Państwo protonarodowe i państwo narodowe w tradycji europejskiej.
Państwo dynastyczne na przykładach:
O charakterze narodowym: Bułgaria, Grecja, Rumunia
Monarchia wielonarodowa, ale narodowo zorientowana: Austro-Węgry
Instrumentalne traktowanie zasady samostanowienia na wybranych przykładach:
Wlk. Brytania w stosunku do Irlandii
System mandatowy w ramach Ligi Narodów
Kosowo
Państwo narodowe, to państwo, którego ludność w większości stanowi jeden naród np.: Polska, Czechy, Finlandia, Portugalia. Trudne jest wyróżnienie państwa narodowego. Państwo narodowe jest stabilne konfliktowo. Najbardziej idealnym państwem byłby model państwa obywatelskiego.
Kultura przestaje warunkować zakres terytorialny i brak powodów do zmian granic, czy wojen.
Model kulturowy powoduje konflikty, bo szeroki zasięg kultury.
Dziś istotne jest pokrywanie się granic kulturowych i politycznych.
Sposoby rozumienia państwa narodowego: kulturowe, polityczne.
Naród tytularny, traktuje dane terytorium, jako własne państwo. Po I wojnie światowej- samostanowienie. Zasada supremacji narodu tytularnego.
Państwo zorientowane narodowo (R. Brubaken)- nie jest jednolite narodowo, ale stara się dokonać dominacji, dyskryminacja lub asymilacja.
Niemcy i Włochy- integracja narodowa jako tworzenie się państwa narodowego.
Niepodległość Grecji formowała się od 1822-1830 roku, był to początek państwa narodowego. Od rewolucji francuskiej warto szukać początków państw narodowych- tak jak we Francji, Włochy jednoczyły się oddolnie, a nie tak jak w Niemczech, za sprawą monarchy, we Włoszech zniesiono cła między prowincjami, jednoczono Włochy w połowie wieku XIX. W Europie Środkowej było więcej narodów (powstawały przez dezintegrację), a Włochy i Niemcy powstawały przez integrację.
Austro-Węgry
Węgrzy prowadzili madziaryzację i politykę uprzywilejowania własnego narodu, na tle innych. Na początku system kurialny (wyborczy) - podział stanowo/klasowy- najbogatsi. Dominowali Austriacy. Austriacy 30% w Monarchii Austro-Węgierskiej. Prośby uzyskania autonomii i inicjatywa Habsburgów do utworzenia krajowych sejmików i monarchii dualistycznej. Jednostki niemieckie były lepiej usytuowane ekonomicznie, miało to także odniesienie do kwestii narodowej, czyli kulturowego podziału społeczeństwa. Ukraińcy mimo większości w Galicji, mieli małe znaczenie w wyborach. Ukraińcy i Słoweńcy byli głównie chłopami. Habsburgowie prowadzili politykę liberalną, co miało sprawić, że wszystkie narody miały partycypować w coraz większym rozwoju, to się niestety nie sprawdziło, bo były to podziały ponadnarodowe.
(…)
…- otrzymali pokojową nagrodę Nobla. W 2005r. IRA ogłosiła całkowite rozbrojenie. Porozumienie wielkanocne- rozbrojenie obu stron, amnestia dla więźniów przywrócenie parlamentu Irlandii Północnej, oba państwa, Irlandia i Wielka Brytania wyrzekła się, ale sami Irlandczycy z Irlandii Północnej chcieli przynależeć do Wielkiej Brytanii.
Wielka Brytania vs. Irlandia Północna (prowincja Ulster)
6 hrabstw tworzyło…
…, a dzięki Cyrylowi i Metodemu przejęła prawosławną wersję chrześcijaństwa. W 1541r. w wyniku rozbioru Węgier, Siedmiogród (Transylwania) został niezależnym księstwem pod zwierzchnictwem Turków. W latach 1668-1918 Transylwania wróciła do Węgier, jako jedna z części imperium Habsburgów. Rumunia powstała na terenach Hospodarstwa Wołoskiego i Mołdawskiego, w wyniku wojny rosyjsko-tureckiej 1877-1878 i w 1881r. została ogłoszona Królestwem. Pozostawała w bliskich kontaktach z Rosją i dlatego w I wojnie światowej stanęła po stronie Ententy (Anglia, Francja, Rosja). 1/12/1918 proklamowano powstanie Rumunii z Siedmiogrodu, Banaty, Bukowiny, oraz zajęła rosyjską Besarabię (ale zamieszkiwaną przez Rumunów), co zaprzestało stosunków dyplomatycznych z ZSRR. W czasie II wojny światowej ZSRR przez pakt Ribbentrop-Mołotow wymusiła zrzeczenia się Bukowiny i Besarabii. W 1940r. z inspiracji Niemiec w Rumunii doszedł do władzy faszystowski przywódca- marszałek Antonescu, mimo że król Michał I pozostał na terenie, ale stracił realną władzę. Rumunia okrutnie okupowała Ukrainę. W 1944r. Antonescu został obalony przez króla Michała I, który przyłączył Rumunię do aliantów i zezwolił Armii Czerwonej na przejście przez jej terytorium do dalszych walk z Niemcami. 1947r. detronizował Michał I, powołano Rumuńską Republikę Ludową z Georghe Georghiu-Dej, a w 1965r. władzę przejął Nicolae Ceausescu, który ogłosił, że teraz zacznie się komunizm- Socjalistyczna Republika Rumunii. Nie podobało się to ZSRR, bo czuła, że traci wpływy tam, tym bardziej, gdy Rumunia wzięła udział w interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji (1969…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)