D.6,1,33 D. 8.2.19 pr (Paulus w księdze szóstej komentarza do dzieła Sabinusa) - III I-Fragment pochodzi z Digestów justyniańskich: księga 8, tytuł 2, fragment 19, principium. Jest to komentarz do dzieła Sabinusa, czyli do prawa cywilnego, autorstwa Paulusa (III w. n.e.), który przywołuje także opinie: Prokulusa i Neratiusa (oboje I w. n.e.). Przedział czasowy: I - III w. n.e. II. Stan faktyczny: W przytoczonym passusie można wyróżnić trzy sytuacje: Są dwie nieruchomości (domy) sąsiadujące ze sobą: (1) przy wspólnej ścianie biegnie rura, która bierze wodę ze zbiornika lub z deszczu; (2) w jednej nieruchomości (w domu) przy wspólnej ścianie znajduje się łaźnia (może wystąpić sytuacja, w której na tej ścianie powstanie wilgoć); (3) w jednej nieruchomości (w domu) przy wspólnej ścianie znajduje się jadalnia lub sypialnia, w której jej właściciel nawilża powietrze („skrapia wodą"). Problemem poruszonym w tym kazusie są granice korzystania z prawa własności w stosunkach sąsiedzkich. III. Stan prawny: (1) prawo własności; (2) immisja pary wodnej; (3) actio negatoria (skarga negatoryjna). Prawo własności jest najpełniejszym prawem nad rzeczą, z definicji obejmuje pełne korzystanie z rzeczy, lecz może podlegać ograniczeniom wynikającym z prawa publicznego i prywatnego, a także z umów. W przytoczonej sytuacji ograniczone, jeśli wspomniana wilgoć wyrządza szkodą właścicielowi drugiej nieruchomości (domu). Immisje to szkodliwe wpływy ciał lotnych i stałych z gruntu sąsiedniego; ograniczają prawo własności. W tym przypadku mamy do czynienia z immisją pary wodnej. Jest ona dozwolona, dopóki nie wyrządza szkody właścicielowi drugiej nieruchomości (domu). Actio negatoria (skarga negatoryjna) to jedna z form ochrony prawa własności (powód musi udowodnić, że jest właścicielem). Przysługiwała ona właścicielowi, który wprawdzie nie został pozbawiony posiadania rzeczy, ale prawo jego uległo naruszeniu w inny sposób. Jej skutkami mogło być: zaprzestanie immisji, odszkodowanie za wyrządzoną" szkodę, przywrócenie "do stanu poprzedniego, kaucja zabezpieczająca.-Najczęściej stosowano cautio de non amplius turbando. W powyższej sytuacji z tego powództwa najprawdopodobniej skorzystałby powód, jeśli właściciel nieruchomości sąsiadującej umieściłby przy wspólnej ścianie rurę pobierającą wodę lub jego łaźnia wyrządziłaby szkodę (poprzez wilgoć). Skutkiem tej skargi byłoby zaprzestanie naruszeń prawa własności, czyli zlikwidowanie rury oraz zaprzestanie działalności łaźnie, a także odszkodowanie za poniesione przez powoda szkody. Według Prokulusa właściciel nieruchomości, która sąsiaduje z drugą nieruchomością a przy ich wspólnej ścianie biegnie rura z wodą może wystąpić przeciwko właścicielowi drugiej nieruchomości, który ową rurę zamontował z actio negatoria o jej zlikwidowanie. Według Neratiusa analogiczna sytuacja wystąpi, kiedy łaźnia właściciela drugiej nieruchomości znajdująca się przy wspólnej ścianie wyrządzi szkody („poprzez" wilgoć) właścicielowi pierwszej nieruchomości. Wtedy dodatkowo powód będzie mógł wystąpić o odszkodowanie.
(…)
… prawo własności rzeczy przyłączonej — zbudowanej na cudzym gruncie.
III. Stan prawny:
accessio (przyłączenie);
zasady: accessio cedit principali oraz superficies solo cedit.
Accessio (przyłączenie) - prowadziła do nabycie własności (skutek) na rzeczy ubocznej, która w sposób trwały (tzn. nie jest możliwe odłączenie) została złączona z rzeczą główną, stając się pod względem gospodarczym jej częścią składową (okoliczności). Przyłączenie mogło nastąpić między: nieruchomością i nieruchomością, ruchomością i ruchomością oraz nieruchomością i ruchomością. W przytoczonej sytuacji nastąpiło połączenie nieruchomości i ruchomości: grunt + konstrukcja (prawdopodobnie jakiś budynek).
Przy połączeniu były stosowane dwie zasady:
ogólniejsza accessio cedit principali - dosłownie: przyrost przypada właścicielowi;
lepiej odnosząca się do przytoczonej sytuacji: superficies solo cedit - cokolwiek w sposób trwały, uniemożliwiający odłączenie, zostało złączone z gruntem staje się jego częścią składową.
Ostatnia zasada może odnosić się do konstrukcji wybudowanej p"rzez jednego sąsiada na gruncie drugiego sąsiada. Właśnie z tej reguły korzysta Prokulus i zgadzający się z nim Pomponius, który stwierdza, że owa konstrukcja jest własnością właściciela działki, na której została wybudowana. Z kolei Labeo i Sabinius mają odmienny pogląd - uważają, że konstrukcja jest własnością budującego.
Podsumowując: to, co wybuduje się nie na swoim gruncie staje się własnością właściciela tego gruntu -zgodnie z zasadą superficies solo cedit, która ma zastosowanie przy jednym z pierwotnych sposobów nabycia własności - accessio.
D…
…:
W przytoczonym passusie można wyróżnić sytuacje, w których wytworzono wino lub oliwę albo ziarno z cudzych winogron lub oliwek albo kłosów; naczynie z cudzego złota lub srebra; okręt lub szafę lub ławkę z cudzych desek; szatę z cudzej wełny; miód pitny z cudzego wina i miodu; plaster lub maść do oczu z cudzych medykamentów.
Problemem poruszonym w tym kazusie jest pierwotne nabycie prawa własności…
… jest używanie mieszkania. (2) Kobiecie niezamężnej (także wdowie) przyznane jest używanie mieszkanie. Po jakimś czasie wychodzi ona za mąż. Problemem poruszonym w tym kazusie jest wykonywanie służebności osobistej, a nasuwające się pytanie brzmi: komu przysługuje prawo mieszkania (habitatio). II. Stan prawny: (1) służebność osobista (ogólnie); (2) habitatio (prawo mieszkania); (3) legatum (zapis). Służebność…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)