dr hab. Roman Bcker. Notatka składa się z 4 stron.
4. LEGITYMACJA I LEGITYMIZACJA WŁADZY Pojęcie legitymizacja pochodzi od łacińskiego czasownika legitimere . Najczęściej legitymacja oznacza prawomocność, a legitymizacja to uprawomocnienie . Według W. Sokoła legitymacja może być definiowana jako pewien stan już istniejący, natomiast legitymizacja albo uprawomocnianie to proces wiodący do legitymacji. Proces trwa ten cały czas. Występuje również zjawisko delegitymizacji i relegitymizacji. Często legitymacja i legitymizacja przenikają się, bo trudno rozróżnić stan od procesu.
Najbardziej znaną teorią legitymizacji jest koncepcja autorstwa Maxa Webera. Dla niego pojęcie legitimaat ma znaczenie bardzo istotne. Weber traktował prawomocność jako podstawowy problem socjologiczny i politologiczny . Mówił między innymi legitymowanym użyciu siły, w którym siła jest akceptowalna i popierana. Nie jest wtedy czymś wywołującym reakcję oporu. Weber wyróżnił 3 czynniki, które powodują że panowanie jest legitymowane: Kwestie afektywne - czyli uczuciowe oddanie. Aspekt r acjonalno - aksjologiczny - wiara w to, że relacja władcza służy do realizacji wartości etycznych oraz jest potrzebna, bo chroni pewne dobra. Kwestia interesów - oczekiwanie na zaspokojenie określonych potrzeb. Weber p odał trzy idealne typy panowania (czysty typ - kategoria analityczna, nie rzeczywista):
Panowanie tradycyjne - opiera się na wierze w prawomocność tych elit rządzących, które panują od zawsze. Władza jest dla tych, którzy dziedziczą daną pozycję społeczną. Ogromną rolę odgrywają obyczaje, które w stopniu niezmiennym musza być zachowywane. One nie są prawem, lecz ius czyli prawo niespisane, tradycyjne (przeciwieństwem jest lex czyli prawo pozytywne). Panowanie c haryzmatyczne - takie, które opiera się na umiejętnościach, talentach, wyjątkowy przywódca. Przywódca musi udowodnić, że posiada te talenty poprzez magiczne mocy, objawienia, rycerskie czyny. Wiara w nadzwyczajne umiejętności przywódcze. Zawierzamy często wszystko przywódcy. Zapotrzebowanie na przywódców wzrasta w czasie kryzysu społecznego i politycznego. Po tym pierwszym okresie sprawowania władzy, ta charyzma zaczyna się rutynizować. Zaczyna się przeradzać w strukturę formalną. Panowanie legalne - lex jest pojęciem najważniejszym. Musimy się podporządkować osobom sprawującym władzę. Prawo nami rządzi. Koncepcja legitymizacji Davida Eastona : (podstawowym czynnik który powoduje, ze społeczeństwa cały czas trwają w stanie napięcia, wynika z ciągłej potrzeby zaspokajania dóbr)
Prawomocność ideologiczna - miłość, solidaryzm, wartości do których odwołuje się władza. Akceptacja dla głównych zasad. Elita jest prawomocna, bo akceptuje te wartości, które my akceptujemy
(…)
… niespisane, tradycyjne (przeciwieństwem jest lex czyli prawo pozytywne). Panowanie charyzmatyczne - takie, które opiera się na umiejętnościach, talentach, wyjątkowy przywódca. Przywódca musi udowodnić, że posiada te talenty poprzez magiczne mocy, objawienia, rycerskie czyny. Wiara w nadzwyczajne umiejętności przywódcze. Zawierzamy często wszystko przywódcy. Zapotrzebowanie na przywódców wzrasta w czasie…
… (tj. poprzednie punkty) - służą do podtrzymywania systemu społecznego, relacji społecznych, legitymizacji istniejącego systemu. Symbole łączą się bardzo często z rytuałami. rytuały przejścia lub inna immatrykulacja, otrzęsiny, ślub, pogrzeb itp. (pogrzeb jako przejście bezpowrotne)
rytuały rocznicowe (np. 11 listopada)
sacrum - komu należy oddawać cześć, a komu nie, o kim zapomnieć
profanum - symbole…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)