Podstęp

PODSTĘP (art. 86 KC):
Podstęp to świadome działanie polegające na wprowadzeniu jakiejś osoby w błąd lub na umocnieniu jej błędnego przekonania (mniemania) w celu skłonienia do złożenia określonego oświadczenia woli. Podstępem można także uznać przemilczenie pewnych ważnych informacji, gdy istnieje prawny obowiązek ich ujawnienia.
Innymi słowy podstęp to kwalifikowana (bo zawiniona) postać błędu.
Kodeks cywilny wyróżnia dwie sytuacje błędu podstępnego:
podstęp strony (art. 86 § 1 KC) - wówczas uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd: nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej.
W tym wypadku ustawa wyraźnie liberalizuje przesłanki uchylenia się od podstępnie złożonego oświadczenia woli.
podstęp osoby trzeciej (art. 86 § 2 KC) - który jest jednoznaczny z podstępem strony jeżeli ta (czyt. strona):
o podstępie osoby trzeciej wiedziała i nie zawiadomiła o nim drugiej strony
albo jeżeli czynność prawna była nieodpłatna
Podstępne działanie osoby trzeciej/strony stosunku prawnego stanowi podstawę do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli w trybie art. 88 KC.
W literaturze nie ma zgodności co do tego, czy podstęp to odrębna wada oświadczenia woli, czy jedynie postać błędu. Za tym ostatnim przemawia treść art. 86 § 1 KC oraz redakcja art. 88 KC (nie wspomina on błędzie). Odmiennie Z. Radwański, Prawo cywilne - część ogólna, W-wa 2003, s. 264.
... zobacz całą notatkę