Kontekst metodologiczny psychologii zdrowia-opracowanie

Kontekst metodologiczny psychologii zdrowia
W latach 50 XX w Cronbach wyodrębnił dwa nurty badań w psychologii naukowej:
- podejście eksperymentalne (jedyna metoda rozstrzygająca przyczyna - skutek, podstawa wyjaśnień zależnowści)i korelacyjne.
Eksperyment w warunkach laboratorium ma duże ograniczenia, dlatego wielu badaczy decyduje się na badania naturalne (Lazarus - badania nad stresem).
19.1. Badania terenowe o celach poznawczych nad psychologicznymi aspektami zdrowia i choroby.
Możliwości zastosowania eks labor. w badaniach dotyczą głównie zagadnień z zakresu psychoneuroimmunologii.
Psychologów interesują reakcje wobec choroby, zachowania zdrowotne itp. a te można badać tylko w warunkach naturalnych.
19.1.1. Problemy metodologiczne związane z prowadzeniem badań w warunkach naturalnych.
Główny cel badań - wyjaśnienie wariancji zmiennej niezależnej.
Psycholodzy natrafiają na trudności wynikające z tego, że mają do czynienia z problemami interdyscyplinarnymi, nauka funkcjonuje w ramach sztucznie wyodrębnionych dziedzin.
Drugie ograniczenie to skomplikowana sieć zależności zachodzących w warunkach naturalnych. Zakres wyjaśnionej wariancji wynosi 10-20%, sukcesem jest 30% wariancji zmiennych jak stosowanie się do zaleceń lekarskich.
Warunek poprawności metodologicznej badań jest reprezentatywność próby badawcze i losowość doboru osób. I kolejna trudność:brak operatu losowania, czyli spisu osób z określoną chorobą. Losowy dobór często jest niemożliwy ze względów etycznych. Czasem badacz stosuje dobór celowy, czyli osoby z pewną chorobą.
Istotą eksperymentu jako metody przyczyna-skutek jest manipulowanie zmienną niezależną. Wymóg przydzielania badanych do grup eksperym i kontrolnych jest rzadko spełniany z warunkach naturalnych. Niemożliwe i etycznie niedopuszczalne jest obdarzanie części osób czynnikami decydującymi o ich zdrowiu.
19.1.2. Rozwój metodologiczny badań o celach poznawczych w psychologii zdrowia.
Najwcześniejszym źródłem wiedzy na temat psychologicznych aspektów zdrowia i choroby były obserwacje kliniczne.
Alternatywą do badań eksperymentalnych są badania podłużne (mocniejsze podstawy przyczyna -skutek) - badania prospektywne.
Potężny nurt aktywności psychologów zdrowia to interwencja.
Badania prospektywne i ewaluacja dostarczają przesłanek do wyjaśniania przyczyna-skutek, jednak wiele badań w PZ to badania korelacyjne.
Aby przybliżyć się do wnioskowania przyczynowego stosuje się modelowanie strukturalne - wnioskowanie quasi-przyczynowo-skutkowe. Modele strukturalne, to min: model salutogenezy, poznawczych uwarunkowań stanu zdrowia i choroby, politologiczny model stanu zdrowia i choroby. Złożoność modeli utrudnia ich całościową weryfikację w jednym badaniu empirycznym.

(…)

… się modelowanie strukturalne - wnioskowanie quasi-przyczynowo-skutkowe. Modele strukturalne, to min: model salutogenezy, poznawczych uwarunkowań stanu zdrowia i choroby, politologiczny model stanu zdrowia i choroby. Złożoność modeli utrudnia ich całościową weryfikację w jednym badaniu empirycznym. Zastosowanie komputerowych metod analiz statystycznych: uzupełnianie brakujących danych, statyst. kontrola ważnych…
... zobacz całą notatkę