MATERIAŁY KONSTRUKCYJNE W BUDOWIE MASZYN I URZĄDZEŃ - NOWE MATERIAŁY, KOMPOZYTY I TWORZYWA CERAMICZNE Magdalena Jarosz, Agnieszka Rzepecka
STAL Stal jest to stop żelaza z węglem plastycznie obrobiony o zawartości węgla nie przekraczającej 2,11%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa). Węgiel w stali najczęściej występuje w postaci perlitu płytkowego. Stal obok żelaza i węgla zawiera zwykle również inne składniki. Do pożądanych składników stopowych zalicza się głównie metale (chrom, nikiel, mangan, wolfram, miedź, molibden, tytan). Pierwiastki takie jak tlen, azot, siarka oraz wtrącenia niemetaliczne, głównie tlenków siarki, fosforu zwane są zanieczyszczeniami. Stal otrzymuje się z surówki w procesie świeżenia. Stal dostarczana jest w postaci różnorodnych wyrobów hutniczych - wlewki, pręty okrągłe, kwadratowe, sześciokątne, rury okrągłe, profile zamknięte i otwarte (płaskowniki, kątowniki, ceowniki, teowniki, dwuteowniki), blachy. Im większa zawartość węgla, a w konsekwencji udział twardego i kruchego cementytu, tym większa twardość stali. Węgiel w stalach niskostopowych wpływa na twardość poprzez wpływ na hartowność stali. W stalach stopowych wpływ węgla na twardość jest również spowodowany tendencją niektórych metali, głównie chromu, do tworzenia związków z węglem - głównie węglików o bardzo wysokiej twardości. Podział stali Ze względów praktycznych klasyfikacji gatunków stali dokonuje się zgodnie z PN-EN 10020:1996 według składu chemicznego oraz wg ich zastosowania i własności mechanicznych lub fizycznych. ze względu na skład chemiczny (rodzaj i udział składników stopowych): stal węglowa (niestopowa) niskowęglowa średniowęglowa wysokowęglowa stal stopowa Ze względu na sumaryczne stężenie pierwiastków stale stopowe dzielimy na następujące grupy: niskostopowe - stężenie jednego pierwiastka (oprócz węgla) nie przekracza 2%, a suma pierwiastków łącznie nie przekracza 3,5% średniostopowe - stężenie jednego pierwiastka (oprócz węgla) przekracza 2%, lecz nie przekracza 8% lub suma pierwiastków łącznie nie przekracza 12% wysokostopowe - stężenie jednego pierwiastka przekracza 8% a suma pierwiastków łącznie nie przekracza 55%. ze względu na procentową zawartość węgla i strukturę wewnętrzną stal dzielimy na: stal podeutektoidalna stal eutektoidalna stal nadeutektoidalna ze wzgl ędu na stopień czystości stal dzielimy na stal: zwykłej jakości wyższej jakości
(…)
… na stal: zwykłej jakości
wyższej jakości
najwyższej jakości
ze względu na zastosowanie: stal konstrukcyjna ogólnego przeznaczenia
niskostopowa
wyższej jakości
automatowa
łożyskowa
sprężynowa
do azotowania
do ulepszania cieplnego
stal narzędziowa: węglowa
stopowa: do pracy na zimno
do pracy na gorąco
szybkotnąca.
stal specjalna nierdzewna
kwasoodporna
magnetyczna
odporna na zużycie stal Hadfielda…
… do jej początkowej długości,
przewężenie względne, czyli procentowe zmniejszenie powierzchni przekroju poprzecznego zerwanej próbki w miejscu zerwania do jej przekroju pierwotnego.
sprężystość rozumiana jako zdolność materiału do odzyskiwania pierwotnej postaci po zaprzestaniu działania na niego sił powodujących odkształcenie. W zakresie naprężeń sprężystych obowiązuje prawo Hooke'a. Sprężystość materiału określa…
… w skali Mohsa spawalność, to cecha stali pozwalająca na wykonanie trwałych połączeń przez spawanie
odporność na działanie środowiska: odporność na działanie podwyższonych i niskich temperatur
odporność na działanie czynników powodujących korozję chemiczną i atmosferyczną
Stal stopowa to stal, w której oprócz węgla występują inne dodatki stopowe o zawartości od kilku do nawet kilkudziesięciu procent, zmieniające w znaczny sposób charakterystyki stali. Dodatki stopowe dodaje się by:
podnieść hartowność stali,
uzyskać większą wytrzymałość,
zmienić pewne właściwości fizyczne i chemiczne.
Stale stopowe, zwykle bardzo drogie, używane są w zastosowaniach specjalnych, tam gdzie jest to uzasadnione ekonomicznie.
Do najczęściej stosowanych dodatków w stalach zalicza się:
nikiel
ułatwia to proces hartowania…
… reaktywność względem metali
Rolki i prowadnice w urządzeniach do walcowania (na zimno i na gorąco) blach stalowych i miedzianych
Niski współczynnik rozszerzalności cieplnej oraz niska gęstość i wysoki współczynnik przewodnictwa cieplnego
Do 75% udziałów objętościowych ziaren SiC wprowadzonych do osnowy aluminiowej umożliwia kontrolę cieplną układów elektronicznych wysokiej mocy i dla wysokich częstotliwości…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)