(organizacje międzynarodowe):
Organizacja międzynarodowa - najwyższa forma współpracy między państwami lub innymi podmiotami członkowskimi na arenie międzynarodowej ograniczona merytorycznie i personalnie oraz zamknięta lub otwarta dla świata zewnętrznego. (ograniczenie personalne odnosi się do państw; wyrażenie „merytoryczne” odnosi się do postawionego sobie zadania; otwarta lub zamknięta - współpracuje z innymi lub nie, autonomiczna lub nie).
Zanim powstały organizacje międzynarodowe, to kongresy, zjazdy, itp. były formami pozaorganizacyjnej współpracy międzynarodowej.
Stopnie współpracy międzynarodowej:
Inicjatywy międzynarodowe - powołane tylko do jednego zadania, mają charakter efemerydalny, czyli pojedynczy, jednorazowy; charakter indywidualny, np. Inicjatywa Środkowoeuropejska (ISE), która zaczyna już działać jako organizacja.
Ruch międzynarodowy - jest to próba organizowania się państw wokół jednej idei - np. ruch państw niezaangażowanych; nie posiada struktur, sekretariatu, luźno się kontaktują; zbiera się co pewien czas, nie ma ścisłego członkostwa; działanie nieograniczone w czasie (111. państwem w ruchu państw niezaangażowanych jest Erytrea).
Forum międzynarodowe - forma współpracy o pewnym administracyjnym ujęciu, ma pewne symptomy organizacji wewnętrznej, zbiera się co pewien czas; brak ograniczenia w czasie; członków forum łączy wiele różnych wartości, nie ma ścisłego członkostwa, np. KBWE.
Organizacja międzynarodowa - posiada statut, czyli dokument założycielski (dokument prawny), np. dla ONZ jest to Karta NZ; program (katalog działań i celów poczynań na arenie międzynarodowej (jest to dokument polityczny); członkostwo (organizacja ma ścisłe członkostwo, płaci się składki); finanse (opierają się na składkach, mogą powoływać banki, fundacje, sponsoring, własna działalność gospodarcza); instytucje i organy (wyłączna domena organizacji międzynarodowych, np. wewnętrzne trybunały, komisje, grupy, itp.).
Niższe formy przeradzają się w wyższe, np. GATT przekształcił się z inicjatywy międzynarodowej (pierwszy stopień współpracy) w organizację międzynarodową (WTO w 1993 roku) - czyli najwyższy stopień współpracy międzynarodowej. Inny przykład - KBWE w OBWE (1995 rok).
Podział organizacji międzynarodowych:
Kryterium - charakter - wojskowe (NATO); gospodarcze (EFTA); sportowe (FIFA); kulturalne (UNESCO).
Kryterium - zasięg - globalne (ONZ); transatlantyckie (przynajmniej 2 kontynenty), np. NATO, Liga Państw Arabskich; regionalne (OPA - Organizacja Państw Afrykańskich); subregionalne (EFTA).
Kryterium - ścisły charakter działania - policyjna (Interpol); studencka (ELSA); religijna (LWF - Światowy Związek Luterański); portowa (BPO - Bałtycka Organizacja Portów);
(…)
… - członkostwo - otwarte (warunkowe, np. NATO, gdzie trzeba spełnić określone warunki; bezwarunkowe, np. ONZ, gdzie trzeba akceptować zasady Karty ONZ); zamknięte (Rada Bałtycka - Litwa, Łotwa, Estonia); rządowe (GO) - NATO; pozarządowe (NGO) - FIFA.
Kryterium - struktura ONZ - specjalne (UNICEF, UNU - Uniwersytet Narodów Zjednoczonych w Tokio); wyspecjalizowane (FAO, WHO); autonomiczne (WTO, MAEA - Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej w Wiedniu, Hans Blix szefem).
Funkcje organizacji międzynarodowych:
Administracyjna - zarządzanie wewnętrzne, administrowanie instytucjami.
Komunikacyjna - porozumiewanie się, komunikowanie się.
Stymulacyjna - pobudzanie do współpracy.
Jednocząca (integracyjna) - jednoczy państwa.
Kooperacyjna - współpraca, wspólne działanie (najważniejsza funkcja)
Organizacja…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)