OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POLITYKI GOSPODARCZEJ (1)
- Podwójne znaczenie PG: nauka i działalność polityczna
NAUKA PG
Inna nazwa: polityka ekonomiczna.
Należy do grupy nauk ekonomicznych i jest ściśle związana z ekonomią, stąd uważa się ją za:
ekonomię stosowaną (nie „czystą”) za naukę normatywną (nie - pozytywną)
uprawiana jest i w ramach makroekonomii, i mikroekonomii
Df: PG jest dyscypliną naukową zajmującą się badaniem form, celów, narzędzi i sposobów oddziaływania państwa na proces gospodarczy.
PG ma służyć wskazywaniu zasad doboru środków właściwych do osiągania zamierzonych celów i metod posługiwania się tymi środkami pod kątem osiągania wysuniętych celów.
Zajmuje się metodologią przygotowania, podejmowania i realizowania decyzji organów publicznych w sferze ich oddziaływania na gospodarkę, w tym - problematyką metod prognozowania i planowania gosp.
Problematyka: kształtowanie stosunków ekonom. i rozwiązań systemowych w gospodarce, sposobów racjonalizacji wykorz. zasobów kraju i ich powiększania, pobudzania przedsiębiorczości, alokacji czynników wzrostu, wyboru i realizacji strategii rozwoju społ.-gosp.; PG bada struktury własnościowe, organizacyjne i terytorialne gospodarki, procedury postępowania przy ustalaniu założeń, kierunków i programów PG, systemy planowania, układy celów i środków, narzędzia realizacji PG itp.
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POLITYKI GOSPODARCZEJ (2)
NAUKA PG - cd.
Nauki pomocnicze: wszystkie dyscypliny ekonomiczne, zwł. ekonomiki (są one podstawą konkretyzacji ogólnej PG w odniesieniu do poszcz. gałęzi gospodarki), geografia gosp. (z jej dorobku korzysta PG regionalna i przestrzenna), nauka o finansach (ważna dla PG pieniężnej i fiskalnej). Inne: statystyka, prakseologia, nauki prawne, socjologia, psych. społ., ekologia.
Metoda nauki PG: empiria i dedukcja - stosowane są w kilku etapach:
obserwacja gospodarki pod kątem rozpoznania oddziaływania organów państwowych na gospodarkę
w oparciu o (1) wyodrębnia się zjawiska powtarzające się i określa się występujące między nimi związki
konkretyzacja ustaleń, uwzględnienie wpływu różnych uwarunkowań na formy, kierunki i metody PG
weryfikacja, tj. porównanie z rzeczywistym przebiegiem procesu.
Oprócz tego materiału dla PG dostarcza: analiza faktów historycznych, eksperyment, postępowanie symulacyjne oraz metoda prób i błędów.
Uwarunkowania doktrynalne
Doktryna - to zbiór uporządkowanych założeń, twierdzeń, poglądów na temat określonej wiedzy lub działalności (tu: gospodarczej). Mieszczą się w niej zał. światopogl., ideologiczne, moralne dotyczące tego, „co być powinno”. Doktryny wskazują i wartościują cele działań.
(…)
… była ona stabilna. Wyznaczały ją zasady ustalone w 1944 r. w Bretton Woods: funkcje pieniądza międzynar. spełniał dolar (waluta wymienialna na złoto). Ale od końca lat 60. rośnie w USA stopa inflacji (1970: 6%, 75: 14%), w 1971 Nixon zrywa z zasadą wymienialności $, następuje dewaluacja waluty. System z Bretton Woods załamuje się. Inflacja występowała zawsze, ale po II wojnie widać tendencje do przyspieszenia…
… rynkowej; działania podmiotów swobodnie podejmujących decyzje regulują mechanizmy rynkowe: gra sił cen, podaży i popytu („niewidzialna ręka rynku”); wprowadzane przez władze publiczne ograniczenia swobody decyzji dotyczą tylko fragmentów procesu gosp.
2/ systemy gospodarki regulowanej administracyjnie (systemy gosp. planowej) - kierunki i rozmiary prod. ustalają organy władzy na drodze adm.
→ Łącząc…
…. pracodawców).
Tabela nr 3: Korygowanie działań mechanizmów rynku
Słabości „niewidzialnej ręki rynku”
Interwencja
państwa
Przykłady
działań PG
NIEEFEKTYWNOŚĆ
- niedoskonała konkurencja, monopole
- koszty zewnętrzne (społeczne), np. naruszenie stanu środowiska nat. przez firmy
- brak zaint. przedsiębiorców pewnymi dziedzinami działaln., zwł. tzw. dóbr publicznych
NIERÓWNOŚCI DOCHODÓW
- nadmierne rozpiętości…
….
- PKB w PL rośnie, a jednocześnie rośnie liczba osób poniżej minimum egzystencji. Wg danych GUS: 1996 r. - 4,3% gosp. domowych; 2004 - 12%
- W PL ubóstwem zagrożeni są głównie ludzie młodzi i dzieci;
- 20% najuboższych rozporządza 6% ogółu dochodów;
- W najuboższych domach wydaje się 7 razy mniej na osobę niż w najbogatszych.
- Zagraża to spójności społ. i stabilności politycznej;
- Czyli: wzrost PKB…
… gosp. prowadzi minister skarbu F. Drucki-Lubecki. Uważał, że Polsce potrzeba: szkół, tj. oświaty i rozumu, przemysłu i handlu, tj. zamożności i bogactwa
fabryk broni - dzięki którym nawet z Rosją utrzyma niepodległość.
Prowadził politykę uprzemysłowienia, wspierania eksportu, rozwoju nowoczesnego systemu bankowości i kredytu, oddłużenia Królestwa.
- Cały wiek XIX rozwijano hasła pracy organicznej…
… pieniężną).
B. Teoria racjonalnych oczekiwań
- idzie jeszcze dalej niż monetaryzm. Np. R.E. Lucas i S.T. Sargent w ogóle kwestionują sens prowadzenia PG, poza stabilizacyjnymi działaniami rządu i banku centralnego na rzecz minimalizacji wydatków publ., emisji pieniądza i podatków.
DOKTRYNY I SYSTEMY PG - ZAGADNIENIA WYBRANE (7)
3. NEOLIBERALIZM (b)
C. Ekonomia podaży (propodażowa)
- nie wyklucza aktywnej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)