To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Andrzej Kazimierz Banach MŁODZIEZ CHŁOPSKA NA UNIWERSYTECIE JAGIELOŃSKIM W LATACH 1860/61-1917/18 Już w drugiej połowie XIX w. fakt przynależności do wyższych warstw społecznych nie gwarantował wyłącznie powodzenia w życiu zawodowym. Pojawił się bardzo ważny wymóg, który stał się z czasem sprzyjającym karierze zawodowej, a mianowicie - dyplom ukończenia wyższej uczelni. Dla młodzieży ze środowisk zamożnych wyższe wykształcenie było ważnym elementem na drodze do błyskotliwej kariery zawodowej, zaś dla synów ubogiego mieszczaństwa, robotników, czy chłopów - oprócz przygotowania profesjonalnego - stanowiło przepustkę umożliwiająca przejście do wyższych warstw społecznych. Stąd zainteresowania studiami wyższymi wśród tej młodzieży wyraźnie wzrosło drugiej Polowie XIX w.
Znaczenie „elity wiejskiej w rozbudzaniu ambicji oświatowych dzieci chłopskich: Główna jej zasługę upatrujemy w stworzeniu na wsi wzorca człowieka aktywnego, dążącego nie tylko do materialnego sukcesu, ale także do rozszerzenia swoich horyzontów myślowych i pogłębienia swojego człowieczeństwa. Dra realizacji takiego wzorca wielką pomocą była oświata; zwłaszcza dla młodego pokolenia, którego nie krępowały już przeszkody prawne wynikające z systemu pańszczyźnianego. „Elita wiejska” kształcąca swoje dzieci w szkołach średnich i na wyższych uczelniach, podnosiła jeszcze bardziej swój prestiż w oczach opinii publicznej na wsi. Wykształcenie dzieci na poziomie uniwersyteckim, było powodem do dumy na wsi w połowie XIX w. dlatego z czasem stało się zachętą do kształcenia dzieci i w rodzinach uboższych. Niewielki areał posiadanej ziemi plasowali ich na najniższych szczeblach w układzie społecznym wsi, dopiero wykształcenie dzieci, często dzięki ogromnemu samozaparciu i wysiłkowi materialnemu, podnosił ich pozycje społeczną, której brak odczuwali niezwykle dotkliwie.
Do realizacji awansu społecznego poprzez szkołę najlepsze warunki ze wszystkich trzech zaborów istniały w Galicji w dobie autonomicznej. Największą zaleta był polskich charakter szkolnictwa średniego i wyższego oraz fakt, iż szkół średnich ciągle przebywało, a kształcenie w nich nie wymagało zbyt wygórowanych nakładów finansowych. W większości gimnazjów liczby uczniów dochodziły jednak do 60. ponadto w zespołach nauczających wciąż była przewaga suplentów nad pedagogami z pełnymi uprawnieniami do pracy w szkołach średnich, co przyczyniało się w niektórych gimnazjach do obniżenia poziomu wykładanych dyscyplin. Mimo tych nieprawidłowości napływ młodzieży chłopskiej do gimnazjów galicyjskich był ogromny; u schyłku lat 80-tych i na początku lat 90-tych XIX w. szkoły średnie w Jaśle, Sanoku, Nowym Sączu i Przemyślu zapełniły się młodzieżą ze wsi, której liczba przekraczała nawet 50% ogółu zapisanych. Naturalną konsekwencja napływu młodzieży chłopskiej do gimnazjów galicyjskich było po ich ukończeniu podejmowanie studiów wyższych, zwłaszcza na UJ.
(…)
…, którego udzielały absolwentom uprawnione do tego szkoły wyższe w monarchii habsburskiej w drugiej połowie XIX w. były stopnie doktorskie. Uzyskanej przez 482 osoby 568 doktoratów było wielkim sukcesem wychowanków UJ pochodzenia chłopskiego. Dla wielu z nich był to początek dalszej pracy naukowej.
Absolwenci UJ pochodzenia chłopskiego:
Franciszek Bujak, Stanisław Pigoń, Julian Nowak, Jan Paśnik, Józef Rafach, Józef Buzek, Andrzej Obrzut. 3
…
… niepodległości, nie udało się uzyskać stanu sprzed wybuchu I wojny światowej. Wydział Teologiczny - cieszył się największym powodzeniem wśród studentów pochodzenia chłopskiego. Wydział ten od czasów reformy Hugona Kołłątaja, aż do 1880 roku przeżywał poważny kryzys organizacyjny i naukowy. Pozbawiony w 1847 prawa doktoryzowania, mimo iż uzyskał od 1863 uprawnienia do przeprowadzania przewodów habilitacyjnych, nie cieszył się ze względu na niski poziom naukowy autorytetem zarówno w środowisku uniwersyteckim, jak i poza nim. Dopiero uregulowanie statusu prawnego diecezji krakowskiej i objęcie rządów przez biskupa Albina Dunajewskiego, pozwoliło na przeprowadzenie gruntownej sanacji; między innymi udało się powiększyć liczbę katedr i odzyskać prawo doktoryzowania. Jednak mimo wysiłków do końca epoki autonomicznej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)