Kamil Andrzejczak
Kultura reklamy W zasadzie o reklamie napisano już wszystko. Właściwie każda dziedzina współczesnej nauki, w większym lub mniejszym stopniu, reklamą się zajmowała. Niemniej jednak, wydaje się, że temat ten nie został wyczerpany. Na zjawisko reklamy można, bowiem spojrzeć z różnych perspektyw. Ekonomia, socjologia, psychologia i inne dziedziny nauki rozpatrywały reklamę pod kątem właściwych sobie celów, przy pomocy swoistego aparatu badawczego i opisywały ją poprzez własny aparat pojęciowy. Reklama jest w pewnym sensie fenomenem, stykamy się z nią niemal na każdym kroku, jest zjawiskiem znanym od początków naszej cywilizacji, a jednak niesłychanie trudnym do zdefiniowania. Operuje dźwiękiem, słowem, obrazem, ruchem. Irytuje, zaciekawia, zachwyca, ale również indoktrynuje i zmusza do działania. Jednakże najważniejsze jest to, że reklama stała się dziś elementem kultury. Nie tylko została włączona w obieg myśli naukowej, ekonomicznej czy estetycznej, ale przede wszystkim stała się immanentną częścią paradygmatu współczesnej kultury. W pracy tej chciałbym zająć się właśnie kulturowym kontekstem reklamy, który aczkolwiek zauważany, wydaje się być traktowany niezbyt poważnie w refleksji nad reklamą. Oczywiście nie sposób opisać tak rozległego zjawiska na kilkunastu stronach maszynopisu, dlatego też zajmę się w szczególności zjawiskami, w moim przekonaniu, ciekawymi, aczkolwiek nie wyczerpującymi tematu. Postaram się zająć reklamą z perspektywy kulturoznawczej, czy - jak kto woli - medioznawczej. Spróbuję spojrzeć na przekaz reklamowy z nieco innej, dość subiektywnej strony. Jednocześnie postaram się uchwycić samą istotę tego zjawiska i ukazać jego dość nietypowy i interesujący fragment. Esej ten będzie pracą otwartą, która nie zamyka definitywnie żadnej kwestii, choć niektóre z pewnością pomija. Esej będzie się skupiał na tych elementach kontekstu kulturowego reklamy, które dotychczas pozostawały niemal niezauważone. Niestety takie podejście do tematu zakłada, że praca nie będzie w stu procentach spójna, aczkolwiek mam nadzieję, że zapełni pewną lukę, jaka niewątpliwie zaistniała w refleksji nad reklamą w kulturze. We współczesnym świecie informacja ma znaczenie podstawowe. Aby w nim funkcjonować trzeba mieć możliwość przyswajania danych. Każda żywa istota, od początków ewolucji, aby przeżyć musi umieć odbierać, interpretować i reagować na bodźce płynące z otaczającego świata. Jednakże sam dostęp do danych nie wystarcza, aby efektywnie wykorzystać informację, należy ją zapisać. Im bardziej złożony jest komunikat, tym więcej danych do przyswojenia. Informacja w naturze, ma dla wszystkiego, co żywe znaczenie prymarne. Zmysły pozwalają percepować świat, dostarczają wiedzy, która pozwala organizmowi wejść w bezpieczny kontakt z otoczeniem bez narażania się na ryzyko natychmiastowej zagłady. Ta zastępcza interakcja z otoczeniem, jest pierwszą i podstawową technologią informacji
(…)
… styl zerowy objawia się przede wszystkim w poetyce serialu telewizyjnego. U podstaw tej poetyki stoi nakierowanie produkcji na szeroką widownię, na widza przeciętnego, słowem na odbiorcę kultury popularnej. Nie dziwi więc fakt, że twórcy reklam telewizyjnych niezwykle często wykorzystują tą poetykę, w reklamie chodzi przecież o skuteczność i zasięg, czyli o wpływ na jak największą liczbę odbiorców…
… i chronologiczność ( w sensie formalnym), nie może być zawieszony. Owszem, magnetowid daje możliwość zarejestrowania fragmentu przekazu telewizyjnego, ale jednocześnie odbiorcę z tego przekazu wyłącza. Zatem telewizja wprowadziła kulturę w zupełnie inny układ, bowiem jest współcześnie najłatwiej dostępnym środkiem masowej komunikacji. Jest przez to głównym nośnikiem reklam, bowiem tak naprawdę w reklamie liczy…
…, co do faktu przejścia struktur i form filmowych z kina do telewizji. I nie chodzi tylko o emitowanie w TV filmów, które produkowane były w celu wyświetlenia ich w kinie. Produkcje typowe dla telewizji, takie jak seriale, filmy TV, filmy dokumentalne, są zazwyczaj spadkobiercami dorobku kinematografii, zarówno pod względem trybu narracji, struktury, jak i formy. Pod względem struktury, możemy reklamy…
… przykładem są reklamy wykorzystujące (i wizualizujące) konwencje gatunków literackich np.: sielanki czy poetykę komiksu. Niemniej jednak zawsze mamy do czynienia z wykorzystaniem pewnych klisz kulturowych i ich różnorodnych kombinacji. Bowiem tworzenie reklamy opiera się właśnie na odpowiedniej kompozycji rozpoznawalnych elementów, funkcjonujących w kulturze popularnej. Wyjątki mogą stanowić jedynie niektóre reklamy animowane, chociaż i tu zdarzają się przypadki użycia znanej stylistyki. Jednakże cechą szczególną wszystkich reklam jest konceptyzm, oparcie struktury na pewnym pomyśle, który ma gwarantować zwrócenie uwagi odbiorcy. Stąd wykorzystywanie w nich niezwykłych kombinacji klisz kulturowych, rozpoznawalnych wątków i postaci z innych dzieł filmowych, telewizyjnych czy literackich. Widać zatem…
…, jak i telewizyjnych ramówek. Doprawdy, gdyby reklamy pozostały niezauważone i nie miały żadnego wpływu na kontekst, w jakim się pojawiają, znaczyłoby to, że żyjemy w świecie ludzi głuchych i ślepych. Z pewnością reklama ma wpływ na medium, z którego podbudowy korzysta. Emisja audycji czy serialu zostaje, niezależnie od widza, zawieszona w celu nadania pakietu reklam. Co ciekawe, w ten sposób tworzy się pewna…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)