To tylko jedna z 19 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Naród jako zjawisko socjologiczne (zarys wykładu) Jacek-ziolkowski@wp.pl
Etymologia (łac. natio - rzymska bogini urodzin, nacor, nasci, nascere - rodzić się, urodzić.) Potoczne rozumienie terminu naród obejmuje go, jako zjawisko naturalne, wynikłe z naturalnego charakteru więzi opartej na wspólnocie pochodzenia i ziemi, terytorium. Nie ma żadnego aktu wprowadzającego do narodu. Np.: w religii to chrzest. Myślenie potoczne mitologizuje znaczenie więzi krwi, pokrewieństwa i rodziny.
Naród, jako rozszerzenie rodziny - determinizm biologiczny (jego karykatura w formie wulgarnego rasizmu np.: III Rzesza)
Naród, jako społeczność krewniacza. Członkiem narodu dziecko staje się przez sam fakt urodzenia z rodziców o określonej nacji, w kraju o wyodrębnionej narodowości: genealogiczne pochodzenie i kraj zamieszkania. Prawne nadanie obywatelstwa (oraz narodowości):
Dwie drogi:
ius sanguinis - prawo krwi (obywatelstwo rodziców lub rodzica)
ius soli - prawo ziemi - urodzenie na terenie lub długie zamieszkiwanie (np.: Brazylia)
Czynniki narodotwórcze:
Obiektywne: Czynniki geograficzne:
Terytorium (możliwe przypadki, gdy naród nie zajmuje terytorium uznawanego za ojczyznę np.: Żydzi w czasie diaspory). Klimat Położenie geopolityczne
Zasoby naturalne itp.
Organizacja polityczna:
Władza
Prawo Ideologia Kultura polityczna itp.
Język:
Jeden naród≠jeden język?
Możliwe są narody multilingualne np.: Szwajcaria
Jednym językiem mogą porozumiewać się różne narody
Przystosowanie ekonomiczne:
Wspólna gospodarka
Względna autonomiczność i samowystarczalność
Gospodarka narodowa rywalizuje z innymi gospodarkami narodowymi Wspólna kultura:
Wartości Mity, legendy
Normy Stereotypy Religia itp. Nazwa własna (etnonim) Wspólne dzieje, historia, doświadczenia Subiektywne:
Świadomość Tożsamość Charakter psychologiczny narodu Wola integracji wspólnotowej
Solidarność wspólnotowa
Patriotyzm itp. Pojęcie zbiorowości etnicznych (etnia), sześć cech charakterystycznych zbiorowości etnicznych:
Nazwa własna Przekonanie o wspólnych pochodzeniu,
Wspólne dzieje,
(…)
…: kwestia pierwotności a casus Polski
Protonarody. Są to takie grupy, które mają swoich przywódców politycznych i ideologów oraz dążą do uzyskania własnego państwa, co uważa się za podstawowy wyznacznik ruchów narodowych. Są one też określane mianem narodów bez państwa (np.: Kurdowie) Naród a państwo - dwie drogi:
- od narodu do państwa, wspólnota kulturowa wykształca organizację państwową (Niemcy, Włochy)
- od państwa do narodu, integracja polityczna tworzy integrację kulturową (USA)
Polska, tu złożona historia - etapy:
- w okresie Piastów świadomość narodowa wąskich elit (kultura zunifikowana)
- po unii lubelskiej polska douetniczna - tworzenie państwa szlacheckiego, na tej kanwie tworzy się naród (szlachecki),
- w czasie zaborów, aspiracje narodu są nakierowane na tworzenie państwa- idea narodowa dociera…
… politycznego. Etnocentryzm- Wiara w znaczenie i konsekwencje więzi krwi może prowadzić do szowinizmu i rasizmu. Etnocentryzm - przekonanie o oczywistym i niekwestionowanym, charakterze sposobu życia własnej społeczności lub nawet szczególnej wartości, własnej kultury i przewadze nad innymi, vs relatywizm kulturowy. Patriotyzm - silne, naładowane emocjonalnie poczucie związku z własną grupą etniczną…
… świadomości, woli, tożsamości - sfera indywidualnych przekonań. Naturalizm vs historycyzm Stanowisko naturalistyczne, naród istnieje od zawsze, wywodzi się z natury od wspólnoty rodzinnej:
B. Malinowski, istnienie narodów jest pierwotnym i fundamentalnym faktem w ewolucji człowieka. Naród jest biologicznie warunkowany.
Wspólnota narodowa jest rozszerzeniem wspólnoty rodzinnej. Stanowisko historyczne- narody…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)