Marek Zgórniak sztuka XIX wieku - Jan Alojzy Matejko

Jan Alojzy Matejko 24.06.1838 - 1.11.1893 Kraków, pochowany na cmentarzu rakowickim 1845 umiera matka Jana 1847-48 Jan Matejko uczy się w szkole św. Barbary 1848-51 Matejko uczy się w Gimnazjum św. Anny 1851-58 studia w Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Stattlera i Łuszczkiewicza 1853 - pierwszy obraz historyczny - „Carowie Szujscy wprowadzeni przez Żółkiewskiego na sejm warszawski” 1858 - - „Zygmunt I nadający przywilej na szlachectwo akademikom krakowskim” - obraz dyplomowy do biblioteki uniwersyteckiej. Otrzymuje stypendium 1859 - studiuje na ASP w Monachium, dostaje tam brązowy medal za studium aktu, choruje na tyfus, unika poboru do wojska malując portret żony komisarza magistratu 1860 - Wiedeń - Kraków, wydaje „Ubiory w Polsce 1200-1795” 1863 - „Stańczyk” 1864 - „Kazanie Skargi”, żeni się z Teodorą Giebułtowską 1865 debiut na Salonie Paryskim - „Kazanie Skargi”, otrzymał za niego medal exempts, obraz ten wisiał sobie w Salonie honorowym obok Portretu Napoleona III A. Cabaneta, w tym samym roku wystawiony obraz Rodakowskiego „Portret żony”. Ważnym wydarzeniem podczas Salonu '65 było pojawienie się Olimpii , która została przewieszona w bardziej dyskretne miejsce. Poza tym, debiutowali wtedy przyszli impresjoniści. Popularnością cieszyli się tu barbizończycy, Millet, Meissonier, Gerome i Cabanel; w Krakowie wystawia obraz „Ociemniały Wit Stwosz z wnuczką”, dochód z wystawy przeznacza m.in. na odnowienie ołtarza mariackiego 1865-71 Matejko wchodzi w skład komisji konserwatorskiej ołtarza mariackiego 1866 „Rejtan” 1867 Wystawa Światowa w Paryżu - medal I klasy za „Rejtana”, „Rejtan” reprezentował pawilon austriacki (pamiętajmy, że Polska wtedy nie istniała). Wzbudzał on wiele kontrowersji. Wiadomo było bowiem powszechnie, że problem rozbiorów jest sprawą bardzo istotną i poważną. Ludzie doszukali się tu nieszczęścia tego wydarzenia oraz niechęci Polaków do Rosji. Wydarzenie, jakim było Powstanie Styczniowe (1983r.) wzmogło zainteresowanie tym problemem w całej Europie. Innym czynnikiem (bardzo ważnym, jeśli będziecie o tym opowiadać; pojawia się ono bowiem w każdej matejkowej książce) jest proces Andrzeja Berezowskiego we Francji. A.B. dokonał bowiem ataku na cara Aleksandra II. Podczas procesu skazany przedstawił sytuację Polski, co jeszcze bardzie nagłośniło nasz problem. Według publiczności Matejko powinien był otrzymać medal honorowy, a nie pierwszej klasy. Problem w tym, że w tamtym roku limit medali się wyczerpał... Wciąż wręczano je może i mniej zdolnym Francuzom lub Niemcom. Obraz został wykupiony przez cesarza Franciszka Józefa do galerii w Belwederze . Matejko odebrał od niego również order im. Fr. Józefa. Otrzymuje stypendium w Wiedniu.

(…)

…, powinien być medal honorowy ale się skończyły
1870 order Legii Honorowej za „Unię Lubelską” na Salonie jako jedyny obcokrajowiec
1878 order honorowy na wystawie światowej
1884 „Hołd pruski” na Salonie, nie otrzymuje medalu I klasy ze względu na brak zgody cesarza
1893 otrzymuje złoty medal na wystawie światowej w Chicago za „Wernyhorę” i „Wianki”
Salony Paryskie:
1865 debiut na Salonie Paryskim - „Kazanie Skargi”
1870 „Unia Lubelska” 1874 „Batory pod Pskowem” 1875 „Dzwon Zygmunta” 1880 „Bitwa pod Grunwaldem” i „Portret dzieci” , chciał wystawić „Hołd pruski” ale pomocnik nawalił
1884 „Hołd pruski” 1886 spóźniony na salon „Wernyhora” ląduje w prywatnej galerii paryskiej
Wystawy Światowe w Paryżu:
1867 medal I klasy za „Rejtana” 1878 „Unia lubelska”, „Dzwon Zygmunta”, „Wacław Wilczek”, „Jan Kochanowski…
… nich znaleźli się m.in. Józef Mehoffer, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Maurycy Gottlieb oraz Włodzimierz Tetmajer. 5
…
… „Unia Lubelska”
1870 „Unia Lubelska” na Salonie Paryskim w salonie honorowym w Pałacu Przemysłowym, ważne jest to, że Matejko otrzymał za ten obraz order Legii Honorowej Rok później z tego medalu zrezygnował Courbet (jakże niegrzecznie i żałośnie). Unia Lubelska została zawieszona w Hotelu Lambert, zasiada w komitecie odnowy grobów królewskich na Wawelu
1871 „Unia Lubelska” na Wystawie Światowej…
… pod Racławicami” na Wystawie Światowej, wykonuje projekt polichromii prezbiterium, belki tęczowej i chóru muzycznego w k. mariackim (zrealizowane również przez uczniów)
1891 „Konstytucja 3 Maja”
1892 ukończenie cyklu 44 rysunków do „Pocztu królów i książąt polskich”, maluje autoportret, „Konstytucja 3 Maja” zostaje podarowana narodowi polskiemu do zamku królewskiego w Warszawie; Matejko zwraca dyplom honorowego…
... zobacz całą notatkę