To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
OG Ó LNE WIADOMO Ś CI O POCZ Ą TKACH PRAWA Pojęcie i geneza prawa. „ Prawo" w węższym znaczeniu - system norm postępowania wydanych lub uznanych przez władzę państwową, wyrażających interesy rządzących w danym ustroju politycznym grup społecznych, a realizowanych za pomocą przymusu państwowego. → związane z państwem mit Owidiusza („Metamorfozy”) o złotym wieku ( aurea aetas ), kiedy to obywano się bez prawa i sądów, a ludzie z własnej woli respektowali prawidła społecznej egzystencji; „ Prawo" w szerszym znaczeniu - wszelkie reguły postępowania przyjęte w danej społeczności, określające wzajemne prawa i obowiązki jednostek w każdej zbiorowości, w każdym organizmie społecznym, również w społeczeństwie pierwotnym → ubi societas — ibi ius (gdzie społeczeństwo — tam i prawo). Badania nad zwyczajami ludów pierwotnych → teza, że brak źródeł nie oznacza, że nie było w tych społeczeństwach żadnego prawa czy egzekwowalnych przekonań o słuszności → te zjawiska prawne ujmuje się w całość nazywaną prawem prymitywnym. Prawo prymitywne. Obowiązki i prawa wynikające z życia we wspólnocie, z przyjętych zasad, wierzeń itp. → pierwotne poczucie prawa. Brak podziałów czynów ze względu na chronione dobro, czy sposób jego ochrony. Istniały jedynie czyny, powodujące lub nie poczucie krzywdy i reakcja ( jako instynkt samoobrony czy też odpłaty) Powstanie rodów dla ochrony i przeciwdziałania powstania krzywdy, a sankcje jakie tedy powstają to przymus wewnątrz grupowy, mający na celu zmuszenie jednostki do odpowiedniego działania, lub wyjecie ze wspólnoty, w praktyce równające się śmierci.
Organizacja rodowa związana była też z potrzebą pomszczenia krzywdy, łączącą się z uczynieniem większej krzywdy, bo nie odróżniano wtedy proporcji między zadanym złem, a złem uczynionym w odwecie → krwawa zemsta . Czynniki sprzyjające rozwijaniu się organizacji państwowej: rozpad społeczeństwa pierwotnego na grupy o sprzecznych interesach, narastanie konfliktów społecznych, niemożliwych do rozwiązania siłą autorytetów rodowo-plemiennych, wzrastające zagrożenie interesów uprzywilejowanych grup społecznych Zwyczajami stawały się dawne i nowe prawa, oparte na zasadach etycznych, moralnych, wierzeniowych, obyczajach. Zwyczaj uzyskując sankcję przymusu państwowego stawał się prawem . Prawo i zwyczaj bardzo długo współistnieją ze sobą, a granice między nimi są często trudne do poprowadzenia. Prymitywne sposoby realizacji praw - samopomoc, mediacja rodowych autorytetów, odwet dokonywany siłami całego rodu czy plemienia, ustępują aparatowi państwa.
(…)
… prawa oparte na prawie zwyczajowym.
„Źródła prawa" ma wiele znaczeń. Źródła powstania prawa (fontes iuris oriundi) - skąd wywodzi się prawo, jakie są podstawy jego tworzenia, czyli czynniki prawotwórcze. Źródłami poznania prawa (fontes iuris cognoscendi) - pomniki przeszłości, materiały prawne umożliwiające zapoznanie się z prawem. Zwyczaj ma dwie cechy: walor długotrwałego stosowania (longa consuetudo)
walor powszechnej akceptacji społecznej oraz poczucie potrzeby ich przestrzegania (opinio necessitatis). Wraz z umacnianiem władzy państwowej prawo zwyczajowe było uzupełniane i zastępowane prawem stanowionym, czyli aktami wydawanymi przez władcę.
Prawa starożytności dzielimy na prawa despotii wschodnich i na prawa państw śródziemnomorskich.
Prawa starożytnego Bliskiego Wschodu (Egipt, Mezopotamia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)