Media w Polsce
Wykład 1, 2.03.07
By: tuuli
Na początek kilka książek, które mogą przydać się do egzaminu (ktoś posiada? ;) R. Gluza (red.) „Media w Polsce w XX w. ”
D. Grzelewska (red.) „Prasa, radio, telewizja w Polsce”
Łojek, Myśliński, Władyka „Dzieje prasy polskiej”
J. Braun „Potęga czwartej władzy”
W. Pisarek „Prasa - nasz chleb powszedni”
PRASA POLSKA - NAJWAŻNIEJSZE OKRESY VII 1947 - XII 1948 → okres odbudowy prasy i względnego pluralizmu (kontrola władzy nad prasą ograniczona postanowieniami z Jałty i Poczdamu, pozory pluralizmu)
XII 1948 → PPR łączy się z PPS tworząc PZPR, powolne ograniczanie pluralizmu prasowego, kontrola publikacji, początki cenzury
X 1956 - XII 1957 → okres fermentu w czasie gomułkowskiej odwilży, odradza się prasa polska, która zaczyna krytykować błędy i wypaczenia stalinizmu. Za koniec tego okresu uznaje się zamknięcie „Po Prostu”
1958 - 1970 → marazm w polskiej prasie, utrwalają się rządy Gomułki, cenzura
1970 - 1980 → gierkowska propaganda sukcesu, prasa głównym narzędziem propagandy
VIII 1980 - 13 XII 1981 → tzw. „karnawał Solidarności” , biuletyny, broszury Solidarnościowe, prasa zakładowa, „drugi obieg”
13 XII 1981 - VI 1989 (wg. niektórych badaczy - I 1990, ponieważ do początków tego roku istniało wiele elementów PRL-owskiego systemu prasowego) → okres prasy schyłku komunizmu (z wydzielem podokresu stanu wojennego, kiedy zaostrzono cenzurę i zniesiono wszystkie czasopisma prosolidarnościowe)
Po 1989 (wg. niektórych - po 1990) → niezależny rynek prasowy
MEDIA KOŃ CA WOJNY 23 VII 1944 - ukazuje się pierwszy numer dziennika PKWN „Rzeczpospolita”
Mówi się, że prasa polska po II WŚ narodziła się w Lublinie, ale tak naprawdę projekty pierwszych dzienników powstały w Moskwie, tam też wydrukowano pierwszy numer Rzeczpospolitej.
11 VIII - radiostacja „Pszczółki” (na bocznicy kolejowej w Lublinie) - pierwsza audycja była odczytaniem tekstu manifestu PKWN
Od 3 VIII - radiostacja „Burza” (istniała również radiostacja AK „Błyskawica”, działająca podczas Powstania Warszawskiego, prowadzona przez Zbigniewa Świętochowskiego - to on wypowiedział pierwsze słowa do powstańców - „ Halo, tu mówi "Błyskawica"! Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie” )
Polskie Radio - od 1939 r w konspiracji, od 1944 - przekształcone w przedsiębiorstwo państwowe
Inne audycje słuchane w Polsce u schyłku wojny:
(…)
… zagwarantowanych przez konstytucję państwa polskiego i zgodnych z dobrem narodu.”
List podpisali m.in.: Jerzy Andrzejewski, Maria Dąbrowska, Paweł Jasienica, Leszek Kołakowski, Jan Parandowski, Melchior Wańkowicz i Adam Ważyk.
Autorów spotkały represje. Zakazano publikacji ich dzieł, a w przypadku niektórych (np. Kołakowskiego) nawet wspominania nazwiska.
Jak widać na powyższym przykładzie, wolność słowa w Polsce w tamtych czasach praktycznie nie istniała.
Istniała za to cenzura prewencyjna. Wspomagały ją takie instytucje, jak służby mundurowe i celne, a wśród instytucji medialnych - PAP.
Dodatkowo, istniał tzw. debit komunikacyjny - cenzura publikacji wydawanych za granicą, co uniemożliwiało wielu autorom druk swoich dzieł ze wsparciem Polaków na emigracji.
Dostęp do niektórych publikacji, tzw. prohibitów…
… widowisk (nakazano w niej zaznaczanie miejsc gdzie wprowadzono cenzurę, zakazano również tzw. zapisów podmiotowych, czyli cenzury związanej z osobą autora, a nie treścią informacji/utworu).
Cenzura istniała do 1989 r. , ostatecznie nowelizacja prawa prasowego zniosła zasadę koncesjonowania wydawnictw.
W ramach pakietu ustaw składających się na projekt Balcerowicza w połowie 1990 r. zniesiono…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)