SUBSTANCJA - potocznie coś - jedno z podstawowych pojęć metafizyki i współczesnej ontologii, występujące jednak przede wszystkim w metafizyce klasycznej . Stworzone przez Arystotelesa , który używał greckiej nazw ousia i to ti en einai i uznał ją za główną kategorię (łacińską po raz pierwszy posłużył się Cyceron ). Pojęcie to nie jest jednoznaczne: Substancja pierwsza Arystotelesa to: 1.każde konkretne indywiduum 2.każdy przedmiot, któremu przysługuje autonomiczne istnienie 3.to samo co substrat , czyli wspólne podłoże dla wielu różnych właściwości ( akcydensów ) Substancja druga to: 1.inna nazwa istoty , splot takich cech przedmiotu, które wyznaczają jego gatunek (jego atrybutów , cech istotowych). 2. to, o czym wszystko może być orzekane, ale co samo nie może być orzekane o niczym innym Scjentystyczna krytyka pojęcia substancji . Substancja oznacza niezbędny element, bez którego nie może istnieć materia . Substancja znana w filozofii nie jest tożsama z materią , czy substancją w fizyce, czy też substancją chemiczną - scjentystycznie nastawieni filozofowie nauki i uczeni nie widzą racjonalnych podstaw wyodrębniania z materii czegoś niezbędnego do jej istnienia (cokolwiek by to nie miało znaczyć). W ten sposób przesuwamy bowiem wszystkie problemy w świat niemożliwy do zbadania (nikt nigdy substancji nie badał, w przeciwieństwie do materii), nie uzyskując w zamian żadnej odpowiedzi. Pojęcie substancji nie rozstrzyga nawet pytania dla którego było stworzone - bez czego nie może istnieć materia - gdyż wciąż nie wiemy bez czego nie może istnieć substancja. Co więcej, zgodnie z prawem zachowania materii materia (lub równoważna jej energia) zawsze istnieje i w żaden sposób nie da się jej zniszczyć. Niektórzy filozofowie przeczuwali jednak istnienie podobnych bytów jak substancja i wprowadzili je do swoich ontologii . SUBIEKTYWIZM - to kierowanie się w działaniu oraz w ocenie faktów i zjawisk wyłącznie własnym sposobem widzenia; stronniczość. W naukach socjologicznych jest zaprzeczeniem ujęcia charakterystycznego dla socjologii, mianowicie o obiektywności istnienia świata społecznego. Świat społeczny to suma świadomości członków zbiorowości - nie ma obiektywnej pozaświadomości rzeczywistości społecznej. Współcześnie subiektywizm przypisuje się często postmodernizmowi . SPIRYTUALIZM - w filozofii ( metafizyce ) jeden z kierunków monizmu zakładający, że w świecie rzeczywistym istnieją tylko substancje duchowe (dusze). Tym samym spirytualizm przeciwstawia się wszelkim kierunkom materializmu . W historii filozofii pojawiają się dwie odmiany spirytualizmu. SOLIPSYZM - ( łac. solus ipse , ja sam) - pogląd filozoficzny głoszący, że istnieje tylko jednostkowy podmiot poznający[1], cała zaś rzeczywistość jest jedynie zbiorem jego subiektywnych wrażeń - wszystkie obiekty, ludzie, etc., których doświadcza jednostka, są tylko częściami jej umysłu. Za twórcę owego poglądu uważany jest
(…)
…, są tylko częściami jej umysłu. Za twórcę owego poglądu uważany jest sofista Gorgiasz (ok. 483-375 p.n.e.), który utrzymywał, że: 1. Nic nie istnieje. 2. Nawet jeśli coś by istniało, nikt nie mógłby o tym wiedzieć. 3. Nawet jeśli ktoś by o tym wiedział, nie mógłby tego nikomu zakomunikować.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)