Temat 5: Płeć, małżeństwo, rodzina
a)Płeć biologiczna (sex), a kulturowa (gender)
Płeć biologiczna (sex)- odnosi się do anatomicznych i fizjologicznych różnic między ciałem kobiety i mężczyzny
Płeć kulturowa (gender)- odnosi się do psychologicznych, społecznych, kulturowych różnic między mężczyznami a kobietami. Wiąże się ze społecznym tworzeniem koncepcji męskości i kobiecości; niekoniecznie jest ona bezpośrednią pochodną biologicznej płci jednostki.
b) Problem nierówności płci
Płeć jest krytycznym czynnikiem tworzącym strukturę życiowych szans i możliwości stojących przed jednostkami i grupami, i ma potężny wpływ na to, jakie role otrzymują odegrania, począwszy od gospodarstwa domowego, a skończywszy na urzędach państwowych. Mimo, że role mężczyzn i kobiet są w różnych kulturach odmienne, nie jest znana kultura, w której kobiety miałyby większą władzę niż mężczyźni. Nierówność płci jest ściśle związana z płcią kulturową.
Feminizm liberalny- dostrzega źródło nierówności związanych z płcią kulturową w postawach społecznych i kulturowych.
Feminizm radykalny- zakłada, że mężczyźni są odpowiedzialni za eksploatację kobiet w społeczeństwie i czerpią z niej korzyści. Głównym nurtem tego wątku jest analiza patriarchatu, czyli systematycznego zdominowania jednostek żeńskich przez męskie.
Czarny feminizm- w centrum uwagi stawia problemy czarnych kobiet.
Deprywacja macierzyńska- w tych warunkach dziecko, które nie ma matki lub jest od niej oddzielone we wczesnym dzieciństwie, jest narażone na duże ryzyko nieudanej socjalizacji.
Patriarchat wg Walby- system struktur i praktyk społecznych, za pomocą, których mężczyźni dominują, uciskają i wyzyskują wszystkie kobiety.
Teoria kształtowania płci kulturowej- Freud
Wg niego dzieci dowiadują się o różnicach płciowych na podstawie obecności lub braku penisa. Stwierdzenie „ mam penisa”= jestem chłopcem, „nie mam penisa”= jestem dziewczynką
Dziewczynki charakteryzuje „zazdrość o penisa”, która wiąże się z podporządkowaniem kobiet i uznawaniem niższego statusu.
W tej teorii podstawową siłą dyscyplinującą jest ojciec, rola jaką odgrywa matka w rodzinie jest umniejszana.
Teoria kształtowania płci kulturowej- Chodorow
Chodorow dużo większe znaczenie niż Freud przypisuje roli matki. Dziecko wiąże się emocjonalnie z matką, ponieważ we wczesnej fazie życia to matka wywiera dużo większy wpływ.
Kulturowy porządek płci- Connell
Wg niego kulturowe relacje płci są efektem codziennych interakcji i praktyk. Dostrzega 3 wzajemnie powiązane , współdziałające i zmieniające się względem siebie aspekty życia społecznego: (1) praca- podział pracy ze względu płeć zarówno w domu (obowiązki domowe, opieka nad dziećmi) jak i na rynku pracy (segregacja zawodowa i nierówne płace) (2) władza przejawiająca się w relacjach społecznych, takich jak autorytet, przemoc, ideologia w instytucjach, państwie, wojsku i w życiu domowym (3) cathexis- dotyczące dynamiki związków intymnych, emocjonalnych i osobistych, w tym małżeństwa, seksualności i wychowania dzieci.
(…)
… i style życia. Np. feministki, lesbijki, stare panny, akuszerki, wiedźmy, prostytutki, robotnice.
Connell postrzega kulturowy porządek płci w sposób dynamiczny. Ponieważ jego zdaniem, płeć biologiczna i płeć kulturowa są wytworem społecznym.
Tendencje kryzysowe:
Kryzys instytucjonalizacji- instytucje stanowiące tradycyjną ostoję władzy mężczyzn- rodzina i państwo- ulegają stopniowemu rozkładowi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)