To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Spis zwyczajowego prawa rzymskiego dokonany przez tzw. kolegium decemwirów -decemviri legibus scribundis , spisany na tabliczkach miedzianych, drewnianych lub z kości słoniowej. Nie dotrwał jednak do naszych czasów ani do schyłku republiki. Oryginał został zniszczony prawdopodobnie w czasie pierwszego najazdu Galów (390 p.n.e.). Później jej tekst odtwarzano z przekazów ustnych. Była swoistym kodeksem, nauczano jej w szkołach. Stopniowo popadła jednak w zapomnienie. Odkryta została w średniowieczu.
Kolegium decemwirów - 10 mężów powołanych do spisania 10 tablic. Powierzono im zarząd państwem, wybrano ich w drodze wyborów a powołano nie tylko do spisu prawa ale i wyrównywania różnic między Patrycjatem a Plebsem. 10 tablic okazało się spisem niewystarczającym. W 450 roku p.n.e. powołano kolejnych 10 (5 Patrycjuszy i 5 Plebejuszy)
Decemviri patrycjuszowscy dokonywali jednak pewnych nadużyć. Przyśpieszono więc prace ustawodawcze i do 10 tablic dodano jeszcze 2 następne. Ustawa 12 tablic wprowadziła :
obowiązkową procedurę sądową (zerwała z dotychczasową samopomocą).
świadczyła o przewadze prawa świeckiego.
kto powoływał się na świadka musiał owego świadka samemu dostarczyć do sądu (gdy świadek był oporny mógł przez trzy kolejne dni i noce wyć pod jego domem, by zmusić go do stawienia się na sprawie).
zwiększenie uprawnień stron w procesie.
pojawiły się przepisy handlowe i regulujące obrót z zagranicą.
uznawała nieograniczoną własność, chroniąc głównie własność rolną. Była wyrazem interesów społeczeństwa agrarnego, jakim w tym czasie był Rzym (kto kradł nocą zboże był skazywany na śmierć jak podpalacz).
przyznawała swobodę sporządzania testamentów. wprowadziła bardzo rygorystyczne przepisy o długach. Niewypłacalny dłużnik mógł być więziony w prywatnym więzieniu. Mógł zostać zabity przez wierzyciela. Jednak procenty od wierzytelności ograniczono do 8⅓ % w skali rocznej.
potwierdzała istnienie rodziny patriarchalnej z silną, nieograniczoną władzą ojca.
w systemie kar uznawała zasadę odwetu (talio) oraz kar pieniężnych.
uznawała istniejący podział na bogatych i biednych.
zawierała przepisy z zakresu prawa sakralnego.
gwarantowała suwerenność narodu rzymskiego.
podkreślała wolność i równość obywateli wobec prawa.
zawierała przepisy higieniczne.
Ustawa 12 tablic jest skodyfikowanym prawem zwyczajowym. Była daleka od nowatorstwa ale stworzyła parasol ochronny nad Plebejuszami, zapobiegała arbitralnym decyzjom urzędników i sądów patrycjuszowskich. Po jej wydaniu prawo rzymskie rozwijało się już jako wykładnia Ustawy 12 tablic.
(…)
…, zapobiegała arbitralnym decyzjom urzędników i sądów patrycjuszowskich. Po jej wydaniu prawo rzymskie rozwijało się już jako wykładnia Ustawy 12 tablic. Edykty magistratur to kolejne źródło prawa. Wynikały one z potrzeb rozwijającego się obrotu gospodarczego. Ius civile nie było w stanie objąć wszystkich przypadków życia społecznego. Edykty magistratur były to rozporządzenia (dostojnika) magistratury wydawane…
… przechodniej (edictum Salvianum). Od tej chwili mimo, iż edykt był ogłaszany przez pretora na początku kadencji był już w istocie prawem stanowionym. Zmiana w jego treści mogła następować tylko na drodze ustawodawczej (senatus consulta lub konstytucje cesarskie). Dlatego na początku pryncypatu działalność prawotwórcza magistratur zanikła. Kodyfikacja edyktu ostatecznie ustaliła oblicze ius honorarium uniemożliwiając dalsze formowanie się tego prawa przez nakazy magistratur. Prawo to służyło do wspomagania martwych przepisów z ius civile. Przydawało się też do ich wyjaśniania (interpretowania przez urzędników), uzupełniania (udzielania ochrony przez pretora tym stosunkom prawnym, które nie wynikały z ius civile), poprawiania (zawieszania danej ustawy z ius civile - pretor informował, że określonym stosunkom…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)