To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Miasta XIX wieku
W XIX w. przemysł zaczął wkraczać do miasta. W wytwarzaniu przestrzeni w mieście brało udział państwo, wielkie organizacje gospodarcze i przedsiębiorcy budowlani i specjaliści technicy. Przestrzeń produkcji była maksymalizowana, przestrzeń konsumpcji podporządkowana minimalizacji kosztów reprodukcji siły roboczej, a przestrzeń wymiany przekształciła się w przestrzeń przemysłową, aglomerację miejską, a ta w region zurbanizowany. Ważnym ogniwem wytwarzania przestrzeni był okres tzw. kapitalizmu wolnokonkurencyjnego i było ono zdeterminowane wymogami przemysłu. W przeciągu XIX wieku liczba ludności mieszkającej w miastach zwiększała się. Procesy urbanizacji najwcześniej zaczęły się w Wielkiej Brytanii. W połowie XIX wieku liczba miast wynosiła 256 a udział ludności miejskiej wynosił 50%. Największym miastem był Londyn skupiający 10% ludności. Na początku XIX wieku Warszawa wyprzedzała inne środkowoeuropejskie ośrodki takie jak Praga i Budapeszt. Na początku wieku została wyburzona znaczna część zabudowy pod fortyfikacje napoleońskie. W latach 1859 - 1864 wybudowano trwały stalowy most przez Wisłę, który przyczynił się do rozwoju miasta. Szybki rozwój przemysłu nastąpił na początku XIX wieku i Warszawa stała się ważnym ośrodkiem produkcyjnym. Ponowny rozwój nastąpił po 1865 roku. Zniesiono wtedy pańszczyznę i zaczął się masowy napływ taniej siły roboczej. Nastąpiły zmiany lokalizacji przemysłu wzdłuż zachodnich odcinków linii kolejowych. Ponieważ Warszawa leżała na krańcu rosyjskiego imperium była otoczona fortyfikacjami i przez rozwój na zewnątrz nich był blokowany. Natomiast wewnątrz wznoszono nowe dzielnice mieszkaniowe i przemysłowe. W wieku XIX ulegają przyspieszeniu zjawiska aglomeracji w związku z rozwojem uprzemysłowienia. Przykładem takiego sposobu wytwarzania przestrzeni przemysłowej są Katowice dla których impulsem był przemysł wydobywczy i przetwórstwo metali. Rozwijający się przemysł potrzebuje siły roboczej, której nie ma na miejscu, budowane są więc mieszkania. Są to na ogół prymitywne przeważnie wielorodzinne typu barakowego lub tzw. familoki - piętrowe, murowane z czerwonej cegły budynki z aneksami gospodarczymi w postaci szop i komórek. Powstają też hotele robotnicze zwane domami noclegowymi. W innych ośrodkach rozwijających się dzięki przemysłowi wydobywczemu sytuacja jest podobna. Liczne rozwijające się obok siebie ośrodki przemysłowe, intensyfikacja kooperacji, powstawanie dużych przedsiębiorstw - wszystko to wymagało sprawnych połączeń co przyczyniło się do rozwoju transportu kolejowego i połączeń tramwajowych. Niezbędne było powołanie ośrodka centralnego, którym stały się Katowice, ponieważ zajmowały centralne położenie we wschodniej części śląskiego okręgu przemysłowego. Przeniesiono tam wiele zarządów przedsiębiorstw, urzędy, dyrekcji poczty, sąd okręgowy i inne instytucje. Powstały osiedla mieszkaniowe, kościoły, uruchomiono gazownią, zbudowano sieć kanalizacyjną i inne części infrastruktury. Powstał też ośrodek rekreacyjny.
(…)
… jak i potrzeba podkreślenia swojego prestiżu. Te dwie tendencje nie tylko nie były sprzeczne, lecz uzupełniały się nawzajem, dlatego też przestrzeń produkcyjna nie została wyeliminowana, a fabrykom nadawano monumentalny kształt, bogaty i dekoracyjny wystrój kreując symbole nowej epoki.
Bibliografia:
B. Jałowiecki, M. S. Szczepański, Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar…
… i inne instytucje. Powstały osiedla mieszkaniowe, kościoły, uruchomiono gazownią, zbudowano sieć kanalizacyjną i inne części infrastruktury. Powstał też ośrodek rekreacyjny. Drugim przykładem formowania aglomeracji jest Łódź, tylko tu czynnikiem był przemysł włókienniczy. Wystąpiło tu przejście do fabryczno - mieszkaniowych wyodrębnionych przestrzeni produkcyjno - konsumpcyjnych. W XIX wieku udoskonalono…
… zbliżonym do kwadratu. Innym, bardzo typowym układem ośrodka przemysłowego jest miasto rozwijające się wzdłuż prostej, długirj ulicu, jak np. Łódź, która rozwinęła się wzdłuż ulicy Piotrkowskiej, łączącej średniowieczne miasteczko ( dzisiejszy stary rynek) z położoną na południu osadą tkaczy. Przy głównej osi lokalizowano manufaktury i zakłady przemysłu bawełnianego i lnianego. Podoby układ ośrodka…
… przecinają dwie biegnące skośnie arterie (diagonal). Szachownicowy układ zabudowy był urozmaicony przez bloki ogrodami i parkami, w których budynki zajmowały tylko dwie strony kwadratu. Jednak dla właścicieli były to zbyt cenne terena i dlatego zostały szybko zabudowane.
Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia, janusz słodczyk, opole 2003, uniwersytet opolski
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)