To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
METROLOGIA:
Metrologia historyczna jest to nauka o stosowanych w przeszłości miarach I systemach mierzenia. Człowiek mierzy nie tylko czas i wartości wymienne (numizmatyka) ale również przestrzeń która go otacza.
Przedmiotem badań metrologicznych są nie tylko jednostki miary ale przede wszystkim systemy mierzenia. Stąd obok jednostek miar metrologia interesuje się systemami mierzenia, narzędziami mierzenia, sposobami mierzenia. Aby te zadania wykonać metrologia musi badać pochodzenie i rozwój jednostek miar oraz systemów mierzenia. Tak rozumiana metrologia staje się ważnym narzędziem krytyki źródeł historycznych. Systemy metrologiczne same stają się źródłem historycznym. Zadaniem metrologii nie może być tylko przeliczanie historycznych jednostek miar na współczesny system metryczny. Metrologia musi zajmować się przede wszystkim systemem tych miar. Stąd też na równi potraktuje takie zagadnienia jak problem genezy kontroli systemu miar przez państwo, warunki wykonywania owej kontroli czy też społeczne warunki umożliwiające unifikację systemów metrologicznych.
Próby przeliczeń historycznych jednostek miar dają wyniki niezadowalające przez uzyskiwanie niedokładnych danych z powodu trudności wynikających z podstawy źródłowej lub z powodu braku rozeznania w logicznym układzie historycznych systemów. Przeliczenia chociażby z dużym błędem pozwalają na uchwycenie stosunkowo dokładnych porównań i przybliżeń. Dzięki temu badania historyczne nabierają na wartości i są pełniejsze
Rozwój badań metrologicznych:
Niektóre ustalenia z zakresu metrologii historycznej czynione były przez geometrów a później przez wiele urzędów do których trafiły sprawy związane z unifikacją miar. Dużo uwagi poświęcił Tadeusz Czacki oraz grupa uczonych związanych ze Stanisławem Staszicem. Zmierzali oni do adaptacji systemu metrycznego do warunków polskich opierając się na powstającym systemie nowopolskim. Pierwsze prace ściśle historyczne podjął Franciszek Piekosiński w drugiej połowie XIX wieku. Jednakże trwałe podwaliny pod polską metrologię historyczną stworzyły dopiero badania Edwarda Stamma i Aleksego Gilewicza.(XX wiek).Pierwszą próbę systematycznego wykładu metrologii historycznej w Polsce podjął Witold Kula, który zwrócił szczególną uwagę nie na technikę przeliczeń miar historycznych lecz na ich aspekty gospodarcze i społeczne.
Pierwotne systemy metrologiczne u Słowian.
W społeczeństwach pierwotnych uczciwość w zakresie stosowania miar i wag jest synonimem sprawiedliwości. Zyskuje nie tylko gwarancje ze strony władzy, ale przede wszystkim sankcje sakralne.
Warunkiem wszelkiego mierzenia jest umiejętność liczenia a zatem rozwój wiedzy matematycznej. Podstawą pomocy przy liczeniu była liczba palców (kości) rąk i nóg. Stąd stosowane było liczenie dwójkami, trójkami, piątkami, dwunastkami, piętnastkami i dwudziestkami. Jest to w zasadzie system duodecymalny blisko fenicko-asyryjskiemu używanemu także w Europie. Najwcześniej powstały liczebniki główne, a następnie liczebniki porządkowe do porządkowania mierzonych wielkości. One stworzyły potrzebę stworzenia znaków, służących do zapamiętania owych wielkości czyli potrzebę tworzenia cyfr. Powoli wytworzyły się dwa sposoby zapisu:
(…)
… ale służyły do celów fiskalnych. Najstarszą jednostką była włóka - obszar który można było uprawić za pomocą pary wołów i zebrać z niego plony (6-10 ha) Z biegiem czasu używać jako określeń jednostkowych nazw takich narzędzi jak radło socha a później pług. Radło lub sochę (aratrum bovum, parvum). Franciszek Bujak szacował radło czyli mały pług na 12,6-16,8 ha,
Średni pług czyli podwójne radło na 25-33 ha…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)