląd według wąskiej definicji uznający naturę wszelkiego bytu za jednorodną: materialną (materializm, monizm materialistyczny ), duchową (spirytualizm, monizm spirytualistyczny ) lub materialno-duchową (np. panteizm, choć nie tylko). Taki monizm jest przeciwstawnym poglądem do dualizmu i pluralizmu.
W szerszym znaczeniu (tzw. monizm atrybucyjny ) monizm pozwala na istnienie wielu substancji, jednak głosi, że ich natura jest taka sama. Przykładowo atomizm albo monadyzm Leibniza to pluralizm nie mieszczący się w wąskim rozumieniu monizmu, ale mieszczący się w szerokiej definicji.
Ontologiczne stanowisko monistyczne było reprezentowane przez takich filozofów i kierunki jak:
monizm materialistyczny: jońska szkoła przyrody, Leucyp i Demokryt, Epikur i Lukrecjusz, Vanini, franc. oświecenie, Ludwig Feuerbach, Marks, neomarksizm, pozytywizm, neopozytywizm (rzeczywistością jest materia; wszystko co duchowe jest wytworem materii)
monizm spirytualistyczny: Platon, Filon, George Berkeley, Hegel (istnieją tylko idee; świat materialny jest pozorny)
monizm mieszany, panteistyczny: Stoicyzm (pneuma, która jest jednocześnie duchem i materią), Baruch Spinoza (wszystko jest naturą, która posiada cechy zarówno materii jak i ducha oraz teoria paralelizmu), Gottfried Wilhelm Leibniz (teoria monad, które są bytami podstawowymi posiadającymi naraz cechy materialne i duchowe)
Ar ché , zasada , prazasada (etymologicznie oznacza zasadę, przyczynę, władzę) - w filozofi przedsokratejskiej termin oznaczający praprzyczynę wszystkich bytów i zarazem ich zasadę.
(…)
… bytów "samych w sobie". Pogląd ten pozostaje w opozycji do esencjalizmu.
Koncepcję fenomenalizmu wprowadzili do nowożytnej, europejskiej filozofii George Berkeley i David Hume jako rezultat doprowadzenia do ostatecznych konsekwencji koncepcji brytyjskich empiryków. Koncepcje fenomenalizmu rozwinął znacznie Immanuel Kant, który starał się przezwyciężyć niektóre jego paradoksy poprzez koncepcję umysłu…
…. Dla Talesa arché to woda, dla Anaksymandra arché jest bezkresem (apeiron), dla Anaksymenesa arche jest powietrzem, dla Pitagorasa liczbą.
Pierwsi filozofowie nazywani byli fizykami, czyli badaczami physis (przyrody). Pierwsze teorie filozoficzne charakteryzował włąsnie pogląd, że wszystko, co istnieje, posiada wspólną prazasadę, arché.
Logos - według stoików "rozum świata". Tak jak Heraklit, tak i stoicy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)