Karbon 360-290 (186) mln lat temu
Na półkuli południowej, na lądzie Gondwana w późnym karbonie nastąpiło zlodowacenie obejmujące Antarktydę oraz przylegające duże fragmenty Afryki południowej, Ameryki Południowej, Australii oraz Indii. W strefie równikowej w warunkach gorącego i wilgotnego klimatu rozwijały się bujne lasy tropikalne, które dały początek licznym złożom węgla kamiennego. Według wielu naukowców w karbonie raptownie wzrosła ilość tlenu w atmosferze z 15% do ponad 30% pod koniec okresu. Jednocześnie bardzo spadł udział dwutlenku węgla.
FAUNA: Amonitowate były pospolite w całym okresie, przy czym dotyczy to goniatytów. Klymenie, reprezentowane przez jeden rodzaj przetrwały z dewonu, wymarły na samym początku okresu, a inne rzędy amonitowatych były nieliczne. Doszło do bardzo intensywnego rozwoju otwornic, zwłaszcza wapiennych, w tym form dużych. Bardzo pospolite były ramienionogi zawiasowe i małżoraczki, kontynuując swój szczyt rozwoju zapoczątkowany w dewonie. W dalszym ciągu pospolite były także wielkoraki, ślimaki, gąbki i łodzikowate. Doszło do wielkiego rozkwitu liliowców, które w tym okresie przeżywały szczyt rozwoju. We wczesnym karbonie zachodził szybki rozwój i radiacja koralowców Rugosa (powszechnie, ale nieprawidłowo zwanych czteropromiennymi). Jednak na początku późnego karbonu ta grupa mocno podupadła i stała się marginalna. W karbonie po raz pierwszy zaczęły się szybko rozwijać małże morskie. Trylobity i koralowce z grupy Tabulata były w karbonie sporadyczne, a ostatnie graptolity wymarły we wczesnym karbonie.
W związku z wilgotnym oraz gorącym klimatem i rozwojem lasów miał miejsce eksplozywny rozwój fauny lądowej, a zwłaszcza owadów i pajęczaków. Tradycyjnie pisze się o wielkich rozmiarach karbońskich stawonogów, ale olbrzymia większość owadów i pajęczaków nie odbiegała wielkością od dzisiejszych form. Tylko nieliczne rodzaje stawonogów cechowały się gigantyzmem (pojedyncze gatunki osiągały wśród: krocionogów do 1 m, wielkoraków 1,5 m, skorpionów blisko 1m, ważek 0,5 m rozpiętości skrzydeł). Z karbonu pochodzą pierwsze skrzydlate owady, które były pierwszymi zwierzętami latającymi oraz pierwsze lądowe ślimaki.
Kręgowce. W związku z wymarciem pod koniec dewonu ryb pancernych, we wczesnym karbonie doszło do nagłego i dużego wzrostu liczebności i zróżnicowania rekinów, które stały się główną grupą ryb, chociaż w późnym karbonie ich rozwój się trochę zmniejszył. Inne grupy ryb - dwudyszne, trzonopłetwe, kostołuskie i fałdopłetwe - były znacznie rzadsze, choć dwie pierwsze grupy dobrze rozwinęły się w wodach słodkich. Przez cały karbon trwał intensywny rozwój i radiacja płazów, z których zdecydowana większość reprezentowała labiryntodonty. Największe z nich mierzyły prawie 2 m. Na początku późnego karbonu z labiryntodontów powstały pierwsze prymitywne
(…)
…, niewielkie gady, określane jako kotylozaury, które bardzo szybko stały się liczne i zróżnicowane. Pod sam koniec okresu wyodrębniły się z nich gady ssakokształtne. FLORA W morzach, podobnie jak w dewonie, rozwijały się glony, głównie zielenice, ramienice i krasnorosty. Na lądach dominowały widłaki, skrzypy, paprocie zarodnikowe i nasienne (często o pokrojach drzewiastych), które znane pojawiły się już w dewonie. Występowały również mszaki oraz grzyby. Widłaki jednozarodnikowe, częste jeszcze we wczesnym karbonie, w późnym karbonie stały się grupą reliktową, zastępowaną przez widłaki różnozarodnikowe. Wśród skrzypów dominowały drzewiaste kalamity oraz klinolisty. Rozwijały się paprocie zarodnikowe. Nastąpiła ekspansja pierwszych roślin nasiennych - paproci nasiennych, także w klimacie chłodniejszym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)