To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Chcąc zdefiniować dowolną zdolność intelektualną, musimy określić rodzaj operacji umysłowej (na której wykonanie dana zdolność pozwala), określić treść (materiał informacyjny, na którym operacja jest wykonywana) oraz określić wytwór (wynik operacji umysłowej). Zatem konkretną zdolność opisuje określony rodzaj operacji określonej treści, prowadzący do określonego wytworu. Operacje, treści i wytwory są fundamentalnymi wymiarami w Guilfordowskim modelu inteligencji człowieka. Model ten jest przykładem podejścia strukturalnego z rozwiązaniem w postaci czynników równorzędnych (wynik zastosowania analizy czynnikowej tak, aby otrzymać czynniki nieskorelowane, inaczej ortogonalne, czyli od siebie niezależne, czyli nie tworzące hierarchii).
W wersji klasycznej modelu Guilforda (1967; wyczerpująca prezentacja w polskim wydaniu - 1978) wyróżnia się pięć rodzajów operacji , cztery rodzaje treści i sześć rodzajów wytworów , zgodnie z zestawieniem:
OPERACJA poznanie świadomość (ale nie introspekcyjna!),
rozpoznawanie, rozumienie bodźców
pamięć zapamiętywanie, przechowywanie informacji
z zachowaniem ich formy, przypominanie
ocenianie wydawanie sądów wartościujących
z uwagi na przyjęte kryteria
wytwarzanie konwergencyjne znajdowanie rozwiązania problemów, dla których
istnieje tylko jedyne możliwe rozwiązanie
(przez to najlepsze, bo reszta jest zła)
wytwarzanie dywergencyjne znajdowanie wielu różnych i oryginalnych rozwiązań
tzw. problemów otwartych, dla których nie ma
jedynie słusznego rozwiązania
TREŚĆ figuralna „wizja i fonia” - kształty, dźwięki itp.
symboliczna cyfry, pojedyncze litery, inne znaki
semantyczna wyrazy, frazy, zdania itd.
behawioralna sygnały niewerbalne mające znaczenie w kontekście
wnioskowania o zachowaniu innych
WYTWÓR jednostki oddzielne, „pojedyncze” elementy informacji
klasy zbiory jednostek informacji zgrupowanych
na podstawie wspólnych właściwości
relacje rozpoznany stosunek między elementami
systemy zorganizowanie elementów w całość wyższego rzędu:
części wzajemnie ze sobą powiązane
i na siebie zwrotnie oddziaływujące
transformacje różnorakie przekształcenia informacji
implikacje znalezienie związków wynikania
Zauważmy, że taki model postuluje istnienie 120 zdolności elementarnych (wszystkie kombinacje operacji z treściami i wytworami: 5·4·6=120).
(…)
… jako jego mankamenty. (Dodajmy, że teoria Guilforda ze wszystkich teorii strukturalnych ma najwięcej wspólnego z nurtem teorii informacji.)
Tak czy inaczej, oryginalne i warte podkreślenia jest rozróżnienie na wytwarzanie konwergencyjne oraz dywergencyjne. Zauważmy, że typowe testy inteligencji mierzą wyłącznie sprawność wytwarzania konwergencyjnego. Guilford (i nie tylko on, bo np. Liam Hudson też, a później…
… komentarz ogólno-teoretyczno-krytyczny na temat modelu:
Model ten można określić jako:
redukcjonistyczny (sprowadzający ogromną różnorodność sposobów funkcjonowania intelektualnego do kilkunastu rysów znaczących, ujawnionych w analizie czynnikowej - i mogących być szacowanymi przez testy psychometryczne),
atomistyczny (koncentrujący się na elementarnych zdolnościach, dających się rozróżnić na poziomie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)