To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Lapończycy :............
Voren „Lapończycy. Zarys historii kultury” Lud koczowniczy
W najszerszym sensie: rozległy teren od Morza Białego na północnym wschodzie do jeziora Femund na południowym zachodzie
Pod względem topograficznym Laponia jest złożona z wyżyn znajdujących się nad wybrzeżami. Posiada strefę wielkich lasów ciągnącą się od skraju lądu a kończy się nad Oceanem Atlantyckim
Wybrzeże Laponii: bardzo długa linia brzegowa, pocięta fiordami, liczne wyspy różnej wielkości
Lapończycy swoje wyżywienie opierają głównie na dostępnych warunkach zwierząt: ryby, małże, foki, morsy i oczywiście renifery, które w tym momencie są zwierzętami udomowionymi, hodowlanymi. Należy tutaj wspomnieć o wiewiórkach, kunach , gronostajach, niedźwiedziach, lisach( polowano na nie ze względu na futro i skóry-kiedyś środek płatniczy)
Zachodni rejon wybrzeża bardziej zaludniony
Kilka hipotez co do pojawienia się Lapończyków na tych terenach. Jedna mówi o tym że przywędrowali oni z głębi Azji na zachodnie wybrzeża Skandynawii ; druga teoria(nowsza) twierdzi, że ludzie Ci żyli na tych terenach od bardzo dawna, więc wszelkie wędrówki mogły się odbywać tylko po pasie wolnym od lodu
Tryb życia dawnych Lapończyków: proste narzędzia i broń kamienna (wskazują, że ludzie mieszkali tam już ok. 8000 lat temu), nie można jednak wywnioskować czy te narzędzia wykonali Lapończycy. Odkryto na terenie Finlandii i Szwecji narzędzia ludności łowiecko-zbierackiej, które pochodzą sprzed 4000 lat, znaleziono również pozostałości po siedzibach tej ludności, skupiskach osadniczych. Największe zgrupowanie osad odnaleziono w Karlebotn. Na małym obszarze 88 domostw
Brzegi fiordu Varanger- śmietniska pozostawione przez ludzi z epoki kamiennej, narzędzia i broń myśliwska wykonana z rogu lub kości, fragmenty naczyń glinianych
W grobach odnalezionych w okolicach tego fiordu odnaleziono kości ludzkie, które były spowite w korę brzozową-typowe dla Lapończyków(groby pochodzą z początków naszej ery)
Pierwsze wzmianki o Lapończykach pochodzą z ok. 100 r. spisał je Tacyt , następna wzmianka po okresie 500 lat pochodziła od Prokopa z Cezarei (Laponczycy- łowcy)
Kolejne źródło informacji: sprawozdanie wodza Ottara dla Alfreda, króla Anglii z 892- Lapończycy to ludność która poluje zimą a latem łowi ryby. Ottar pobierał od Lapończyków daninę w postaci futer kuny, skór Rena i niedźwiedzia, pierza, fiszbinu i lin okrętowych
XVI w- Olaus Magnus w historii ludów Skandynawii stwierdził że udomowianie reniferów z czasem stało się hodowlą koczowniczą z przepędzaniem stada
Wytworzył się podział na grupy ze względu na miejsce zamieszkania i wykonywaną pracę: ci, którzy zamieszkiwali na wybrzeżu i żyli z rybołówstwa nazywano
(…)
… i hodowla bydła-ważny czynnik gospodarki
Półkoczowniczy- Lapończycy kolscy, wpływy rosyjskie, Mowa-język lapoński, dobrze rozbudowana gramatyka, bogaty w słownictwo dotyczące polowania, rybołówstwa oraz w zakresie terminologii dotyczącej hodowli renów. J. lapoński należy do ugrofińskiej grupy językowej, liczne zapożyczenia z fińskiego a także z norweskiego i szwedzkiego
Piśmiennictwo ubogie w porównaniu…
… lat p.n.e. (związek między tymi dwoma dziedzinami)
Z kultury materialnej na bębnach możemy odnaleźć takie zobrazowane przedmioty jak: zagrody łowieckie, sanie, narty, kije, łuki, pułapki na bobry.....
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)