To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Panorama procesu transformacji polskich mediów a) Najważniejszym wyznacznikiem przemiany mediów po roku 1989 jest odebranie władzy monopolu medialnego. Do końca lat 80-tych media były bowiem ściśle związane z mechanizmami działania państwa ideologicznego. Media były jedną z instytucji państwa. Swój monopol państwo sprawowało na dwie sposoby:
de facto - a więc monopol wymuszony przez państwo, a nie zagwarantowany prawem. W konstytucji bowiem, ani w żadnej innej ustawie, nie zabraniano istnienia prasy prywatnej. Teoretycznie istniały w prawie zapisy o wolności słowa, druku, etc. Jednakże było to niemożliwe faktycznie - gdyż trzeba by było znaleźć własny papier, własną drukarnię, własną instytucję kolportażu, etc. Państwo w pełni kontrolowało więc rynek medialny. Monopol de facto - zapewniało też istnienie Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk, który musiał udzielić zezwolenia na publikację danego periodyku. Z taką sytuacją weszliśmy w lata 90-te. Przy okrągłym stole wstępnie zgodzono się na istnienie pierwszej niezależnej od państwa gazety - „Gazety Wyborczej”. Ustawą z 11 kwietnia 1990 r. znowelizowano ustawę o prawie prasowym z 1984 r., przy czym nowelizacja tej ustawy polegała na zmianie przepisów regulujących działalność wydawniczą. Zmiana polegała na zastąpieniu systemu koncesyjnego systemem rejestracyjnym.
System koncesyjny - polegał na tym, że każda organizacja mająca zamiar wydawać cokolwiek musiała prosić GUKPPiW o wydanie zezwolenia (koncesji) na to by pismo mogło się ukazywać. System rejestracyjny - polega na tym, że dziś każda organizacja chcąca coś wydawać wystarczy, że zarejestruje swoje pismo w sądzie okręgowym właściwym dla swego miejsca zamieszkania. Daje to rzecz jasna dużo większą swobodę działania. Sąd praktycznie nie może odmówić rejestracji tytułu - chyba, że:
Gazeta o tym tytule została już zarejestrowana
Gazeta deklaruje, że będzie nawoływać do wojny, waśni religijnych, rasizmu, komunizmu, faszyzmu, etc.
De iure - taki monopol sprawowało państwo w dziedzinie radiofonii i telewizji. W odniesieniu do tych typów mediów, państwo sprawowało monopol w majestacie prawa. Monopol ten polegał na tym, że z mocy prawa sejm wykluczył możliwość funkcjonowania prywatnej radiofonii i telewizji. Takim aktem prawnym zabezpieczającym monopol była „ustawa o Komitecie ds. Radiofonii i Telewizji - Polskie Radio i Telewizja” z 2.12.1960 r. Na mocy tej ustawy oba typy mediów elektronicznych zostały zawłaszczone przez państwo. Jedyne dwa wyjątki to: Rozgłośnia Harcerska i radiowęzły zakładowe. Z takim systemem weszliśmy w lata 90-te. W latach 1990-93 powstało kilkadziesiąt (55) pirackich stacji nadawczych. Tylko trzy rozgłośnie radiowe nie mając koncesji miały jednocześnie „papiery” legalizujące ich działalność: RMF FM, Radio Zet, Radio Maryja. Czwartym uprawnionym do działalności podmiotem były liczne stacje diecezjalne zakładane przez Kościół. Podstawą prawną dla tych stacji były przepisy z 17.05.1989 regulujące stosunki między państwem a Kościołem.
(…)
… podpisywała z nimi umowy. Dziś mamy do czynienia ze zdemonopolizowanym kolportażem. Obecnie dystrybucją prasy zajmuje się Ruch S.A., który dominuje (ale nie ma wyłączności !) na rynku prasowym. Ruch S.A. powstał w kwietniu 1992 roku jako jednoosobowa spółka skarbu państwa. Ruch S.A. zajmuje się dystrybucją 2 tysięcy tytułów. Oprócz tego funkcjonuje 60 prywatnych firm kolporterskich - większość powstała…
…, uporządkowania i zachowania kontroli państwowej nad mediami elektronicznymi. 29.12.1992 przyjęto ustawę o radiofonii i telewizji. Przyjęcie tej ustawy unormowało sytuację na rynku medialnym. Ustawa weszła w życie 1.03.1993. Na mocy tej ustawy:
Stosowne organa władzy państwowej likwidowały działalność piratów
Utworzono KRRiT - instytucję państwową mogącą udzielać/ odbierać/ nie udzielać koncesji. Instytucja…
… 90-te. Bardzo szybko zaczęły tworzyć się nowe (na dużo mniejszą skalę) koncerny prasowe. Jednakże proces koncentracji jest obecnie procesem oddolnym, a nie tak jak drzewiej bywało - odgórnym. Na proces koncentracji wpływa niewidzialna ręka rynku. Dzisiejsze koncerny prasowe: „Prószyński i s-ka” (czasopisma kobiece, młodzieżowe i hobbystyczne), wydawnictwo prasowe „Infor” („Gazeta prawna, ale i 30…
… likwidacyjną, która opracowała plan likwidacji koncernu zatrudniającego 100 tysięcy pracowników i dysponującego ogromnym majątkiem. Komisja likwidacyjna zajęła się osobno trzema pionami RSW. Stosunkowo szybko uporano się z pionem poligraficznym (sieć drukarń). Większość drukarń upaństwowiono, bądź sprzedano prywatnym właścicielom. Podobnie postąpiono z pionem „książkowym”. Największy pion, „prasowy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)