ZAJĘCIA X - JAN WŁADYSŁAW DAWID (Z MYŚLICIELI O WYCHOWANIU): Przez całe swoje życie był związany z nauczycielskim zawodem. Przyszedł na świat w rodzinie nauczyciela, sam uprawiał przez długie lata działalność nauczycielską, swoją twórczością naukową i publicystyczną służył nauczycielstwu, tuż przed śmiercią napisał cenną rozprawę O duszy nauczycielstwa , mającą dać syntezę cnót nauczycielskich. Był znakomitym nauczycielem, wnikliwym badaczem, niezwykle poczytnym autorem wielu książek i artykułów naukowych, utalentowanym publicystą, a przede wszystkim żarliwym patriotą i bojownikiem o wolność ciemiężonej przez zaborców Polski.
DAWID I JEGO CZASY: Urodził się w 1859 w Lublinie. Jego rodzinę cechowała wysoka kultura intelektualna i moralna oraz gorące umiłowanie narodowej tradycji. Gimnazjum ukończył w 1887; w tym samym roku wstąpił na wydział prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Po uzyskaniu dyplomu prawnika, studiował nauki przyrodnicze - przez rok w Warszawie, a następnie w latach 1882 - 1884 w Lipsku i Halle. Tam zainteresował się również psychologią i pedagogiką. Stało się to głównie za sprawą W. Wundta, który w 1879 założył w Lipsku pierwsze na świecie laboratorium psychologii doświadczalnej. Z kolei pedagogiką zainteresował się śledząc żywy w czasie jego pobytu w Niemczech ruch edukacyjny, którego animatorami byli: W. Dilthey, A. Lichtwark, W. T. Preyer, W. Rein. Ruch ten zmierzał m.in. do przebudowy szkoły tradycyjnej, której zarzucano programowe, metodyczne i organizacyjne skostnienie. Ono to uniemożliwiało pełny rozwój uczniów, a oprócz tego czyniło ze szkoły instytucję nerwicowo- i stresogenną.
Po powrocie do Warszawy opublikował pierwszą poważniejszą pracę naukową: Program postrzeżeń psychologiczno - w y chowawczych nad dzieckiem od urodzenia do 20. roku życ ia (1887), która odnosiła się do wszystkich okresów rozwoju psychofizycznego dzieci i młodzieży, a nie tylko do okresu niemowlęcego. Wtedy też zaczął drukować swoje rozprawy naukowe na łamach polskich czasopism pedagogicznych, poruszając w nich niezwykle szeroki wachlarz problemów, obejmujących psychologię rozwojową i wychowawczą, historię wychowania i myśli pedagogicznej, pedeutologię, teorię wychowania, dydaktykę, przyrodoznawstwo. Rozpoczął pracę nauczycielską w szkolnictwie prywatnym.
W roku 1890 powierzono mu redagowanie Przeglądu Pedagogicznego , doskonałego jak na owe czasy dwutygodnika dla nauczycieli i działaczy oświatowych. Na jego łamach już wcześniej ukazywały się prace Dawida, m.in. kilka obszernych fragmentów Nauki o rzeczach . Istotną zmianą w jego życiu było zawarcie małżeństwa w 1893 z Jadwigą Szczawińską - działaczką społeczną i niepodległościową, a także znaną publicystką. Odtąd oboje brali żywy udział w nasilającym się ruchu politycznym, zmierzającym do wyzwolenia Polski spod okupacji zaborców oraz przebudowy panujących w niej stosunków społecznych i politycznych w duchu postępu i sprawiedliwości społecznej. Za tę działalność byli prześladowani przez carską policję. Ona też sprawiła, że w 1897 Dawid musiał ustąpić ze stanowiska redaktora naczelnego
(…)
… i metodyki nauczania elementarnego, a ponadto kładł duży nacisk na przezwyciężanie silnie w jego czasach eksponowanych przeciwieństw między koncepcją tzw. nauczania formalnego i encyklopedycznego (materialnego). Nie powinno się przeciwstawiać rozwijania sił i zdolności poznawczych - wyposażeniu umysłów uczniów w wiadomości. Działanie wychowawcze polega bowiem „po pierwsze na kształceniu zdolności…
… poznaniu zmysłowym, umysłowym i działalności praktycznej. To samo można powiedzieć o bardzo nowoczesnej koncepcji metodyki nauczania początkowego.
1
…
… do psychologii doświadczalnej (1896). Podstawę jego badań stanowił wywiad, któremu poddano 520 dzieci w wieku 6 - 12 lat. Jego celem było ustalenie ilości i jakości informacji posiadanych przez badane dzieci na temat fauny, flory, ziemi, człowieka i jego pracy, wsi i miasta. Dzieci odpowiadały na 136 pytań typu: czy widziałeś: 1) stado owiec na pastwisku?; 136) pożar?; 33) leszczynę?; czy byłeś: 111) w fabryce…
… pomocna jako prawdziwa skarbnica miedzy metodycznej dla nauczycieli i kandydatów do tego zawodu. Stała się również swoistym antidotum na takie niedostatki pracy dydaktyczno - wychowawczej, jak werbalizm i formalizm oraz punktem wyjścia do przebudowy „nauki o rzeczach” - już w niepodległej Polsce - m.in. w myśl progresywistycznego postulatu learning by doing.
Duży rozgłos zyskała sobie ostatnia…
…”. Natomiast reprezentanci drugiego głosili tezę o dominującym wpływie czynników dziedzicznych na przebieg i końcowe efekty wychowania. Wiele nadziei wiązali zatem z badaniami biologicznymi i psychologicznymi. Dawid przezwyciężył w swoich poglądach na rolę szkoły i wychowania zarówno ów jednostronny utylitaryzm, jak i naturalizm. Był świadom, że wychowanie trzeba oprzeć, z jednej strony, na wynikach badań psychologicznych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)