CYPRIAN NORWID
Norwid C., Vade- Mecum , oprac. J. Fert, Kraków 1999, BNI, 271. WSTĘP I.SZKIC DO PORTRETU
W KRAJU Cyprian czy Cyprian Kamil? Autor podpisywał swe dzieła na oba sposoby. Cyprian Ksawery Gerard Walenty Norwid urodził się 24 września 1821r. w Laskowie- Głuchach niedaleko Radzymina na Mazowszu w ziemiańskiej rodzinie. Imię Kamil przyjął na bierzmowaniu 27 marca 1845r. Ludwika ze Zdzieborskich Norwidowa (1798-1825), matka poety wywodziła się przez swoją matkę Annę ze stryjecznej linii królewskiej rodziny Sobieskich. Do tego pokrewieństwa przywiązywał wielką wagę i często o nim wspominał, a szczególnie pamiętał o swej opiekunce, prababce Hilarii z Buynów Sobieskiej (1761-1830). Spadkobiercą spuścizny artystycznej Cypriana Norwida stał się Józef Dybowski (1812-1885), syn Anny z Sobieskich, babki Cypriana. Józef odziedziczył m.in. rękopis Vade- Mecum , który trafił następnie w ręce Wacława Gasztowtta, od niego ok. 1898r. przeszedł do Zenona Przesmyckiego. || Ojciec poety Jan Norwid herbu Topór (27 czerwca 1784-25 lipca 1835) pochodził z Litwy. Po unieważnieniu drugiego małżeństwa w 1818 wstąpił w związek małżeński po raz trzeci- z młodszą od siebie Ludwiką Zdzieborską, jedyną dziedziczką majątku Laskowo- Głuchy. Po śmierci Ludwiki dzieci pozostawały pod opieką krewnych (głównie prababki Hilarii). Jan ożenił się jeszcze raz, ale wkrótce się rozwiódł. Aresztowany za długi, zmarł w więzieniu w Warszawie 25 lipca 1835r. Rodzeństwo. Cyprian był trzeci z czwórki rodzeństwa:
- pierworodny Ludwik Jan Ksawery urodził się w 1818r. (zm. 1881)
- Paulina Hilaria Walentyna (1820-60) późniejsza żona Jana Suskiego
- Cyprian Norwid
- Franciszek Ksawery Józef (1825-64)
Z rodzeństwa szczególnie wyróżniał się Ludwik. Kształcił się początkowo wraz z młodszym bratem w warszawskim gimnazjum w Lesznie i w Wojewódzkim Gimnazjum Warszawskim, a następnie po ukończeniu Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego w Marymoncie zajął się na pewien czas rolnictwem. Utrzymywał żywy kontakt z Cyganerią Warszawską (należał do tzw. Cechu Głupców, nosił przydomek „Ledwo Głupi”). Od 1846r. na Zachodzie- przyjaźnił się m.in. J. Słowackim. Ożeniwszy się bogato z córką emigranta, Anną Jarnowską, strwonił na grę w karty majątek żony, porzucił ją i po dramatycznych perypetiach powrócił w 1879r. do Warszawy, gdzie umarł w przytułku 23 grudnia 1881. Ludwik był obdarzony talentem literackim. Drukował m.in. w Bibliotece Warszawskiej , w Kurierze Warszawskim. Niekiedy mylono obu braci, przypisując np. rzeźbiarskie osiągnięcia Cypriana - Ludwikowi. Nie były to jedyne kłopoty, na jakie Ludwik naraził młodszego brata, który z serdeczną naiwnością starał się osłaniać przed obcymi dobre imię starszego brata.
(…)
… się w gwałtowne procesy polityczne. Włoska rewolucja 1848r. skończyła się klęską militarną (27 lipca w bitwie pod Custozzą) zadaną Włochom przez Austriackiego feldmarszałka Radetzkego. Nadzieje na wyzwolenie spod panowania austriackiego i wizja zjednoczenia Włoch rozwiały się, rozpoczęły natomiast wewnątrz włoskie porachunki z Państwem Kościelnym, które przerodziły się w konflikt międzynarodowy. Po ucieczce Piusa IX do Gaety (21 listopada 1848r.) Państwo Kościelne przekształcone zostało w Republikę Rzymską. Papież zaapelował o pomoc do ,,katolickich państw europejskich” - otrzymał ją w postaci francuskiej ekspedycji wojskowej, która początkiem lipca 1849r. zdobyła Rzym, zlikwidowała republikę i restaurowała władzę papieską. Wieli Polaków zaangażowało się w Risorginento, wielu innych uczestniczyło…
… starożytnej i chrześcijańskiej. Czas ostatecznego upadku Państwa Kościelnego (20 września 1870) i ogłoszenia przez papieża ,,urbi et orbi”, iż jest on jednak ,,więźniem Watykanu” (maj 1871). Epoka, w której programowej ,,śmierci Boga” (ateistyczny humanizm) towarzyszy niezwykły rozkwit religijności. W napisanej w wieku 50 lat Autobiografii artystycznej daje podstawowe rysy swego życia: smutne poczucie…
… Augusta Cieszkowskiego - dzięki niemu zaprzyjaźni się później z Zygmuntem Krasińskim.
Literacki debiut (na łamach Wa-wskich czasopism i w Wa-wskich salonach) - 1840r.
Szereg wierszy: Mój ostatni sonet, Sieroty, Do piszących. Drukował w Gazecie Porannej i Przeglądzie Warszawskim.
Rok później ogłosił gwałtowny manifest artystyczny Pismo. Zwolnił się z bezpłatnej posady w Heroldii Królestwa Polskiego…
…: ,,nawet straciłem słuch w wilgotnym więzieniu z konspiracją polską”. Norwid o przygodzie opowiedział też Zygmuntowi Krasińskiemu, który rzecz zrealizował w liście do Delfiny Potockiej 25-26 stycznia 1848r. Norwid wezwany, do rosyjskiej ambasady w Berlinie został uświadomiony przez jej sekretarza Feliksa Fontona, że dopuścił się przestępstwa. W 3 dni później Norwid znalazł się w Pruskim więzieniu ,,wśród złoczyńców…
…. Pamięci Alberta Szeligi). Na początku maja wraz z Władysławem Wężykiem rusza w stronę Krakowa, po drodze zatrzymując się w Minodze w majątku Franciszka Wężyka (stryj Władysława).
<<>>
W DRODZE
1842-1852
Romantyczne podróże (1842-1849). Paszport Norwida miał 3-letnią ważność, obowiązywał do połowy 1845r. Poeta otrzymał następnie nowy - obowiązywał do połowy lutego 1846 - po utracie dokumentu i odrzuceniu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)