I POJĘCIE KULTURY ORGANIZACJI Kultura organizacji jest pojęciem, które na szerszą skalę weszło do Teorii Organizacji i Zarządzania w latach 80 i 90. Jest specyficznym sposobem funkcjonowania, opartym na wspólnocie wartości, praw (norm) i idei. Kultura organizacji reprezentuje wartości i idee, wspólne dla grupy osób pracujących w jednej firmie. Wartości te objawiają się poprzez symbole (np. znak firmowy, marka), opowieści (przekazy, historie i anegdoty), bohaterów, hasła i rytuały. Tak więc, kultura organizacji to zestaw wartości, które pomagają jej członkom zrozumieć, za czym organizacja się opowiada, jak pracuje, co uważa za ważne. Kultura jest pojęciem nieuprzedmiotowionym, które wymyka się obiektywnemu wymiarowi czy obserwacji. Niemniej jednak odgrywa ona ważną rolę w kształtowaniu zachowania menedżerów jako podstawa wewnętrznego otoczenia organizacji. Skąd bierze się kultura i co ma na nią wpływ?. Zazwyczaj wykształca się ona i rozwija w ciągu długiego okresu. Punktem wyjścia często jest założyciel organizacji. Na przykład, James Cash Penney był przekonany, że należy traktować pracowników i klientów z szacunkiem i godnością. Zatrudnieni w jego firmie są nadal nazywani raczej współpracownikami, a nie pracownikami (co ma podkreślić partnerskie stosunki). W miarę wzrostu organizacji jej kultura ulega modyfikacjom, jest kształtowana i doskonalona poprzez symbole, hasła i uroczystości. Kulturę organizacji kształtują również sukcesy firmy i wspólne doświadczenia załogi.
Na kulturę organizacji mają wpływ:
cz ynniki zewnętrzne czyli kultura narodowa, jako zbiór kultur danego regionu a także lokalne systemy wartości,
czynniki wewnętrzne czyli cel działalności danej organizacji - np. maksymalizacja zysku, maksymalizacja wartości rynkowej akcji przedsiębiorstwa.
W literaturze znaleźć można wiele definicji kultury organizacyjnej. Za Moniką Kosterą i Stanisławem Kownackim można przyjąć, że „kultura organizacyjna jest to zbiór dominujących wartości i norm postępowania charakterystycznych dla danej organizacji, podbudowany założeniami co do natury rzeczywistości i przejawiający się poprzez artefakty - zewnętrzne, sztuczne twory danej kultury” . Definicja ta zaproponowana została przez Edgara H.Scheina
Inną definicją kultury jest definicja sformułowana przez A.L.Kroebera i C.Kluckhohna. Piszą oni, że „kultura sprowadza się do schematycznych sposobów myślenia, odczuwania i reagowania, nabytych i przekazywanych głównie poprzez symbole, będące tworami grup ludzi i zawierające konkretyzacje w postaci artefaktów” . Obie te definicje uchodzą jako jedne z najbardziej rozpowszechnionych w literaturze.
Holenderski badacz kultur Geert Hofstede pisze, że
(…)
… „kultury materialnej”. Są to fizyczne, namacalne twory kultury, np. wystrój wnętrza, sztuka, meble, technologia, inne przedmioty materialne, specyfika ubiorów.
artefakty językowe to charakterystyczny język, którym posługują się członkowie danej kultury. Są to także mity i legendy danej kultury, odwołujące się do historii, sukcesów i heroicznych okresów. Widoczne jest to zwłaszcza tam, gdzie funkcją mitów…
… organizacyjnych. Jeżeli na przykład w firmie podzielane są założenia, że problemy powinny być rozwiązywane indywidualnie i że ludzkie działania mają, ze swej natury, charakter indywidualny (a nie grupowy), trudności może sprawić wprowadzenie np. kół jakości czy grup autonomicznych.
Osoba (grupa) wprowadzająca zmianę stara się zmienić cześć założeń kulturowych nie zwracając uwagi na inne - na przykład wprowadza…
… kierownicza pełni tu rolę wychowawczą, polegającą głównie na eliminacji niepożądanych zachowań i propagowaniu wzorców zgodnych z celami organizacji.
Oddziaływanie kierowników na zachowania i postawy pracowników w sferze rozwiązań organizacyjnych polega na dokonywaniu zmiany celów i norm organizacyjnych, aby przystosować organizacje formalną do wzorów kulturowych akceptowanych w środowisku pracowniczym…
… organizacyjnej jest więc w głównej mierze uzależnione od talentu kierowników i zrozumienia przez nich realizowanych idei.
McDonald's - przykład kultury organizacyjnej w międzynarodowej korporacji.
Pierwsza restauracja McDonald's powstała w 1955 roku. Dziś jest ich ponad 26 tys. na całym świecie. Tak wielki sukces nie jest przypadkiem. Jeżeli pomyśli się o hamburgerze i frytkach od razu ciśnie się na usta nazwa…
… ze sobą a różnią się stopniem obserwowalności i trwałości.
artefakty widoczne i uświadamiane
normy i wartości częściowo widoczne i uświadomione
założenia całkiem niewidoczne i nie uświadamiane
Rys. 1. Model E. Scheina: poziomy kultury organizacyjnej.
Artefakty czyli sztuczne twory kultury są najbardziej widocznym poziomem kultury.
Na tym poziomie znajdują się widoczne i uchwytne zachowania członków organizacji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)