To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Organizacja polskich sił zbrojnych do roku 1138
Wstęp
Opisywany okres obejmuje czasy od uformowania się państwa piastowskiego do rozbicia dzielnicowego, które nastąpiło po śmierci Władysława Krzywoustego. Za panowania pierwszych piastów całość państwa uznawana była za własność panującego. Z tego tytułu ludność je zamieszkująca była zobowiązana pracować na rzecz swego pana. Przejawiało się to m.in. w daninach, opłatach celnych czy usługach na rzecz księcia. Aby skutecznie zarządzać państwem i egzekwować wspomnienie zobowiązania powstaje system grodów jako aparat administracji terytorialnej. Grody czyli ufortyfikowane osady były siedzibami namiestników (zwanych później kasztelanami) sprawujących kontrole nad danym obszarem w imieniu władcy. Poszczególne kasztelanie łączono z czasem w większe jednostki organizacyjne - prowincje.
Do zadań ludności wiejskiej należało również dbanie o dobry stan grodów. Poprzez konserwacje, odbudowywanie jak i budowanie nowych struktur obronnych oraz mostów, dróg czy fos. Poza tym ludność zamieszkująca w pobliżu grodów poza aprowizacją tychże zajmowała się wytwarzaniem uzbrojenia czy hodowlą koni tak istotnych dla prowadzenia działań wojennych. Tego typu osady określano mianem wsi służebnych, których nazwy z reguły wiązały się z zajęciami jakimi trudnili się mieszkańcy np. Grotniki, Sokolniki, Kobylniki.
Innym obowiązkiem ludności wiejskiej była tzw. 'pogoni', który zobowiązywał ją do ścigania niedobitków rozbitych sił wroga, umiała ona także dostarczać środków transportu dla wojska, istniał także obowiązek 'stróży' czyli pilnowania grodów lub jakichś innych ważnych strategicznie lokacji, który później najprawdopodobniej zastąpiła danina o takiej samej nazwie.
Państwo Mieszka u swych początków nie zagrożone przez potężniejszych sąsiadów mogło rozwijać się swobodnie umacniając swoje struktury, a co z tym idzie również potencjał militarny.
Potencjał militarny
Podstawą sił zbrojnych państwa pierwszych piastów była drużyna czyli oddział zbrojnych należący do władcy. Formacja ta wywodziła się z dawniejszych czasów 'demokracji wojennej'. Znanej choćby wśród plemion germańskich czy galijskich.
Z czasem owe oddziały coraz bardziej wiązały się z osobą swego przywódcy. Wraz z przekształcaniem się władzy plemiennej w książęcą zmienił się charakter drużyny. Drużynnicy stawali się zawodowymi żołnierzami będącymi na utrzymaniu księcia gotowymi na każde jego wezwanie. Wypłacano im żołd, dostarczano niezbędne wyposażenie oraz dbano o ich rodziny. Najprawdopodobniej członkowie drużyny książęcej w początkach jej istnienia nie posiadali żadnych innych środków utrzymania co tym bardziej wiązało ich z władcą.
(…)
… od Odry w 1002 roku czy kampania na Rusi Kijowskiej zwieńczona w 1018 roku zdobyciem Kijowa.
Z pewnością siły polskie nie ustępowały swoim potencjałem takim ówczesnym potęgom jak Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego, które dysponowało wtedy znacznie liczniejszymi siłami. Można założyć, że pod pewnymi względami siły piastów nawet przewyższały armie niemieckie, a z pewnością były wstanie odnosić…
… sił zbrojnych państwa piastów, ale całość jego potencjału militarnego była znacznie większa. Kolejnym elementem składowym ówczesnych sił zbrojnych było chłopskie pospolite ruszenie obejmujące wezwanie pod broń każdego wolnego mężczyzny zdolnego nosić broń. Ich uzbrojenie było znacznie mniej okazałe od drużynowego i pełnili służbę pieszo. Zapewne to do nich odnosi się określenie tarczownicy. Jednak ich walory bojowe nie były zbyt wysokie i z czasem zaczęto odchodzić od mobilizacji tej grupy ludności. Za czasów Krzywoustego praktycznie w ogóle nie wykorzystywano chłopskiego pospolitego ruszenia. Już od początków XI wieku coraz większą rolę w siłach zbrojnych państwa zaczęły odgrywać oddziały możnych. Owe poczty możnych formowane na wzór książęcej drużyny stanowiły z początku istotne uzupełnienie armii…
… księcia. Szczególnie, że z reguły nie ustępowały wyposażeniem drużynnikom, a wydatki na ich utrzymanie spoczywały na danym możnowładcy. Tego typu jednostki mogły wykształcić się spośród oddziałów drużyny książęcej oddanych do dyspozycji kasztelanów. O takim oddziale wspomina Gall Anonim opisując przybocznych palatyna (acies palatina) Boleslawa Krzywoustego Skarbimira Awdańca. Owy palatyn był zastępcą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (1)
Andy napisał(a):
2020-08-18 09:18:17
Władysław Krzywousty???!!!