To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
• Akumulacja lodowcowa Transportowany przez spływające lodowce materiał, pochodzący głównie z ich erozyjnej działalności osadzony po stopnieniu lodowca wzdłuż brzegów doliny lodowcowej utworzy morenę boczną. Gdy 2 jęzory lodowcowe złącza się ze sobą to, złączą się też ich brzeżne wały gruzu tworząc morenę środkową. W spodzie lodowca gromadzi się materiał moreny dennej który przez ciśnienie lodu i wzajemne ocieranie okruchów i bloków skalnych bywa obtoczony a nawet starty (wskutek czego wytwarzają się duże ilości gliny z obtoczonymi głazami). U czoła lodowca w miarę topnienia lodu gromadzi się materiał spychany przez lodowiec oraz z jego powierzchni tworząc przed nim wał czyli morenę czołową. Po cofnięciu się lodowca w zamkniętej przez morenę czołową dolinie może powstać jezioro polodowcowe (Morskie Oko) Pojedyncze obtoczone głazy i bloki powstałe po stopnieniu lodowca nazywa się głazami narzutowymi lub eratykami. Są to charakterystyczne pozostałości polodowcowe na Niżu Polskim pochodzące ze Skandynawii (granity, porfiry, piaskowce arkozowe). U krawędzi lodowców powstają często jeziora zastoiskowe (powstanie Bałtyku). Do zastoisk znoszony był materiał wymywany z cofającego się lodowca i usypywany jako podwodne delty. Dalej od brzegu tworzyły się w zastoiskach iły wstęgowe, tzw. warstwy składające się z licznych warstewek, na przemian jaśniejszych i ciemniejszych kilkumilimetrowych miąższości.
Działalności lodowców towarzyszy silna działalność wód pochodzących z ich topnienia. Usypują one na przedpolu lodowców stożki napływowe złożone z piasków i żwirów, tzw. sandry, są to utwory fluwioglacjalne. Inną formą akumulacji wód podlodowcowych są płaskie wały wzdłuż moreny dennej złożone z piasków i żwirów czyli tzw. ozy.
• Akumulacja rzeczna jest osadzaniem materiałów okruchowych wleczonych przez rzekę lub będących w zawiesinie. Utwory osadzone przez rzekę na dnie koryta lub na jego obrzeżach nazywa się aluwiami lub napływami. W korycie rzecznym gromadzi się zazwyczaj gruboziarnisty materiał, tworząc rumowisko rzeczne (kamieniec). Materiał ten przy większym stanie wód przenoszony jest i składany w innym miejscu przy czym w czasie transportu podlega kruszeniu i abrazji, wskutek czego okruchy stają się obtoczone i zaokrąglone dając otoczaki. Stopień obtoczenia okruchów zależy od ich twardości, odporności, rozmiarów fragmentów skalnych i ilości transportowanego materiału i długości drogi transportu. Jeżeli do głównej rzeki wpada boczna rzeka o większym spadku to u jej wyjścia gromadzi się materiał wachlarzowato rozpostarty (stożek napływowy) Gdy rzeka uchodzi do jakiegoś zbiornika wodnego (jeziora lub morza) naniesione przez nią materiały zostają złożone w postaci delty.
• Akumulacja jeziorna odbywa się w basenach wodnych śródlądowych, które mogą być pochodzenia tektonicznego, reliktowe, polodowcowe, wulkaniczne. W obszarach o intensywnej działalności rzek zostają często stosunkowo szybko zasypane. Przy ujściach rzek tworzą się osady deltowe. Dalej od brzegów osiadają się utwory zawiesinowe, które wzbogacone w substancję organiczną tworzą ciemne muły jeziorne, zwane sapropelami. Jeśli materiał organiczny pochodzi z planktonu roślinnego (drobnych glonów) nazywany jest gytią. Znoszony przez rzeki węglan wapnia w roztworach wodnych wytrącany jest w jeziorach jako kreda jeziorna. Z nagromadzonych krzemionkowych skorupek okrzemek tworzy się ziemia okrzemkowa. Resztki węglanów i tlenki żelaza z domieszką związków tworzą rude darniową.
(…)
…, piaski plażowe, rożki plażowe) Ruch piasku i żwiru wzdłuż brzegu może być bardzo intensywny i przybiera nieraz ogromne rozmiary tworząc mielizny przybrzeżne, mierzeje i bariery. Strefa nerytyczna obejmuje obszar szelfu do głębokości ok. 230 m. sięgający na odległość od kilku do kilkudziesięciu kilometrów od brzegu lądu. Dno morza szelfowego jest nierówne ma liczne garby, zagłębienia i rynny. Na szelfie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)