8. Przykłady: I. Podatek dochodowy od osób fizycznych w przypadku śmierci podatnika "Nie ma nic pewnego na tym świecie oprócz śmierci i podatków" (Benjamin Franklin). I mimo że śmierć osoby bliskiej jest wydarzeniem przygnębiającym - ze względu na to, że była ona podatnikiem podatku dochodowego, wydarzenie to wiąże się z pewnymi obowiązkami zarówno po stronie spadkobierców, jak i po stronie pracodawcy - w przypadku śmierci pracownika.
Jeśli zmarły był pracownikiem, za datę wygaśnięcia stosunku pracy przyjmuje się datę śmierci pracownika. Świadczenia (wynagrodzenia i inne należności, które nie zostały wypłacone pracownikowi lub nie zostały postawione do jego dyspozycji) wypłacone osobie uprawnionej stanowią dla tej osoby przychody z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) i podlegają opodatkowaniu na zasadzie określonej w art. 9 ust. 1 ustawy. Prawem majątkowym będzie również niewypłacona renta wyrównawcza płacona przez pracodawcę w związku np. z wypadkiem przy pracy powstałym z winy pracodawcy. (renta wyrównawcza wypłacona pracownikowi jest zwolniona od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3c ustawy, ale wypłacona innym osobom jest opodatkowana).
W związku z tym płatnik, wypłacając należności z tytułu określonego w art. 18, jest obowiązany pobrać zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 19% należności. Nie stanowią one natomiast podstawy składek na ubezpieczenie społeczne i w konsekwencji na ubezpieczenie zdrowotne. Po zakończeniu roku podatkowego płatnik jest zobowiązany przekazać osobom uprawnionym oraz urzędom skarbowym, właściwym wg miejsca zamieszkania spadkobierców - imienne informacje o wysokości dochodu (z tytułu wypłaconego prawa majątkowego) na druku PIT11/8B. W konsekwencji osoby, które uzyskały powyższy dochód powinny go wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym.
Inaczej będzie w przypadku wypłaty odprawy pośmiertnej, bowiem świadczenie to zostało zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 7 przywołanej ustawy. Wysokość odprawy zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat;
- dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat;
- trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.
Do okresu zatrudnienia wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 23¹ Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.), a także wtedy, gdy nowy pracodawca był następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika. Odprawę dzieli się w równych częściach pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Jeżeli uprawnionym jest jedna osoba, przysługuje jej połowa odprawy. Z kolei w sytuacji, gdy pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a kwota odszkodowania wypłaconego przez instytucję ubezpieczeniową jest wyższa niż odprawa pośmiertna, odprawa nie przysługuje.
(…)
… zaznaczyć, że jeżeli z umowy pożyczki wynika, że obowiązek spłaty pożyczki w przypadku śmierci pracownika przechodzi na małżonka i nastąpi jej umorzenie, płatnik winien wystawić na imię małżonka PIT-8C).
Śmierć osoby fizycznej, prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, pociąga za sobą skutki nie tylko dla spadkobierców, ale również dla zatrudnianych przez nią pracowników.
Z dniem śmierci pracodawcy…
… skarbowego prowadził postępowanie podatkowe w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego z tytułu podatku dochodowego w stosunku do Mariana Kowalskiego. W trakcie prowadzonego postępowania podatnik zmarł. Organ podatkowy zawiesił postępowanie podatkowe w sprawie, a następnie wystąpił do sądu o ustalenie kręgu spadkobierców zmarłego podatnika. Po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzeniu nabycia…
… z tym rozliczenia rocznego dokona organ podatkowy.
III. Katzrzyna Polak zmarła w trakcie roku podatkowego. Naczelnik urzędu skarbowego wszczął postępowanie podatkowe, w wyniku którego ustalono, iż spadkobiercami zmarłej są jej synowie: Marcin i Tomasz. Organ podatkowy poinformował, iż na spadkodawczyni ciąży zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości 2.000 zł. Po uzyskaniu…
… nadpłaty. We wniosku winni określić, w jakich proporcjach powinna być zwrócona poszczególnym spadkobiercom kwota nadpłaty.
IV. Jan Nowak przed śmiercią złożył zeznanie podatkowe, z którego wynika kwota nadpłaty w wysokości 1.500 zł. Podatnik zmarł przed otrzymaniem zwrotu.
Córki podatnika, Beata i Marzena, jako jedyne spadkobierczynie zmarłego, wystąpiły do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o zwrot nadpłaty, przedkładając jednocześnie prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. We wniosku podano, że żądają zwrotu nadpłaty po 50%. Natomiast w przypadku, gdy spadkobiercy przejmują prowadzenie działalności gospodarczej prowadzonej dotychczas przez spadkodawcę, mają prawo do złożenia zeznania rocznego, lecz dokonują tego we własnym imieniu i na własny rachunek.
Zaznaczyć należy…
… zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych spadkodawcy Mariana Kowalskiego. Jednocześnie przepisy Ordynacji podatkowej określają zasady odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczące roku podatkowego, w którym podatnik umiera, bądź też, gdy umiera on po upływie roku podatkowego, ale przed złożeniem zeznania rocznego. Zgodnie z art. 104 § 1 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.), jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek dochodowy lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłaty kwotę podatku…
… majątkowa, może być złożony przez podatnika, który:
1. zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego;
2. pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego, przed złożeniem zeznania rocznego.
Końcowo wskazać można, że pojawiające się ostatnio orzeczenia wojewódzkich sądów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)