13.Pojęcie i katalog konstytucyjnych zasad ustroju politycznego Tożsamość konstytucyjna państwa to suma zasad podstawowych, które dotyczą ustroju w państwie i systemu władzy. Z reguły zasady te określają suwerena, ustanawiają podstawowe formy wykonywania i rodzaje organów państwowych powołanych do sprawowania tej władzy. Określają płaszczyznę formalną władzy (sposoby sprawowania władzy) jak i płaszczyznę materialną (treść wykonywania władzy);
we współczesnym konstytucjonalizmie - szereg zasad wspólnych, wyznaczających standard demokratycznego państwa, choć są one formułowane w różny sposób , często uzupełniane deklaracjami o bardziej szczegółowym charakterze. Często też nie są zdefiniowane, pozostawiając definicję pojęć dla judykatury i doktryny, z możliwością odwołania się do pozaprawnych pojęć, przez co nadaje się im elastyczności; w Konstytucji z 1997 r. postanowienia dot. zasad ustroju zostały umieszczone głównie w rozdziale I (Rzeczypospolita), ale można je również wyinterpretować z innych rozdziałów (głównie z rozdziału II) i preambuły. Postanowienia z rozdz. I mają różny stopień abstrakcyjności od ogólnych o szczególnej doniosłości (art. 1, 2, 4, 8, 10) poprzez szczegółowe unormowania (art. 13, 17, 26) aż po przepisy mające postać raczej norm , niż zasad (art. 11 ust. 2, 21 ust. 2, 27, 28, 29);
konstytucja krytykowana jest, gdyż wg niektórych jest w wielu miejscach „przegadana i mało jurydyczna”, ale takie ujęcie zasad pozostawia doktrynie swobodę w ustalania katalogu zasad ustroju Katalog zasad ustrojowych: -zasada suwerenności Narodu
- zasada demokratycznego państwa prawa
- zasada reprezentacji politycznej
-zasada podziału i równowagi władz
- zasada społeczeństwa obywatelskiego
-zasada pluralizmu politycznego
-zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego
-zasada społecznej gospodarki rynkowej
-zasada równoprawności kościołów i związków wyznaniowych oraz bezstronności władz publicznych w sprawach przekonań religijnych i światopoglądowych 14.Zasada suwerenności Narodu(art.4 ust.1 Konstytucji) aspekt negatywny zasady oznacza, zakaz wprowadzenia monarchii, czy wyróżniania jakiś grup społecznych lub kategorii obywateli ponad naród; aspekt pozytywny - zdefiniowanie pojęcia narodu → bardzo trudne, gdyż to nie jest tylko etniczne pojęcie, ani też związane tylko z obywatelstwem, gdyż z jednej strony konstytucja w preambule definiuje naród jako wspólnotę wszystkich obywateli, ale w art. 6 odnosi się też do Polaków, zamieszkałych zagranicą
z punktu widzenia wykonywania władzy decydującym kryterium jest posiadanie praw publicznych, co prawo precyzyjnie konstruuje;
(…)
… na zastosowanie weta wobec ustawy,które Sejm może obalić 3/5 głosów,skrócenie kadencji Sejmu tylko w szczególnych przypadkach, czy też udzielenie przez Sejm RM wotum zaufania.
Władza wykonawcza-RM i Prezydent
Władza sądownicza-niezależne sądy i trybunały
Władza ustawodawcza Sejm i Senat
17. Zasada pluralizmu politycznego(art.11 Konstytucji)
Istotą tej zasady jest wolność tworzenia i działania partii…
… polskiego;
art. 4 ust. 2 określa podstawowe formy wykonywania władzy przez Naród. W przepisie tym pojęciu Naród nadaje się bardziej techniczne znaczenie.
demokracja bezpośrednia - jej formy to: ogólne zgromadzenie wyborców (N), referendum (T), inicjatywa ludowa (T - art. 118 ust. 2) i veto ludowe (N);
demokracja pośrednia (przedstawicielska) - wskazane na pierwszym miejscu w konstytucji przez co uznane za podstawową formę sprawowania władzy. Wymogi istnienia demokracji pośredniej:
istnienie parlamentu (art. 10, art. 95);
demokratyczna procedura wyłaniania izb (powszechność, bezpośredniość, równość i tajność głosowania) (art. 96 ust. 2 i art. 97 ust. 2);
regularnie odbywające się wybory (art. 98);
przedłużenie kadencji tylko w sytuacjach nadzwyczajnych (art. 228);
system polityczny oparty na zasadach…
… pluralizmu (art. 11-13);
odpowiednio silna pozycja i kompetencje w systemie organów państwowych.
przedstawiciel Narodu:
art. 104 (art. 108) - posłowie i senatorowie przedstawicielami Narodu, ale zasada mandatu wolnego;
Konstytucja nie określa Prezydenta mianem przedstawiciela Narodu, choć materialnie jest nim, gdyż pochodzi z wyborów powszechnych, co nadaje mu szczególną pozycję;
organy przedstawicielskie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)