To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Osoba jako podmiot moralny i prawny Filozofia prawa podejmuje kwestie normatywne filozofii praktycznej. Filozofia prawa i etyka zazębiają się. Większość wybitnych filozofów podejmowała kwestię z zakresu filozofii prawa.
Filozofia prawa → początki XIX wieku; Bentham, Austin - pozytywizm prawniczy, anglosaski; Hans Kelsen - czysty normatywizm w prawie.
Pytania:
Czy istnieją jakieś relacje między moralnością, a prawem?
Jeśli takowe relacje istnieją to jaki mają charakter?
Czy relacje między moralnością, a prawem są konieczne z punktu widzenia samego prawa?
Pytanie o to co konieczne → to pytanie czy te relacje będą definicyjne dla pojęcia prawa.
Wyżej wymienione pytania zrodziły się w procesach istotnych zmian społeczno-gospodarczych, do których doprowadziła rewolucja przemysłowa, procesy emancypacji. Dlatego pierwsze odpowiedzi na te pytania mają tendencje pozytywistyczne.
Dla antycznego prawa Greków, prawa rzymskiego, obyczaj stanowił niezbywalny fundament tego prawa.
Prawo rzymskie → w początkowym okresie państwa rzymskiego porządek prawny opierał się na obyczajach i tradycjach, a nie było ono spisywane. Z biegiem czasu nastąpiło przejęcie prawa zwyczajowego przez prawo stanowione, choć i tak często odwoływano się do tradycji i obyczaju. → Czy ta historyczna i faktyczna zależność jest dla prawa konieczna? Czy prawo aby było prawem musi z istoty konieczności być związane jakąś relacją z moralnością? Możliwe strategie udzielania odpowiedzi na owe pytania. Zakresy prawa pozytywnego i praw moralnych są wzajemnie rozłączne.
zakresy tych dwóch praw wzajemnie się wykluczają lub nawet pozostają ze sobą sprzeczne. → Nakazy prawa i moralności są ze sobą sprzeczne - nie możliwe jest działanie moralne i legalne zarazem. Trudno jest wyobrazić sobie normatywny model takiej relacji, jakkolwiek potrafimy wskazać faktyczne przypadki jaskrawej sprzeczności między prawem pozytywnym, a moralnym. Ta sprzeczność nigdy nie obejmuje całego systemu lecz część. (np. III Rzesza - ustawy norymberskie → pozbawienie Żydów ich własności, donoszenie dzieci na rodziców w stalinizmie)
Zakresy tych dwóch typów praw są wobec siebie względnie niezależne. → Gdy powiada się o względnej niezależności prawa pozytywnego oraz moralnego to ma się na uwadze nade wszystko moment normatywny. Istotą tej możliwości jest określenie relacji między prawem pozytywnym, a moralnym, jako możliwe w pewnych przypadkach, lecz dla samego rozumienia prawa nie jest to nic znaczącego.
Hart → nieistotność zależności prawa i moralności
Istnieje wiele takich relacji, ale nie ma takiej, którą można wyszczególnić i badać jako charakterystyczną. Nie można wątpić, ze rozwój prawa pozostał pod wpływem moralności. Nie wynika z tego, że kryteria obowiązywania danych przepisów zawierają konieczność uwzględniania moralności i sprawiedliwości.
(…)
… przez zgodę. Członkowie grupy uznają obligujący charakter norm działania i czują się zobowiązani do przestrzegania tych norm. = stabilizacja oczekiwań.
Dworkin → przedstawia trzecią drogę we współczesnej filozofii prawa.
Istnieją pewne prawa jednostek, które są na tyle ważne, że gdy spisywano konstytucję to do nich się odwoływano.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)