To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
1. KRYTERIA OBOWIĄZYWANIA PRAWA Formalne kryteria obowiązywania prawa: - norma została ustanowiona w odpowiedniej formie i przez odpowiedni organ (mający formalną władzę nad adresatem normy)
- nie została formalnie uchylona i została ogłoszona urzędowo
- nie jest sprzeczna z żadną inną normą obowiązującą, a jeśli jest to nie utraciła mocy ze względu na regułę kolizyjną
- normy da się też wyinterpretować z przepisów prawnych, jeśli nie są wyrażone w nich bezpośrednio
Aksjologiczne kryteria obowiązywania prawa: odwołują się do zgodności norm z innym systemem wartości, prawo obowiązuje bo jest sprawiedliwe i moralne, prawo nie obowiązuje bo jest niesprawiedliwe i niemoralne
Cywilne nieposłuszeństwo - świadome i na ogół publiczne naruszanie prawa przez jednostkę w interesie publicznym, zwrócenie uwagi państwa na niesprawiedliwość prawa
Behawioralne (realistyczne, socjologiczne) obowiązywanie prawa: prawo obowiązuje, bo jest przesttrzegane przez większość adresatów
Desuetudo (odwyknienie) - uznaje się za nieobowiązujące te akty prawotwórcze, które nie były stosowane długo przez organy władzy mimo zaistnienia odpowiednich okoliczności (czyli łamanie ich przepisów)
2. OBOWIĄZYWANIE AKTÓW PRAWODAWCZYCH Akty normatywne a zasada lex retro non agit: Prawodawca w akcie prawodawczym decyduje, że:
a) akt ma być stosowany tylko do stanów rzeczy, które powstaną po wejściu danego aktu w życie (zasada lex retro non agit jest tu realizowana)
b) akt ma być stosowany tylko do stanów rzeczy, które powstały i zakończyły się przed wejściem w życie tego aktu ( jest to wyjątek)
c) akt ma być stosowany w przypadkach a) i b) naraz (jest to wyjątek)
retroakcja - działanie prawa wstecz, WYJĄTKOWO dopuszczalne jest stosowanie retroakcji, gdy ustawa wcześniejsza jest korzystniejsza dla podmiotu i gdy prawo wiąże się z korzyściami lub nagrodami
Akt prawotwórczy przestaje obowiązywać z dniem: - zniesienia go przez przepisy derogujące innego aktu
- wskazanym w samym akcie, o ile został wydany na czas określony
W prawie karnym: odpowiedzialności podlega tylko ten, kto popełnił czyn zabroniony w myśl ustawy obowiązującej w momencie popełnienia czynu W prawie karnym stosuje się też zasadę res iudicata - powagi rzeczy osądzonej - tzn. nie uchyla się wyroku wobec osoby skazanej za popełnienie czynu, który w myśl nowego prawa nie jest już zabroniony, ale wtedy był
W prawie cywilnym: ocenia się ważność i treść czynności prawnej zgodnie z prawem obowiązującym w momencie jej dokonania Prawo intertemporalne (międzyczasowe) - rozstrzyga, czy do stosunku cywilnoprawnego, który powstał przed uchyleniem dawnej normy i trwał nadal pod rządem nowej normy, stosować normy dawne czy nowe
(…)
… w prawie
Reguła chronologiczna, temporalna - norma późniejsza uchyla zastosowanie normy wcześniejszej - lex posterior derogat legi priori
Warunki zastosowania reguły chronologicznej:
- normy nie są ustanowione jednocześnie
- norma późniejsza nie jest hierarchicznie niższa od normy wcześniejszej
- norma późniejsza nie jest zakresowo szersza niż norma wcześniejsza
Reguła hierarchiczna - norma hierarchicznie niższa nie narusza normy hierarchicznie wyższej (ale normy te muszą należeć do aktów normatywnych o różnej mocy prawnej) - lex superior derogat legi inferiori
Reguła merytoryczna - norma regulująca sytuację szczególną uchyla normę regulującą sytuację ogólną - lex specialis derogat legi generali
Warunki zastosowania reguły merytorycznej:
- między normami zachodzi stosunek: norma ogólna - norma szczegółowa
- norma szczególna weszła w życie nie wcześniej niż norma ogólna (lex posterior generalis non derogat legi priori speciali)
- norma szczególna ma w hierarchii stopień nie niższy niż norma ogólna
4. OBOWIĄZYWANIE PRAWA NA PODSTAWIE REGUŁ WNIOSKOWAŃ PRAWNICZYCH (REGUŁ INFERENCYJNYCH)
wnioskowanie instrumentalne (z celu na środki) - jeśli dozwolony jest (należy osiągnąć) cel, to dozwolone są także (należy dopuścić…
… rzeczy podobnego do objętego luką
- analogia iuris - wnioskowanie z prawa - sformułowanie nowej normy, która regulowałaby stan rzeczy objęty luką w procesie stosowania prawa i na podstawie domniemanych preferencji aksjologicznych ustawodawcy bądź zasad prawa
wnioskowanie z przeciwieństwa (argumentum a contrario) - skoro prawo milczy na temat obowiązku, to go nie ma, stosowane gdy prawodawca używa słów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)