doc zawiera 4 strony materiałów o satyrach Adama Naruszewicza. Jest to część przedmiotu historia literatury.
Materiał zawiera takie tematy jak : zarys życia i twórczości Naruszewicza, satyra jako gatunek literacki, miejsce satyr w dorobku poetyckim Naruszewicza, źródła literackie satyr, oryginalność tematyczna satyr Naruszewicza, typy satyryczne, motyw "przodków poczciwych" oraz środki ekspresji artystycznej, język i styl.
Notatka pozwoli lepiej poznać artystę oraz zobrazować sens i znaczenie jego twórczości, a także przygotować się odpowiednio na zajęcia.
Adam Naruszewicz Satyry
Zarys życia i twórczości
- jeden z najbardziej znanych poetów polskiego oświecenia stanisławowskiego
- ur. 1733; kolegium jezuickie; zakon jezuitów; studia filozoficzne w Akademii Wileńskiej; tam: nauczyciel gramatyki, poetyki, retoryki; studia teologiczne w Lyonie; wyświęcony na księdza; profesor w jezuickim Collegium Nobilium w Warszawie
- poetycki rzecznik reform, podjętych przez środowisko skupione wokół Stanisława Augusta; nadworny poeta króla
- stały uczestnik obiadów czwartkowych
- pisał wiersze do „Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych” (pierwszego polskiego czasopisma literackiego) - wyróżniony przez Augusta medalem „Merentibus” i medalem specjalnym
- na wszystkie wyróżnienia itp. odpowiadał panegirycznymi wierszami
- redaktor „Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych”; publikowane wtedy utwory: polemika ze skrajnymi postawami barzan i licznych sympatyków konfederacji barskiej, przejaw prokrólewskich sympatii -> ważne doświadczenie życiowe i twórcze Naruszewicza:
- utwory różne pod względem stylistycznym - stylizacje barokowe, teksty klasycystyczne, sentymentalne, rokokowe
- utwory różne pod względem tematycznym i gatunkowym - liryki: hymny, ody; - satyry, bajki, sielanki, epigramaty, epitalamiony, imieninowe „bukiety”
- przekłady
- poeta polityczny
- kasata zakonu jezuitów -> wpływ na życie i twórczość (Na ruinę jezuitów, Adieu kochanym jezuitom) - poczucie niesprawiedliwości i buntu wobec decyzji papieża: libertyński wiersz Daniel Kalwiński do Trembeckiego na skasowanie jezuitów - innowierczy wyznaniowo, odbierany jako bluźnierczy <- ostry kryzys wiarygodności papieża i Kościoła
- mianowany na koadiutora biskupa smoleńskiego
- konsekracja na biskupa emauskiego - opracował Historię narodu polskiego
- 1778, Warszawa - Dzieła: czterotomowe zbiorowe wydanie poetyckich utworów, parafraz i przekładów N.; ukoronowanie dorobku twórczego; ale opuszczono wiele utworów osobistych, zwobodnych, żartobliwych, frywolnych
- pisarz wielki litewski
- sekretarz Rady Nieustającej
- order Orła Białego
- biskup smoleński; biskup łucki
- aktywny uczestnik obrad Sejmu Czteroletniego
- wycofał się z życia publicznego po przystąpieniu Augusta do Targowicy w 1792 r.
- + 1796
SATYRA JAKO GATUNEK LITERACKI. Bezimienność satyrycznej krytyki
- gatunek dydatkyczny, wywodzący się z antyku
- satyry Horacego, Persjusza, Juwenalisa; pisane heksametrem, postać swobodnej gawędy satyrycznej, pouczającej, komicznej lub napastliwej i dosadnej; tematy obyczajowe, polityczne i literackie ->
- w XVII w. - satyry Nicolasa Boileau-Despreaux (1636-1711) - francuski poeta, autork klasycystycznej poetyki normatywnej L'art. poetique (Sztuka poetycka)
(…)
… w antycznej lit. rzymskiej; obydwie dążyły do zmiany postawy odbiorcy poprzez krytykę współczesnej rzeczywistości:
horacjańska - wyrozumiałość wobec krytykowanych wad; unikanie zbyt konkretnej (personalnej) krytyki; łagodność, posługiwanie się dowcipem, parodią, ironią -> Ignacy Krasicki
juwenalisowska - ostra nagana wad; rzadziej występuje komizm; nieustępliwy atak; dosadna karykatura rzeczywistości…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)