To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Podział logiczny Gdy chcemy bliżej opisać desygnaty określonej nazwy pod kątem posiadania przez nie (lub nie) jakiejś interesującej nas jakości - wyróżniając wśród nich takie, które ją posiadają i takie, które jej nie posiadają - dokonujemy czegoś, co się nazywa podziałem logicznym. Wyróżnioną cechę, która pozwala nam podzielić wszystkie desygnaty danej nazwy - na posiadające tę i cechę i jej nie posiadające - nazywamy zasadą bądź kryterium podziału. Najogólniej mówiąc, podział logiczny polega na wyróżnieniu w grupie przedmiotów stanowiących wszystkie desygnaty danej nazwy podgrup według ściśle określonego kryterium. Domyślamy się, że podział logiczny dotyczy zakresów nazw lub terminów, a nie - ich znaczenia. Można powiedzieć, że podział logiczny zakresu określonej nazwy jest to odróżnienie (myślowe) jednych desygnatów danej nazwy od wszystkich pozostałych desygnatów tejże nazwy ze względu na określoną cechę. Można uznać, iż chodzi tu o wydzielanie z zakresu danej nazwy zakresów nazw jej podporządkowanych. Jako przykład można podać logiczny podział liczb całkowitych na podzielne przez dwa i niepodzielne przez dwa. Dzielimy zakres terminu „liczba całkowita” na dwa podzakresy. Jeden z nich stanowią desygnaty terminu „liczba podzielna przez dwa”; drugi - desygnaty terminu „liczba niepodzielna przez dwa”. Kryterium podziału jest tu podzielność przez dwa. Zauważamy w podanym przykładzie, że wydzielone przez podział elementy wykluczają się wzajemnie, tzn. zakres terminu „liczba podzielna przez dwa” i zakres terminu „liczba niepodzielna przez dwa” wykluczają się. Inaczej mówiąc, dwu uzyskanym przez podział nazwom odpowiadają różne desygnaty. Zauważamy ponadto, iż oba wydzielone zakresy cząstkowe sumują się, tworząc zakres dzielonego terminu „liczba całkowita”. Te zauważone cechy muszą znaleźć się w każdym poprawnym podziale logicznym. Dlatego nazywamy je warunkami podziału logicznego. Każdy podział, który je spełnia jest poprawny. Ujmiemy je w następujące punkty:
1. Podział logiczny (danej nazwy) powinien być wyczerpujący - suma zakresów członów podziału (czyli nazw podporządkowanych zakresowo dzielonej nazwie) winna równać się zakresowi dzielonej nazwy. Niewyczerpujący jest np. podział figur geometrycznych na trójkąty i czworoboki. Pozostaje poza tym podziałem cała masa figur, które nie są ani trójkątami, ani czworobokami.
Podział logiczny powinien być rozłączny - człony podziału (wyodrębnione zakresy cząstkowe) muszą się wzajemnie wykluczać. Żaden element dzielonego zakresu nie może jednocześnie znajdować się w dwóch różnych zakresach cząstkowych. Nie spełnia tego warunku np. podział czworoboków na równoległoboczne i ostrokątne, bo romb posiada obie cechy. Podział logiczny musi być dokonany według ściśle określonej zasady, czyli kryterium podziału.
(…)
… naukowe itd. - niemal wszystko poddaje się klasyfikacji.
Dodajmy jeszcze, że dwa różne podziały jakiegoś terminu, uzyskane przez zastosowanie dwu różnych kryteriów podziału, można ze sobą krzyżować, otrzymując podział zwielokrotniony. Np. podział ludzi według płci na kobiety i mężczyzn, można skrzyżować z podziałem według pełnoletności na pełnoletnich i niepełnoletnich.
Podział logiczny należy odróżnić…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)