Co to jest pedagogika specjalna?
-
jest to nauka, która zajmuje się problematyką osób niepełnosprawnych.
Pedagogika specjalna jest nauką, ponieważ spełnia kryteria naukowe:
(ma swój cel, problem, metody i techniki, którymi się posługuje)
1. posiada swój przedmiot (niepełnosprawność, edukacja, wychowanie, terapia, itd.) oraz
swój podmiot (osoba niepełnosprawna i jej rodzina)
Przedmiotem badań jest przede wszystkim wszelka, celowa, intencjonalna i spontanicznie
podejmowana działalność na rzecz osób niep. i ich rodzin.
2. posiada swoją metodologię, należy do nauk społeczno-humanistycznych,
interdyscyplinarnych, posługuje się metodami i technikami nauk socjologicznych,
psychologicznych, dydaktycznych oraz ma swoją metodę: metoda indywidualnych
przypadków (wyparła metody ilościowe)
Metody: obserwacja, eksperyment pedagogiczny, rozmowa (f-cja poznawcza i
terapeutyczna), techniki projekcyjne.
3. posiada swoją terminologie, a więc język naukowy,
4. posiada reprezentacje instytucyjną i osobową (nauczyciele, doktorzy, profesorowie).
Cele pedagogiki specjalnej :
Celem naczelnym jest:
-
przygotowanie osób niepełnosprawnych. na miarę ich indywidualnie maksymalnych
możliwości do życia samodzielnego w środowisku
-
zapewnienie maksymalnego i wszechstronnego rozwoju, na miarę możliwości
psychofizycznych .
A. Hulek wyróżnia 2 cele:
- rewalidacyjny (rehabilitacyjny) – odnosi się do osób niepełnosprawnych;
- poznawczy – odnosi się do osób sprawnych, akcje edukacyjne, propagandowe – spektrum
wiedzy o osobach niepełnosprawnych.
M. Grzegorzewska wyróżnia 3 rodzaje celów:
-
humanistyczny – podkreśla podmiotowość osób niepełnosprawnych., traktowanie osób
niepełnosprawnych z należytą im godnością;
-
wychowawczy – jest bardziej priorytetowy, umiejętności jakie osoby niepełnosprawne są
bardzo istotne, nacisk na kształcenie umiejętności znalezienia się w różnych sytuacjach
życiowych.
-
utylitarny (ekonomiczny) – powinien uwzględniać osoby niepełnosprawne jako
potencjalnych pracowników (jeszcze w większości wypadków pozostaje celem
teoretycznym)
Historia pedagogiki specjalnej
Wiek XIX przyjmuje się za okres tworzenia się PS jako nauki. Inaugurujący jest rok
1861 kiedy to ukazały się pierwsze pozycje naukowe tłumaczące podstawy tej pedagogiki –
autorami byli Georgens i Deinhard. Pedagogika ta istniała pod nazwą „pedagogika
lecznicza” , która to dominowała do II wojny światowej w krajach europejskich. Nazwę tę
stosuje się jeszcze powszechnie w Austrii, także w Polsce tak określa się dział pedagogiki
specjalnej zajmujący się dziećmi przewlekle chorymi. W Czechosłowacji nazwa ta oznacza
praktyczną działalność terapeutyczną.
Niektóre działy pedagogiki specjalnej określano nazwami pochodzącymi z lecznictwa,
np. pedagogika upośledzonych umysłowo nazwano psychopatologią stosowaną, pedagogikę
zaburzeń mowy nazwano logopedią. Na przełomie XIX i XX wieku stosowana była nazwa
„psychiatria dziecięca” rozumiana jako pedagogika lecznicza. M. Tramer stosował
określenie „psychiatria nieletnich”, „psychiatria dzieci i młodocianych” w sensie
pedagogiki resocjalizacyjnej.
Nazwy podkreślające leczenie i powiązanie z medycyną spotkały się z coraz ostrzejszą
krytyką, czego wyrazem jest sformułowanie P. Moora (Heilpädagogik), że pedagogika
specjalna jest przede wszystkim „pedagogiką i niczym innym”. W rezultacie sporów, jakie
toczono na ten temat już w okresie międzywojennym, przyjmowała się coraz powszechniej w
krajach europejskich nazwa: „pedagogika specjalna”. Nazwę tę stosowano także w krajach
niemieckich, w krajach anglosaskich i we Francji.
U. Bleidick zwraca uwagę, ze skoro pedagogika specjalna zawiera treści ogólne
dotyczące wszystkich jej podziałów, powinna nosić nazwę „ogólna pedagogika specjalna”,
potem proponuje wprowadzenie nazwy „pedagogika ograniczonych”, obejmująca ogólne
problemy, praktyki i teorię wychowania ograniczonych w rozwoju.
W Związku Radzieckim wprowadzono określenie „defektologia”, której przedmiotem
jest rozwój wychowanie i kształcenie jednostek defektywnych.
W Holandii i w Anglii wprowadzono nazwę „ortopedagogika” (z greckiego orthos –
prosty,
słuszny,
prawdziwy),
podkreślająca,
że
jest
to
pedagogika
„prostująca”,
„wyrównująca”, „korygująca”. W Polsce coraz bardziej przyjmuje się określenie
„ortodydaktyka” dla dydaktyki specjalnej stosowanej w szkołach specjalnych. Wydaje się,
że ortopedagogika jest terminem trafniejszym niż pedagogika specjalna. „Orto” występuje
zresztą w wielu wyrazach złożonych, które przyjęły się w języku polskim, np. ortofonia,
ortografia, ortopedia.
Niektórzy teoretycy uważają, że stosowanie określenia „pedagogika specjalna” nie jest
słuszne. Stwierdzają bowiem, że słowo „specjalna” sugeruje podział dzieci na „normalne” i
„specjalne”, a stosowane środki wychowawcze i kształcenia także na środki „normalne” i
„specjalne”. Tym samym, pedagogika specjalna podkreśla jakby inność dzieci z odchyleniami
od normy, przyczyniając się do pogłębienia izolacji tych dzieci od normalnych, a wszystkie
dzieci powinny być traktowane jako równoprawne
W Niemieckiej Republice Demokratycznej od niedawna używana jest nazwa
„pedagogika rehabilitacyjna”. Nie wszyscy się jednak z nią zgadzają, gdyż rehabilitacja
rozumiana jest także szerzej – jako rehabilitacja medyczna, społeczna, zawodowa, polityczna,
prawna.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)