Kontrola ruchu wydawniczego w dawnych wiekach

Nasza ocena:

5
Pobrań: 91
Wyświetleń: 1337
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Kontrola ruchu wydawniczego w dawnych wiekach - strona 1 Kontrola ruchu wydawniczego w dawnych wiekach - strona 2

Fragment notatki:


KONTROLA RUCHU WYDAWNICZEGO W DAWNYCH WIEKACH - instytucje ----kontrola kościelna----
od soboru w Nicei (352r), gdzie pierwszy raz zakazano czytania określonych dzieł (głównie niekanonicznych ksiąg PŚ), zaczyna się w kościele cenzura represyjna
bulle Innocentego VIII (1487), Aleksandra VI (1501) i V sobór laterański wprowadzają powoli cenzurę uprzednią („Uważajcie, co piszecie...” ;-)
1559 Paweł IV ogłasza pierwszy Indeks Ksiąg Zakazanych; egzekutywę stanowiła Kongregacja Świętego Oficjum komisja soboru trydenckiego na zlecenie Piusa IV opracowuje 10 reguł indeksu. Zalecenia zawarte są w encyklice Dominici gregis
w 1940 Pius XII ogłasza ostatni indeks
Święte Oficjum działa prężnie, ale czasy się zmieniają i Św.Inkwizycja ma coraz mniej do roboty - działa aż do 1965, kiedy to Paweł VI przekształca je w Kongregację Doktryny Wiary (Kon. Nauki Wiary), w ramach reform Vaticanum II
obecnie wszystko kontroluje Kodeks Prawa Kanonicznego; Kongregacja interweniuje w wypadku, gdy ktoś pod jakąś herezją podpisze „oficjalne stanowisko kościoła katolickiego”. w Polsce:
synody: łęczycki (1523) i warmińskie (1575 i potem też) regulowały prawnie stanowisko kościoła w Polsce, opierając się na wskazaniach z Rzymu
1520, 1522, 1523 - Zygmunt Stary wydaje edykty: zakaz druku itd. Lutra i innych reformatorów. Za złamanie zakazu - stos i konfiskata majątku, cenzura represyjna: ustanawia struktury wykonawcze: komisja złożona ze `świeckich i duchownych (prawo rewizji i represji), cenzura prewencyjna to rektor Ak Krak :)
w 1535 dopuszczono do prewencji także biskupów i zaczęły się kłopoty (nieustanne spory kompetencyjne bp i rektorów), patrz W. Kochowski i jego Niepróżnujące próżnowanie , które nie spodobało się biskupowi, chociaż rektor zatwierdził...
w 1603, 1604 i 1617 ogłoszono 3 rodzime wersje indeksu - częśc I zawierała dzieła zagraniczne, prosto z indeksu św. Oficjum, część II dziełka rdzennie polskie (wydane u nas). Był więc Łaski, F. Socyn, Modrzewski (w 1551 pierwszy raz zakazano „De Ecclesia”, „De schola” i „Rep. Emendanda” Frycza), a nawet Kochanowski i jego „makaroniczny” wiersz
pierwszą interwencją cenzury było oskarżenie Szwajpolta Fiola w 1491 za cyrylickie czcionki w dziele liturgicznym
----kontrola świecka---- (w Polsce)
pierwszą polityczną interwencją było skonfiskowanie Chronica Polonorum Macieja z Miechowa przez Łaskiego
Zyg III Waza i Batory szczególnie ciemiężyli cenzurą, Waza był ultrakatolicki, Batory powołał coś w rodzaju rządowego biura prasowego - mieli nadzór nad propagandą (w 1580 za rozpowszechnianie paszkwili groziła śmierć)
w XVIII cenzura represyjna, sądy marszałkowskie właściwie nie egzekwowały rozporządzeń - tolerancja była duża; tylko paszkwile i prasa były kontrolowane sprawniej i ostrzej


(…)

… w bliźniego ;-) Oczywiście paszkwile mnożyły się pod fałszywymi adresami wydawniczymi
w czasie targowicy (1792/92) obowiązywała cenzura prewencyjna - Uniwersał względem drukarni... St. Sz. Potockiego. Likwiduje się druki patriotyczne, prasę aż do powst. kościuszkowskiego w 1794, kiedy to każdy drukuje, co chce.
Potem zaczynają się zabory... Sprawdzę jeszcze, czy coś ważnego zdarzyło się do czasów…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz