To tylko jedna z 19 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PIENI Ą DZ I JEGO FUNKCJE W GOSPODARCE Pieniądz jest powszechnym ekwiwalentem wartości innych towarów. Towar to produkt pracy ludzkiej przeznaczony do wymiany (a nie na własne potrzeby). KaŜdy towar ma wartość wynikającą z pracy która była potrzebna na jego uzyskanie oraz wartość uŜytkową (uŜyteczność) czyli zdolność do zaspokajania potrzeb). Pierwotny pieniądz miał cechy towaru. Pierwszymi pieniędzmi zwykle były kruszce. Początkowo kruszce były kawałkowane dla potrzeb transakcji, później zaczęto bić monety. 21 potrzeb transakcji, później zaczęto bić monety. Bimetalizm: dwa kruszce (srebro i złoto) są stosowane do bicia monet. Z obiegu wypierane są monety cenniejsze: prawo Greshama-Kopernika (XVI wiek). Cokolwiek co spełnia poniŜsze funkcje moŜe być pieniądzem. 1. Funkcja miernika wartości 2. Funkcja środka wymiany (środka obiegowego) 3. Funkcja środka płatniczego (odroczonych płatności) 4. Funkcja środka tezauryzacji 5. Funkcja pieniądza światowego (nie zawsze pełniona) PIENI Ą DZ I JEGO FUNKCJE W GOSPODARCE Funkcja miernika wartości – pieniądz umoŜliwia porównanie wartości towarów poprzez jej wyraŜenie we wspólnym mierniku. Dzięki pieniądzowi istnieją ceny czyli wartości towaru wyraŜone w pieniądzu. Pieniądz pozwala na dodawanie wartości dwóch lub więcej towarów. Jako miernik wartości pieniądz występuje w postaci idealnej (wyobraŜeniowej) – nie trzeba mieć pieniędzy aby móc wykorzystać tę funkcję. Wartość jednostki pieniądza ustala państwo. W przypadku waluty złotej rząd ustala parytet czyli wagę złota zawartego w jednostce pieniądza. Dziś nie ma w świecie 22 parytet czyli wagę złota zawartego w jednostce pieniądza. Dziś nie ma w świecie waluty posiadającej parytet w złocie. PIENI Ą DZ I JEGO FUNKCJE W GOSPODARCE Funkcja środka wymiany – pośredniczenie w transakcjach. Pieniądz umoŜliwia oddzielenie aktów sprzedaŜy i kupna sprzedaŜy: towar moŜe być wymieniony na pieniądz, który następnie moŜna wymienić na inny towar. Zamiast gospodarki T – T gospodarka T – P – T Aby pełnić funkcje środka wymiany pieniądz musi mieć następujące cechy: być powszechnie akceptowany w tej roli, 23 • musi być łatwy do transportu, • musi być łatwo podzielny na niskie nominały aby moŜliwe były transakcje o róŜnych skalach, • musi być trudny do podrobienia aby utrzymać do niego zaufanie • musi mieć trwałą wartość Pieniądz moŜe mieć postać materialną, choć współcześnie nie musi pod warunkiem
(…)
… pieniądza światowego – czyli regulacja płatności pomiędzy krajami. Pieniądz
musi być walutą wymienialną aby mógł spełniać tą rolę.
24
PIENIĄDZ I JEGO FUNKCJE W GOSPODARCE
Bankowość we współczesnej formie rozpoczęła się od złotników (w XVI w.) , którzy
przyjmowali złoto w depozyt wydając w zamian kwit depozytowy (banknot) mający
pełne pokrycie w złocie. Ze względu na anonimowość złota depozyt nie musiał być
ten sam.
Dzięki temu Ŝe kruszec i kwit depozytowy są anonimowe moŜliwe jest wprowadzenie
ułamkowego systemu rezerw kruszcowych. Bank mógł wówczas kreować pieniądz,
mając nadzieję Ŝe Ŝe nie wszystkie kwity depozytowe będą wymieniane na złoto
jednocześnie. Na wszelki wypadek utrzymywana jest rezerwa kruszcu, która jednak
nie wystarczy gdy wybuchnie panika finansowa.
Po I wojnie światowej pieniądze papierowe…
…, ale to nie wystarcza do kontroli poziomu cen poniewaŜ
banki komercyjne mogą kreować pieniądz bezgotówkowy (skryptualny, Ŝyrowy)
Optymalna ilość pieniądza w obiegu powinna wynikać z równowagi podaŜy i popytu na
pieniądz. PodaŜ pieniądza jest wyznaczana przez aktywa słuŜące jako środek
płatniczy. Pieniądzem właściwym są aktywa o najwyŜszej płynności, które
natychmiast moŜna wykorzystać do spełnienia funkcji pieniądza…
… banków: udziela im poŜyczek, przyjmuje rezerwy, emituje pieniądz
gotówkowy;
utrzymuje centralne rezerwy walutowe i reguluje kurs waluty krajowej na rynku
walutowym
Bank centralny moŜe być podporządkowany rządowi lub moŜe być instytucja
niezaleŜną. W nowoczesnych gospodarkach bank centralny z reguły jest
niezaleŜny i odpowiedzialny tylko lub przede wszystkim za stabilność cen.
PIENIĄDZ I JEGO FUNKCJE W GOSPODARCE
Kontrola podaŜy pieniądza przez bank centralny:
stopa rezerw obowiązkowych: 3,5% od wkładów na Ŝądanie (stan na 26.06.2008)
operacje otwartego rynku: sprzedaŜ z przyrzeczeniem odkupu 7 dniowych
bonów pienięŜnych o rentowności nie niŜszej niŜ stopa referencyjna – dziś 6,00%
operacje depozytowo-kredytowe - stopy procentowe banku centralnego:
• stopa redyskontowa (odkupu weksli posiadanych…
… przez banki komercyjne): 6,25%
• stopa lombardowa (kredyt udzielany bankom komercyjnym pod zastaw
papierów wartościowych) najwyŜsze oprocentowanie na rynku międzybankowym: 7, 5%
• stopa depozytowa (jednodniowe depozyty składane w banku centralnym). Jest to
najniŜsze oprocentowanie na rynku – dziś 4,5%
29
PIENIĄDZ I JEGO FUNKCJE W GOSPODARCE
Operacje otwartego rynku:
Jest to zespół transakcji kupna…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)