Wykład IV:
Metody kształcenia Pojęcie i rozwój metod kształcenia
Pojęcie methodos (greckie) oznacza badanie
Okoń: metoda to wypróbowany i systematycznie stosowany układ czynności nauczyciela i uczniów, realizowanych świadomie w celu spowodowania zmian w osobowości uczniów.
Inne definicje: Metoda to forma, droga lub środek nauczania Klasyfikacja metod kształcenia
K. Sośnicki: podające, poszukujące
W. Okoń: słowne, oglądowe, praktyczne
- podające, problemowe, eksponujące, praktyczne
Cz. Kupisiewicz: oparte na obserwacji, oparte na słowie, oparte na działalności praktycznej
J. Zborowski: podające, poszukujące, samodzielnej pracy uczniów
B. Nawroczyński: podające, poszukujące, laboratoryjne Metody podające (metody służące zaznajamianiu uczniów z nowym materiałem)
Metody podające (metody asymilacji wiedzy): Wg. Okonia: pogadanka, dyskusja, opis, opowiadanie, wykład, praca z książką, pokaz, pomiar.
Pogadanka - polega na rozmowie nauczyciela z uczniami, przy czym nauczyciel jest w tej rozmowie osobą kierującą, zna cel, zadaje przygotowane pytania. Może być: wstępna, heurystyczna, utrwalająca.
Prowadzenie pogadanki Przygotowanie materiału nauczania
Ustanowienie metodycznego celu pogadanki
Analiza merytoryczno - logiczna wiedzy
Rozłożenie wydobytych elementów między poszczególne pytania i ustalenie kolejności pytań
Zaprojektowanie zadań (w celu utrwalenia i wykorzystania wiedzy z pogadanki)
2. Praca z uczniem
Połączenie tematu lekcji z doświadczeniami uczniów
Dopasowanie pytań i odpowiedzi
Zebranie i wykorzystanie wiadomości zgromadzonych podczas pogadanki
Dyskusja - jest to wymiana zdań na jakiś temat, wspólne roztrząsanie sprawy, rozmowa, dysputa. Dyskusja w ujęciu szerszym to wymiana informacji, narzędzie porozumiewania się. Może być użyta w trzech odmiennych układach społecznych: współpraca, współzawodnictwo, walka.
Prowadzenie dyskusji Przygotowanie materiału nauczania K. Kruszewski, Sztuka Nauczania, t. 1, s. 202 Ustalenie celu dyskusji
Wybór tematu dyskusji i ustalenie jej rezultatów
Przewidywanie stanowisk w dyskusji
Opracowanie roboczego scenariusza dyskusji
Umiejscowienie materiału dyskusji w obrębie większej całości
2. Praca z uczniami
Wprowadzenie do dyskusji, ustalenie jej przedmiotu
Wzbudzenie dyskusji
Utrzymanie kierunku dyskusji
Kontrolowanie wychowawczych konsekwencji dyskusji
Nadzór nad formalną stroną dyskusji
(…)
… przez uczniów pracujących pod kierunkiem nauczyciela, pozwalające określić ilościową stronę badanych rzeczy, zjawisk i procesów za pomocą odpowiednich jednostek miar. Metody problemowe
Gry dydaktyczne to rodzaj metod nauczania należących do grupy metod problemowych i organizujących treści kształcenia w modele rzeczywistych zjawisk sytuacji lub procesów w celu zbliżenia procesu poznawczego uczniów do poznania…
…
Umożliwić uczniom wykorzystywanie w trakcie gry całego nabywanego doświadczenia
W miarę potrzeby ingerować w grę Gry dydaktyczne:
- burza mózgów
- metoda inscenizacyjna (symulacyjna)
- metoda sytuacyjna
- metoda biograficzna
Klasyczne nauczanie problemowe
Fazy:
1. Dostrzeganie problemu
2. Generowanie pomysłów (hipotez)
3. Weryfikacja hipotez
Etapy wg. K. Kruszewskiego:
1. Przygotowawczy
2. Inkubacyjny
3. Olśnienia
4. Wykonawczy
5. Oceny
Środki dydaktyczne w procesie rozwiązywania problemów:
- Korzyści w fazie dostrzeżenia problemów oraz generowania pomysłów Metoda badawcza (K. Sośnicki, H. Rowid, B. Suchodolski, S. Palka, W. Okoń) - odmiana - uczenie się przez badanie (Wł. P. Zaczyński, Dydaktyka, w: red. M. Godlewski, S. Krawcewicz, T. Wujek, Pedagogika. Podręcznik akademicki Warszawa 1974; Wł. P…
…), Testy otwarte (luk) - zadania: rozprawka, zadanie krótkiej odpowiedzi, zadanie z luką Nauczanie programowe
S. Trębicki - prekursor w Polsce
B. F. Skinner - 1954
Czesław Kupisiewicz, Tadeusz Nowicki, Kazimierz Denek, Krzysztof Kruszewski (~ 500 prac)
Zasady nauczania programowanego:
Zasada podziału materiału na niewielkie ściśle ze sobą powiązane porcje (dawki, kroki)
Zasada aktywizowania uczniów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)