To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
VIII. JOHN LOCKE (1632-1704) I EMPIRYZM
1. Informacje biograficzne
John Locke urodził się 29 sierpnia 1632 roku w miejscowości Wrington. Wywodził się z rodziny mieszczańskiej i purytańskiej. Studiował w Oksfordzie, w Christ Church College, filozofię, logikę, etykę. Następnie studiował nauki przyrodnicze i medycynę, aż po uzyskanie doktoratu i nabycie prawa do praktyki lekarskiej. Z prawa tego jednak nie korzystał, lecz podjął pracę najpierw tutora (opiekuna grupy studenckiej), a potem wykładowcy w Oksfordzie. Na jego filozofię wywarli duży wpływ dwaj ludzie. Pierwszym z nich był przyrodnik i eksperymentator, R. Boyle, z którym prowadził dysputy na tematy naukowe. Drugim zaś był lord Ashley (późniejszy hrabia Shaftesbury), przywódca liberalnego skrzydła w rządzie, z którym Locke przyjaźnił się przez wiele lat i którego był sekretarzem. Boyle wywarł największsy wpływ na empiryzm Locke'a, Ashley natomiast - na jego liberalizm polityczny.
Uwikłany w rozgrywki polityczne Locke dwukrotnie musiał opuszczać Anglię. W latach 1675-1679 przebywał we Francji, głównie w Paryżu. Poznał tam lepiej środowisko zwolenników Kartezjusza. Większy wpływ wywarł na niego jednak Pierre Gassendi, znany ówczesny fizyk i filozof. W Paryżu Locke zetknął się również ze środowiskiem francuskich libertynów. Ruch libertyński tworzyli artyści i uczeni francuscy, którzy chcieli zachowywać dystans w stosunku do sporów religijnych i światopoglądowych oraz w stosunku do różnego rodzaju autorytetów (politycznych, filozoficznych, religijnych). Pobyt we Francji umocnił Locke'a w jego własnych przekonaniach filozoficznych i politycznych: w empiryzmie i liberalizmie. Locke na krótko powrócił do Anglii. Kiedy jednak liberalne środowisko związane z Shaftesburym popadło w konflikt z królem, lider musiał zrezygnować z pracy w rządzie i udać się na emigrację do Holandii. Locke podążył wówczas wraz z nim, zostając jego sekretarzem. W Holandii Locke przebywał w latach 1683-1688. Tam powstały jego główne pisma. Na prośbę Shaftesbury'ego Locke napisał w roku 1685 swój słynny List o tolerancji, który jednak ukazał się dopiero w 1689 roku. Rok ten był zarazem rokiem dość późnego debiutu pisarskiego Locke'a (miał wówczas 57 lat). Wydanie Listu o tolerancji uznaje się za symboliczny początek oświecenia w Anglii. Locke po 1689 roku wydał jeszcze: Dwa traktaty o rządzie, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, Myśli o wychowaniu, Racjonalność chrześcijaństwa.
W ostatnich latach życia Locke piastował różne urzędy państwowe i był pochłonięty polityką. Miał wpływ na przeprowadzoną reformę walutową. Przyczynił się też do powstania szeregu ustaw liberalizujących życie społeczne. Jednocześnie do śmierci był członkiem Komitetu ds. Handlu i Kolonii.
(…)
… również miał wpływ Locke, był empiryzm. Tradycja empiryzmu była na Wyspach Brytyjskich znacznie bardziej ugruntowana niż na Kontynencie. Postulaty empiryzmu zgłaszali tu już wcześniej Roger Bacon (1220-1292) i Francis Bacon (1561-1626). W Anglii empiryzm zastąpił późną scholastykę. Filozofia angielska nie przechodziła zatem przez taki etap, jakim dla filozofii kontynentalnej był kartezjanizm (racjonalizm…
… człowieka, czym dawał wyraz swojemu indywidualizmowi. Punktem wyjścia jego rozważań była refleksja nad tzw. naturalnym stanem człowieka. Locke uważał, że w stanie natury wszystkim osobom przysługują takie same prawa (egalitaryzm). Każda osoba ma zatem naturalne prawo do wolności w dysponowaniu sobą i swymi zdolnościami, do własności prywatnej i dysponowania nią wedle własnego życzenia. Stan natury występował w różnych okresach historii ludzkości i w różnych miejscach świata. Jest on jednak niemożliwy do utrzymania. Zasadniczym problemem ludzi żyjących w stanie natury jest brak instytucji sędziego, niezbędnej do rozstrzygania sporów i konfliktów. Chęć realizacji naturalnych praw przez każdego człowieka nieuchronnie bowiem prowadzi do konfliktów. Prawa poszczególnych osób zderzają się wzajemnie. Usunięciu trudności w organizowaniu życia społecznego w stanie natury służy ustanowienie społeczeństwa obywatelskiego. Oznacza to jednak rozstanie się ludzkości ze stanem natury. Ludzie zawierają umowę społeczną, na mocy której rezygnują z niektórych naturalnych uprawnień, po to, aby uzyskać zabezpieczenie innych. Umowa społeczna zobowiązuje tych, którzy ją zawierają do liczenia się z prawami innych osób…
… jest oparta na głębokim osobistym przekonaniu człowieka. Takiego przekonania nie można wymusić siłą ani prawem. Każdy musi więc sam rozstrzygać, czy i w jaki sposób chce czcić Boga lub bóstwa. Każda wspólnota religijna powinna się więc opierać na zasadzie dobrowolności, łącznie z prawem członków do jej opuszczenia. Człowiek powinien mieć prawo wyboru takiej wspólnoty religijnej, jaka mu odpowiada i jaką…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)