N i c c o l o M a c h i a v e l l i S. Filipowicz Historia myśli polityczno-prawnej., I. Berlin Oryginalność Machiavellego.., źródła (Książę, Rozważania).
N i c c o l o M a c h i a v e l l i był pisarzem politycznym, którego życie przypadło na okres radykalnych zmian, a być może tylko nowych trendów, jakie pojawiły się w licznych państewkach włoskich u schyłku średniowiecza, r e n e s a n s, czyli odrodzenie antycznych ideałów życia ludzkiego, nazwanego w późniejszej historiografii h u m a n i z m e m. Powszechnie uważa się, że średniowiecze było epoką stagnacji w rozwoju cywilizacji europejskiej. Jej kraje całkowicie związały swój byt z chrześcijańskim ujęciem rzeczywistości, a odrzuciły świeckie spojrzenie na świat. Stosunki feudalne, mające swe korzenie jeszcze w Cesarstwie Rzymskim, były podstawą do hierarchicznego podziału świata, z Bogiem, jako stwórcą i panem na szczycie, któremu należało bezwzględnie podporządkować i poświęcić całe swe życie.
Kiedy w Europie trwał jeszcze okres rządów rycerstwa jako jedynej warstwy, uprawnionej z woli Boga do sprawowania władzy, we Włoszech nastąpiło „wymieszanie” szczebli drabiny feudalnej. Mieszczanie rozbili szlachecki monopol na rozgrywki polityczne. Kołem zamachowym tej reakcji był rozwój rolnictwa na terenie pn. Włoch, rozbitych na niewielkie państwa- miasta. Nadwyżka płodów rolnych umożliwiła powrót do międzynarodowego handlu obejmującego basen Morza Śródziemnego, którym zajęli się włoscy mieszczanie. Trafnym wydaje się stwierdzenie: kto ma pieniądze, ten ma władzę. Elity szczycące się herbowym rodowodem gardziły takimi zajęciami jak handel, a to spowodowało ich pauperyzację na korzyść patrycjatu miejskiego, nie mającego w tym względzie skrupułów. Patrycjusze przejęli ster władzy w przeżywających boom gospodarczy republikach. Już sam fakt, że miasta takie jak Wenecja, Florencja, Mediolan czy Genua określały swój status mianem republiki, świadczy o załamaniu feudalnego systemu rządów. Teraz mieszczanie stają się warstwą, która mogła korzystać z dóbr ówczesnej cywilizacji, a takim dobrem niewątpliwie było i jest obcowanie ze sztuką. Sztuce nieodłącznie towarzyszy zjawisko mecenatu. Do tej pory jedyną sztuką zasługującą na rozwój, była sztuka sakralna. To Kościół był największym mecenasem artystów poświęcających się twórczości wielbiącej imię Boga. Sztuka świecka uaktywniła się po ponownym docenieniu wartości jakie posiadały starożytne dzieła greckich i rzymskich artystów i filozofów. W XV wieku humaniści włoscy poznali pisma wybitnych antycznych myślicieli. Szczególnie popularnym stał się Platon, nad wyraz umiłowany przez Florentyńczyków, których miasto stało się centrum studiów nad jego dziełami. Bogaci kupcy i bankierzy zajęli się propagowaniem nowych trendów artystycznych, tak odmiennych od religijnej twórczości. Renesans świeckiej sztuki pociągnął też za sobą powstanie nowej myśli filozoficznej, burzącej dotychczasowe stereotypy ujęte w karby chrześcijańskiej scholastyki.
(…)
… z Habsburgami i Państwem Kościelnym. Był to początek tak zwanych wojen włoskich, czyli okresu niemal nieustannych walk na terenie Półwyspu Apenińskiego, które zniszczyły świetność kupieckich republik. 28 listopada 1494 roku wojska francuskie opuściły Florencję (rzecz oczywista nie omieszkały jej przedtem zrabować), a król Karol oddał władzę nad miastem dominikaninowi Girolamo Savonaroli. Była to ważna postać…
…, spowodowały iż Machiavelli stał się jednym z największych wrogów Kościoła chrześcijańskiego, który umieścił jego dzieła w „indeksie ksiąg zakazanych”.
Tematem większości rozważań Toskańczyka jest istota władzy, w których dochodzi do wniosku iż jej sprawowanie opiera się głównie na umiejętności zachowania pozorów przed rządzonym ludem. Gra polityczna polega na ciągłym dylemacie: kierować…
… i późniejszych epok uczynili z Machiavellego niemal potwora wyzutego z wszelkich uczuć, dla którego ludzkie życie jest czymś podrzędnym do państwowej racji stanu. Poza tym Makiawel naraził się na atak ze strony chrześcijańskich myślicieli tak sławnych jak Erazm z Rotterdamu czy też Tomasz More, którzy naprowadzili katolicką etykę na tory jak najmniej kolidujące z humanizmem.
Machiavelli uważał religię…
… nie kwestionował wyraźnie jego egzystencji).
W momencie omawiania istoty i działania państw kościelnych, Machiavelli stwierdził, że podlegają one prawom boskim, i zuchwałością jest je rozpatrywać. Nie przeszkodziło mu to jednak, by w końcu dostarczyć konkretnych i dobitnych informacji na temat papiestwa i jego potęgi od czasów pontyfikatu Aleksandra, przez Sykstusa, Juliusza II, po papieża Leona. Księstwa…
… się zbrodni. Była to jednak przemoc uzasadniona. Po upadku monarchii nastąpiły rządy mieszane: dwaj konsulowie, senat, a także bardzo ważny urząd trybunów ludowych, którego ustanowienie przyczyniło się do wzmocnienia republiki rzymskiej. Istotną rolę odgrywa więc l u d - w każdej republice. Zawsze istnieją tam dwa stronnictwa: ludu i możnych. Z niezgody między tymi dwoma stronnictwami rodzą się wszelkie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)