Konstytucyjny status jednostki. Prawa człowieka i ich ewolucja. Ogólna charakterystyka praw człowieka. Konstytucja z 1997 roku przy formułowaniu konstytucyjnych przepisów o prawach i wolnościach nawiązuje do tradycji zachodniej, a za punkt wyjścia traktuje się myśl filozoficzną judeo - chrześcijańską. Ogólnie podkreśla ona dwa elementy :
przyjęcie jednostki ludzkiej jako bytu autonomicznego i indywidualnego, która jest podstawą koncepcji organizacji społeczeństwa; uznanie ograniczonego zakresu, w jakim jednostka może być podporządkowania państwu, co było odrzuceniem pojmowania państwa jako wszechwładnej siły determinującej zakres swobód jednostki; System ten był oparty o koncepcje indywidualistyczne , odrzucając koncepcję kolektywistyczną , która uznaje totalny prymat interesów państwa nad interesami jednostki. Od XVII wieku główną rolę w zakresie praw człowieka odgrywają koncepcje prawa natury , zakładające, że każda jednostka ludzka ma pewne niezbywalne prawa, starsze od państwa, które może organizować ochronę i sposób korzystania z tych praw, ale nie może ich jednostki pozbawić. Tym samym rolę państwa postrzegano przez pryzmat umowy społecznej , w myśl której państwo służy tym, którzy je stworzyli. Tak pojmowane państwo opiera swoją organizację i zakres władzy na koncepcji rządu ograniczonego , mającego takie kompetencje, które zostały mu przekazane przez ludzi wychodzących w ten sposób ze stanu natury i mają służyć ich szczęściu i dobru. Idea rządu ograniczonego była podstawą do stworzenia koncepcji podziału władz i koncepcji konstytucji spisanej , które to koncepcje stanowią do dziś podstawę ustroju i funkcjonowania państwa demokratycznego. Prawa człowieka a dokumenty konstytucyjne. Pierwsze dokumenty konstytucyjne odnoszące się do praw jednostki: Wielka Karta Swobód (1215), Petycja Praw (1628), Karta Praw (1689). Dokumenty ujmujące w sposób całościowy prawa jednostki : Karta Praw w Wirginii (12 czerwca 1776), Deklaracja Niepodległości USA (4 lipca 1776), Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela we Francji (26 sierpnia 1789). Deklaracje (Karty) Praw charakteryzowały się: przyjmowaniem w formie osobnych dokumentów, co akcentowało ich odrębność w odniesieniu do tekstów konstytucji; zerwano z zasadą, że prawa i wolności jednostek wynikają z ich nadania przez władcę, który może w każdej chwili je cofnąć, na rzecz koncepcji praw przyrodzonych; wymieniały te prawa i wolności, które w momencie ich tworzenia uznawano za najważniejsze, a najbardziej podatne na naruszenia ze strony państwa (wolności osobiste, wolności polityczne, prawo własności), które zostały potem nazwane
(…)
… praw i wolności - musza one przysługiwać każdemu, czemu służyć miała internacjonalizacja podstawowych praw i wolności (ujmowanie ich w aktach prawa międzynarodowego o powszechnie obowiązującym charakterze); zaczęły się rozwijać regionalne systemy praw człowieka (np. Europejska Konwencja Praw Człowieka), które nie tylko wyliczały podstawowe prawa i wolności człowieka, ale wprowadziły mechanizmy proceduralne (np. Europejski Trybunał Praw Człowieka), do których każdy może skierować skargę w razie naruszenia jego praw przez władze krajowe. Innym systemem międzynarodowej ochrony praw człowieka wiąże się z UE i powołaniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości; uchwalono Europejską Konwencję Praw Człowieka oraz Kartę Praw Podstawowych UE. Powstawały również regulacje o bardziej szczegółowym charakterze…
…, Rzecznika Praw Dziecka, który jest wyspecjalizowanym ombudsmanem, który może zwracać się do właściwych organów, urzędów i instytucji z wnioskami, propozycjami czy interwencjami w sprawach konkretnych. Kwestia osób prawnych. Konstytucja nie zawiera żadnych wyraźnych postanowień w kwestii, czy podmiotami konstytucyjnych praw i wolności są osoby prawne. Określa jednak Konstytucja pewne prawa i wolności…
…, co korespondowało z uznaniem państwa za „nocnego stróża”, a jednocześnie określało prawa jednostki jako prawa negatywne, czyli sferę, w której państwo ma zakaz działania; Przekształcanie się państwa „nocnego stróża” w państwo opiekuńcze. Przełom wieku XIX i XX to okres powolnego formowania się zasad liberalnej demokracji, co oznaczało respektowanie praw jednostek i stopniowe wprowadzanie w życie haseł i zapowiedzi…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)