PRZYRZĄDY OPTYCZNE — MIKROSKOPY ŚWIETLNE I ELEKTRONOWE
Mikroskop świetlny
U podstawy konstrukcji mikroskopów świetlnych różnego typu legły dwa zasadnicze zjawiska, którym podlega promień światła: 1) załamanie i odbicie na granicy dwóch różnych środowisk, 2) dyfrakcja i interferencja światła. W mikroskopie świetlnym możemy oglądać organizmy lub tkanki utrwalane i barwione lub żywe, w świet1e przechodzącym przez nie. W tym celu każdy mikroskop jest wyposażony w dwie główne składowe: mechaniczną i optyczną. Pierwsza służy do manipulowania preparatem i przesuwania części optycznych wzglądem preparatu, druga — do oświetlenia preparatu i wytworzenia jego obrazu. Część mechaniczna składa się z ruchomego stolika umieszczonego pod obiektywami, którym precyzyjnie ustawiamy preparat wzglądem obiektywu, oraz z układu śrub do ustawiania w ogniskowej części optycznych. Część optyczna składa się z obiektywów, okularów i kondensora. Obiektywy wytwarzają obraz rzeczywisty i powiększony promieni świetlnych ugiętych na preparacie. Okulary powiększają obraz wytworzony przez obiektyw i jest to obraz pozorny i odwrócony. Oświetlacz ogniskuje światło lampy na płaszczyźnie preparatu, zapewniając równomierne oświetlenie pola widzenia.
Powiększenie mikroskopu jest iloczynem powiększenia okularu i obiektywu
(w nowoczesnych mikroskopach należy jeszcze uwzględnić powiększenie pryzmatu, kierującego światło z obiektywów do okularów, który znajduje się w nasadce okularowej). Wartości powiększeń są umieszczone na obudowach części optycznych. Zdolność rozdzielcza mikroskopu zależy od długości fali świata oświetlającego preparat i jest do niej wprost proporcjonalna, a także od numerycznej apertury obiektywu (NA), do której jest odwrotnie proporcjonalna.
Wartość numerycznej apertury obiektywu jest umieszczona na obudowie obiektywu i wynosi, w zależności od powiększenia obiektywu, od 0,25 do 1,25 (specjalne i bardzo kosztowne obiektywy mają NA 1,6). Przeciętna zdolność rozdzielcza dla światła białego = 0,5 nm) i dla obiektywu o NA 1,25 wynosi 0,27 µm. Oznacza to, że dwa obiekty leżące obok siebie w odległości 0,27 µm można jeszcze dostrzec jako oddzielne. W przypadku mniejszej zdolności rozdzielczej obiekty te zostaną dostrzeżone jako jeden, nie zostaną rozdzielone. Do celów praktycznych można przyjąć, że zdolność rozdzielcza mikroskopu świetlnego ma mniej więcej wartość połowy długości fali światła, którym oświetlamy preparat.
Mikroskop kontrastowo-fazowy
W przyrodzie spotykamy się z przedmiotami amplitudowymi, które w różnym stopniu pochłaniając światło zmieniają amplitudę przechodzącego lub odbitego światła, a zatem posiadają kontrast naturalny, oraz przedmiotami fazowymi, które nie pochłaniają światła w sposób dostrzegalny, a jedynie zmieniają (opóźniają) jego fazę. Przedmioty fazowe mają różny od środowiska współczynnik załamania światła, który zależy od gęstości przedmiotu lub, albo również od jego grubości.
(…)
…. Po napyleniu wyjmuje się tkankę z aparatu i poddaje trawieniu, np. mocnymi kwasami mineralnymi tub podchlorynami (Chlorox). Po całkowitym strawieniu tkanek zbiera się ich repliki na siateczki podstawne i ogląda mikroskopie elektronowym.
Aparat Anderssona
Podstawowym przyrządem do przygotowania tkanek tub komórek do obserwacji w mikroskopie elektronowym skaningowym jest aparat Anderssona. Obserwacja preparatów…
… fluoroscencyjny
Zjawisko, w którym światło jest źródłem wtórnych efektów świetlnych nazywamy fotoluminescencją. Obejmuje ona dwie grupy zjawisk: fluorescencję i fosforescencję. Do pierwszej zaliczamy takie, które trwają dopóty, dopóki światło pobudza wtórne promieniowanie świetlne, do drugiej zaś takie, w których promieniowanie wtórne pozostaje po ustaniu działania promieni pobudzających (przedmioty fosforyzujące świecą w ciemności).
W mikroskopie fluorescencyjnym oświetlenie preparatu spełnia jedynie rolę dostawcy energii i nie bierze udziału w tworzeniu obrazu. Obraz jest widoczny dzięki własnemu promieniowaniu badanego obiektu, zdolnego do fluorescencji. Dla obserwacji zjawiska fluorescencji stosowane są źródła światła krótkofalowego (od UV do niebieskiego). Obecnie stosuje się lampy rtęciowe…
…, podobnie jak mikroskop transmisyjny, działa w próżni.
Przyrządy pomocnicze dla mikroskopów
Mikrotomy
Służą do krojenia tkanek na cienkie skrawki, grubości 2-30µm, utrwalonych i utwardzonych parafiną tub żywicami, np. epoksydowymi. Skrawki można następnie wybarwiać barwnikami histologicznymi, które różnicują barwnie różne elementy komórki. Obok barwienia histologicznego można stosować skrawkach…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)