Temat: Kurdowie - wczoraj i dziś, naród bez własnego państwa.
Kim są Kurdowie? - informacje wstępne
Kurdowie są czwartym pod względem liczebności narodem Bliskiego Wschodu. Jest to największy na świecie naród nie posiadający własnego państwa. Nazwa Kurdystan funkcjonuje od XVI wieku. Jako naród Kurdowie tworzą społeczność wielce specyficzną, chociażby dlatego, ze do dnia dzisiejszego nie wytworzyli jednolitego języka kurdyjskiego. Wykształceni Kurdowie oficjalnie posługują się językiem tureckim, perskim czy arabskim, a w Kurdystanie irackim posługują się dialektem kurdyjskim sorani.
Kurdowie są w większości wyznawcami islamu - muzułmanami sunnickimi, ale są również wśród nich szyici, a nawet alawici, czyli wyznawcy liberalnej sekty islamskiej mocno zakorzenionej w Turcji. Kurdowie należą do rasy europoidalnej, Niemal z reguły są to bruneci - czasem z kędzierzawymi włosami i dużymi, głęboko osadzonymi ciemnymi oczami.
Uwarunkowania historyczne
Kurdowie są narodem o bogatej przeszłości politycznej. Ich współczesne oblicze kształtowały wielowiekowe oddziaływania różnych kultur Bliskiego Wschodu oraz surowe doświadczenia polityczne XIX i XX wieku. Ze względu na położenie geograficzne, warunki przyrodnicze, poziom rozwoju ekonomicznego i kultury należą do kręgu cywilizacji bliskowschodniej. Doświadczenia losów historycznych ukształtowały odrębność kurdyjską. Kurdom nie udało się jednak utworzyć Kurdystanu jako jednolitego państwa, natomiast, poczynając od VII wieku, utworzyli wiele księstw.
Na czym polega problem kurdyjski?
Jest to konflikt polityczny związany z kwestią samostanowienia narodu kurdyjskiego. Kurdowie posługują się odrębnym językiem i mają bogatą kulturę, też literacką sięgającą XI w. Kurdowie zamieszkują obszar zwany Kurdystanem, leżący w południowo - zachodniej Azji. Obszar ten nie stanowi jednak państwa, lecz jest terenem podzielonym między Iran, Turcję, Irak i Syrię. Określenie Kurdystan nie ma w stosunkach międzynarodowych prawa obywatelstwa, niespotykane jest zatem na mapach czy w geograficznych atlasach. Oficjalnie używa się go dla części Irańskiego Kurdystanu, która odpowiada prowincji Sinna. Nazwa Kurdystan jako termin wyłącznie geograficzny pojawiła się po raz pierwszy w XVI wieku w dziele Hamdullaha Mustoufiego, który tak określił jedną z krain monarchii Turków Seldżuków. Do dziś jednak toczą się zaciekłe spory na temat jej zasięgu terytorialnego. Obecnie Kurdystanem nazywany jest obszar zwartego osadnictwa kurdyjskiego. Na mapie Bliskiego Wschodu tworzy nieregularny zarys półksiężyca, zewnętrzną częścią skierowanego na północny wschód. Jednym z rogów wspiera się on o dzisiejsze granice Syrii z Turcją, a drugim o środkowe pogranicze iracko - irańskie. Rozmiary i kształty tego terytorium są różne w oficjalnych opiniach rządów blisko wschodnich i samych Kurdów.
(…)
… stulecia kurdyjska dynastia Ajjabidów sprawowała władzę w Egipcie, Syrii, Nubii i Jemenie. Jej założyciel Salah ad-Din, znany powszechnie jako Saladyn, jest dla milionów muzułmanów jedną z najświetniejszych postaci w historii. (Missala M., 2003). Grę kartą kurdyjską rozpoczęli w poprzednim wieku Brytyjczycy - po upadku imperium ottomańskiego postanowiono, że w południowo - wschodniej Anatolii powstanie niepodległy Kurdystan - „przejściowo”, jako terytorium mandatowe Ligi Narodów, pod zwierzchnictwem brytyjskim. Sytuacja Kurdów w państwie tureckim była i jest skomplikowana. Z jednej strony Kurdowie, stanowiący ok. 20% populacji kraju, zajmują najwyższe stanowiska w państwie - są prezydentami, szefami sztabu i członkami parlamentu. Z drugiej strony, w państwie, którego doktryną jest jednonarodowość…
…, inne walki miały charakter epizodów o lokalnym znaczeniu politycznym i militarnym. W 1946 roku Kurdowie powołali Republikę Kurdyjską ze stolicą w Mahabadzie, jednak jeszcze tego samego roku władze republiki skapitulowały wobec przewagi wojsk irańskich, a sami Kurdowie byli wykorzystywani przez Saddama Husajna do walk w czasie wojny iracko - irańskiej.
W Iraku leży najbardziej rozwinięta, pod względem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)