To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Morfologia społeczna- nauka, której celem jest wytłumaczenie materialnego substratu społeczeństw, tzn kształtu jaki one przyjmują zasiedlając określone terytorium, liczebności i gęstości populacji, jej rozmieszczenia, oraz ogółu spraw, które służą jako nośniki życia zbiorowego. W przeciwieństwie do geografii, nie kładzie nacisku tylko na czynnik telluryczny jako ten, który determinuje wzory kulturowe.
Morfologia ogólna-bada to co w danej kulturze występuje niezależnie od pór roku: powiązanie społeczeństwa z terenem, liczba; natura, i wielkość grup elementarnych składających się na społeczeństwo.
Morfologia sezonowa- bada to co w danej kulturze zmienia się wraz z porami roku, szuka uzasadnienia tych przemian.
Wśród ludów Eskimosów trudno znaleźć cechy odrębności plemiennej (język, nazwa, wojny, granice terytorium). Niektóre jednak są zauważalne w pewnych obszarach, ale plemiona jeśli istnieją nie są trwałymi i niezmiennymi jednostkami, z których składałoby się społeczeństwo-kryterium, które umożliwia wyodrębnienie jest stałość komunikacji między poszczególnymi grupami.
Stanowisko- podstawowa jednostka terytorialna, obejmująca grupę skupionych rodzin, powiązanych szczególnymi więzami i zajmujących obszar, który stanowi ich dziedzinę. Jest zespól domów (czy pól namiotowych) oraz przyległe do niego obszary łowieckie i ścieżki. Cechy:
Stanowisko ma własną, stałą nazwę, która przynależy też ludziom na nim mieszkającym. Teren należący do stanowiska ma wytyczone granice
Stanowi jedność pod względem językowym, moralnym i religijnym
Stanowiska czasami się przenikają lub przemieszczają, ale do migracji dochodzi tylko w szczególnych przypadkach
Obejmuje od kilkunastu do kilkudziesięciu osób
Są oddalone od siebie znacznie
Cechy ogólne społeczeństwa Eskimosów:
Duża smiertnelość mężczyzn, więc dużo wdów
Mała ilość dzieci i starców
Źródłem żywności jest polowanie
Niezbędne warunki do życia to morze wolne od lodu zimą oraz dobre tereny łowne oraz rybne rzeki latem- jest to podstawowy czynnik ograniczający rozmieszczeni stanowisk i na jego przykładzie widać jak środowisko oddziałuje nie tyle na jednostkę co na grupę społeczną.
Domy Eskimosów:
Tupik- namiot letni, w którym mieszka jedna rodzina; qarmang- dom zimowy wykonany z kości wieloryba i skóry; iglu- długi dom zimowy, wykonany z drewna, kamieni i skóry; Igloo- dom zimowy wykonany ze śniegu
Wszystkie konstrukcje zazwyczaj wkopane są w ziemię
W domach znajduje się zawsze ława do spania, oraz boczne pomieszczenia do trzymania zapasów
Eskimosi hodują psy
Trzy stale elementy domu zimowego: długi, na poły podziemny korytarz, ława z miejscami na lampy, przegrody, które wydzielają na ławie pewną liczbę komórek
(…)
… zmarłego), następuje wymiana podarków między całym zgromadzeniem i zwolnienie dusz zmarłych. W trakcie obrzędu tworzy się idealna wspólnota zbiorowości.
Święto przesilenia zimowego- gaszenie a następnie zapalanie wszystkich świec znajdujących się na stanowisku- kult zbiorowego ognia.
Komunizm seksualny- sakralna forma łączenia się we wspólnotę. Towarzyszy większości obrzędów sakralnych
W niektórych…
…. Wódz nie jest wyznaczone przez urodzenie, ale przez cechy osobiste (np. dobry myśliwy), jego władza jest mocno ograniczona (podejmowanie gości, podział udziałów, rozstrzyganie sporów).
Charakterystyczny dla Eskimosów jest zakaz zawierania małżeństw z swoimi housemates, co nadaje ich związkom seksualnym cech kazirodztwa. Od tego zakazu zdarzają się jednak wyjątki (np. w Angmagssalik…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)